فەیلیەگان.. والی نەیرن
عەلی حسێن فەیلی/ دەسوەردان بزووتنەوەی سیاسی شیعە لە باوەت کوردەیل فەیلی، بووشاییگ دروسکرد، تا رەسیە ناهمییگ لە جووشخواردنیان ئەرا نەتەوگەیان، و دڵخوازیان ئەرا خاكه‌گه‌یان . یەیش دەسپیچگ هەمیشەییە ئەرا گشت لایەنەیل سیاسی وەرپرس ک هانە دەیشت بازنەی پابەندی و لایەنگری نەتەوە، و هیشتن وەهار رمانن بەعس بوودە پایزیگ ئەرا كزه‌وبوین کوردەیل دەیشت هەرێم کوردستان.
ئی دوو بۆچوونە پرسیاریگ ها له‌شوونی: ئایا لە بیس ساڵ گوزەیشتە ئامار کوردەیل نه‌ته‌وه‌خواز زیایەو بوین یا وە پێچەوانە؟ دیاره باوەتەگە گەوراس و نێەچوودە سنوور چارەنووس فەیلیەگان وەتەنیا، ک ئمڕوو نوڕستن و بووچون ئەیزیدیەگان و شەبەک و کاکەیەگان و ... ، ئه‌را باوەت لایەنگری خاك و نەتەوە زیاد گرفتەیلیگ تر کرد.
لە گشت مەوقەیل جینۆسایدکردن کورد، دەسڵات پرستگایی وە ئاین و مەزهه‌ب ، لەناو پێکهاتەیل ئی نەتەوە، ده‌ورێگ داشتگە، بەڵکم ئیسە ده‌وره وەهێزەگەی لەناو سیاسەت عراقی و کوردستانی کار جیوازیگە، ئەرا نموونە؛ مرۆڤ کورد خەریکە لەوەر گرفت تایفەیی وتوخمارەیی و جوگڕافییاێگ ک لەناوی ژیه‌ید ناوی سڕنه‌وه‌و لە سکەی قەتار نەتەوەیی لای دەن.
بۆچوون سیاسی ئیسە بڕیارەیلی لە رەسینەوەیگ سادە نشان ده‌ید ک چارەنووس فەیلیەگان و ئەو پێکهاتەیل ئی گەلە، وپشتگیری نەکردن دەسڵات کوردی و حزبە سیاسیەگانی، جوور یەتیمەیلیگ خەێدانە وەرەو دەس بەغداد ، له دەیشت باوه‌ش کوردستان.
هەرێم دەیان پەڕلەمانتار ، ژمارەیگ وەزیر وخاوەن پلەی بەرز لە بەغداد دیرێد ، ئمجا وەبی رێککەفتنیگ وەرین یا تەنانەت لەبان ماف دەستوری و نەتەوەیی گووش لەلیان نیگریەێد. باریمنه‌و هویر، ئەگەر باوەتەگە دریا دەس بەغداد خوه‌ی، کورد فەیلی ستەمدیدە هەر وە هەڵگر دەردەگە مینێدەی، و دەرمانەگەیش وەدەس خوەی نیە.
جادەی سیاسی لە عراق رێککەفتنە لەبان راییگ ک کورد و شیعە لە هێزە سیاسیەگەن ک خاوەن ئی باوەتەن، سەرنەکەفتنه لە ئاڵشتکردن کیشانەی ئی گرفتەیل هشك ئه‌ڵاتگه ک مقەیەتی زیاتر مافەیل خوازێ لە جیوەجیکردن یاسا و بریارەگان.
وە نووڕستن و شیەوکردنیگ، فرەی وەرپرسە مەیدانیەگان ک لە دەیشت هەرێم نوێنەرایەتی سەرکردەیل حزبە سیاسیەگان کەن، وه گوره‌ی ئەزموون و تەمەنیان ، لەو ئاستە نیین تا بتوێەنن لە هەڵوێست و کار رووژانەیان مقەیەتی تایبەتمەندیەگان ئی چینه بکەن و چەودیر قوربانیە مێژوویەگان بوون. هه جوور سیاسه‌ت شیعە لە پەیاکردن دەسپیچگ ئەرا پڕۆژە شکستهاوردگەگەیان له دەسڵات زۆرینە، وە بەنج نزاکردن و كلکردن چاره‌سه‌ر کارەیل ئەرا دەس خودا، گرفتە زیاندارەگەی فه‌یلییه‌یل هاوبەش لە مەزهه‌بەگەی، لە خوەی دویرەوخەێد.
کورد وشیعە سەرنەکەفتن لە بازی تاییفەیی وە نەتەوەیەگە، وەنە دویای ١٧ ساڵ ئی گرفتەیلە نەوی تا چەوڕی چارەسەر بکەن، ك خوەی وەبڕیاریگ پیشەیی کۆتاییان هاتیاد .
وەبی یەکسانی، هویچ نەتەوەیگ لەوڵاتەگە وە خوەشی ژیان نیەکەێد.
فەیلیەگان هەرچەن بڕوایان وەخوەیان نەمەنیە، وەلی ئەوە نیە ک بڕوایان دانەسە ئەو لایەنەگە. لە وەرز شکستەیل ، پەیمانەگان لەشوون یەک تیەن، وه‌لی هویچ لایەنیگ پاڵەوان چارەسەر و چەودیری ئی باوەته نییه.
