چوار سيناريۆ ئه‌را واين داعش
شه‌فه‌ق نيوز/ هيزه‌يل عراقى وه پشتگيرى هاوپه‌يمان ناوده‌وڵه‌تى و وه سه‌ركردايه‌تى وڵاته‌يل يه‌كگرتگ زاڵ بوينه بان زوورم شوونه‌يل ديم خوه‌رئاواى شار موسڵ وه دويرى 425 كم له باكوور به‌غداى پايته‌خت، ئه‌ويش دوياى كۆنترۆڵكردن ديم خوه‌رهه‌ڵات، وه‌يه‌يش داعش نزيكه‌و بوى له له‌ده‌سداين بنگه سه‌ره‌كيه‌گه‌ى له عراق، ك له يۆنيۆ/ تممووز 2014 داگيرى كرد.
وه‌ل نزيكه‌وبوين كووتايى ئه‌و داگيركارييشه، پرسياره‌يليگ ده‌رئه‌كه‌فن له‌باره‌ى چاره‌نويس چه‌كداره‌يل داعش ك ئوسامه نوجێفى سه‌رۆك وه‌رين په‌رله‌مان عراقى له ناونى 2010 – 2015 شماره‌يان وه 7 هه‌زار چه‌كدار له‌ناو موسڵ و 12 هه‌زار له ده‌ورگردى مه‌زه‌نه‌يان كرد، ك زوورميان بيگانه‌ن، يه‌يش وه‌رجه ده‌سوه‌پيكردن په‌لاماره‌يل قادمون يا نه‌ينه‌وا ئه‌را هاوردنه‌وه‌ى شاره‌گه له 17ى ئوكتۆبه‌ر/ ته‌شرين يه‌كه‌م گوزه‌يشت.
وه‌ل ئه‌وه‌يشا مه‌زه‌نه‌ى هاوپه‌يمان ناوده‌وڵه‌تى ئه‌را شماره‌ى چه‌كداره‌يل ئه‌و ريكخرياگه داوه‌زيه بويه ئه‌را كه‌متر له هه‌زار كه‌س، يه‌يش وه‌و مانا ك باقيه‌گه‌ى يا كوشيانه يا واينه، يه‌يش له وه‌ختيگ ك شاره‌زايه‌يل سياسى باوه‌ڕيان ئه‌وه‌سه له شماره‌ى چه‌كداره‌يل داعش فيشتره‌و ئه‌كريه‌ێد.
ئمجا هه‌رچه‌نى دياريكردن وه‌خت ئه‌را ئازادكردن موسڵ له داعش سه‌خته‌و هه‌رچه‌نى حوسنى عوبێدى باوه‌ڕى ئه‌وه‌سه ك جه‌نگ موسڵ له به‌رژه‌وه‌ندى سوپاى عراقى ته‌مام ئه‌دێ، وه‌لێ هه‌وه‌جه‌يش وه هه‌فته‌يليگ زيايه ديرێد و شايه‌ت مانگه‌يليگيش.
يه‌يش له‌وه‌ختيگ ئازادكردن شار سرت ليبى له‌ژير ده‌سڵات ريكخرياگ ترۆريستى داعش نزيكه‌ى 8 مانگ كيشاو ئازادكردن دويا ناوچه‌يگ له‌تى نزيكه‌ى 4 مانگ دريژه داشت.
دى وه هه‌رحاڵ شماره‌ى چه‌كداره‌يل داعش هه‌رچه‌نيگ بوود، چوار سيناريۆ ها وه‌رده‌م داعش، يا بڵاوبوينه‌وه له‌ناو مه‌جموعه‌يل بويچگ له‌ناو عراق و چه‌وه‌ڕيكردن له‌نوو گرده‌وبوينيان له بنگه‌يل خه‌لفى، يا واين ئه‌را سوريا، يا گله‌وخواردن ئه‌را وڵاته‌يليان، يا واين ئه‌را شوونه‌يليگ تر ناسه‌قامگير جوور ليبيا و تونس و مسر و ئه‌فغانسان، يه‌يش وه گووره‌ى راى شاره‌زايگ جه‌زايرى و راپۆرته‌يل ميديايى.
ئه‌گه‌ر له‌ناو عراق بڵاو بوونه‌و، ئه‌وه شايه‌ت وه‌شيوه‌يگ جياجيا بڵاوه له‌لى بكه‌ن و له به‌عزه حاڵه‌ته‌يليگ يه‌كه‌و بگرن و ئه‌گه‌ريش تويش په‌لامار گه‌ورايگ بان بچويچيه‌ن و له‌نوو بانه‌و ئه‌را بنگه‌يل خه‌لفى.
وه‌لێ داعش له‌ى جووره حاڵه‌ته‌يليگ كه‌ميگ جياوازه، چوينگه چه‌كداره‌يلى دوينيم جارجاريگ وه ره‌تڵ سه‌ياره‌ى چه‌كداره‌و هه‌يوان و سه‌ياره‌يل خوه‌يكوشى ئه‌خه‌نه وه‌رده‌م ئه‌را وازكردن شوونه‌يليگ تا نه‌كه‌فنه دام هيزه‌يليگ ئابڵوقه بدريه‌ن جوور ئه‌وه‌گ له بنغازى ليبى له 2016 و دڕنه‌ى ترابلوس له 2015 و شار سرت له خوه‌رهه‌ڵات ترابلوس روێدا.
له چوارچيوه‌ى ئه‌و سيناريۆ له عراق، زوورم چه‌كداره‌يل داعش ك راو نريان له پاريزگايه‌يل دياله و سه‌ڵاحه‌دين و ئه‌نبار، نه‌واين ئه‌را وڵاته‌يل تر، به‌ڵكوو روێ كردنه شوونه‌يليگ هيمان ريكخرياگه‌گه له‌بانيان زاڵه چ له نه‌ينه‌وا(ته‌لعه‌فه‌ر) يا ئه‌نيار(ئه‌لقائم، راوه، عانه) يا پاريزگاى كه‌ركوك(ناوچه‌ى حه‌ويجه).
ئه‌گه‌ريش داعش خه‌ياڵ ئه‌وه بياشتوود جيواز بدێ ئه‌چێد وه‌ره‌و سوريا، ك ئه‌ويش له‌وه‌ر ئه‌وه‌گ هيمان ئه‌و ريكخرياگه سوريا وه دريژه‌ده‌ر بنگه‌و ناوچه‌يلى زانێد و هه‌ر وه‌و خاتريشه راپۆرته‌يل عه‌ره‌بى و خوه‌رئاوايى باس له‌وه ئه‌كه‌ن ك شماره‌ى ئه‌و چه‌كداره‌يله ك وه‌ل خيزانه‌يليان واينه وه‌رجه ده‌سوه‌پيكردن جه‌نگ موسڵ، چينه وه‌ره‌و سوريا.
يه‌كيگ تر له هه‌ڵبژارده‌يل داعش ئه‌وه‌سه گله‌و بخوه‌ن ئه‌را ولاته‌يل خوه‌يان ك له‌ليانه‌و هاتنه، ئه‌ويش له شوون جه‌نگ موسڵ، ك هه‌رچه‌نى يه‌يش له‌ڕوى نه‌زه‌ريه‌و جوور نيمچه مه‌حاڵيگه، وه‌لێ شماره‌ى فريه‌يگيش وه راسى بڕه‌سنه وڵاته‌يليان، وه‌تايبه‌ت له ئۆرپا و تونس.
دوياخريش چه‌كداره‌يل داعش ڕييگ تر ها وه‌رده‌ميان، ئه‌ويش ئه‌وه‌سه روى بكه‌نه ئه‌و ناوچه‌يله ك هيمان ناسه‌قامگيرن جوور ناوچه‌يل فراوان بياوان يا جه‌وه‌ڵه‌يل سه‌خت له ده‌وڵه‌ته‌يليگ ك كيشمه‌كيش ناوخوه‌يى ديرن.
