وە "مەوقەی ئاڵشتکاری" باسی کرد... ڕاپۆرتیگ ئەمریکی: ئاهەنگ نەورووز ئمساڵ هێمای خواستەیل کوردە

شەفەق نیوز/ کەناڵ ئەی بی سی ئەمریکی، لە ڕاپۆرتیگ، نەورووز وە زیاتر لە فێستیڤاڵ و ئاهەنگ وەهار ئەرا کورد باس کەێد، بەڵکم هێمای گیانی و خواستەیل گەل کوردە کە ئیسە هانەوەردەم مەوقەیگ ئاڵشتکاری لە ناوچەگە.

 لە ڕاپۆرتەگە کە ئاژانس شەفەق نیوز ئەڵگردانی کرد، باس ئەوە کرد کە ئاهەنگەیل جەژن نەورووز نەریتی لەلایەن کوردەو لە عراق و سوریا و ناوچەیلیگ ترەک، وەو جویرە هاتە ئاراوە کە فرەیگ ئومید خوازین سەرەتایگ سیاسی نوو بوود.

دویای ئەوەگ لە ڕاپۆرتەگە هات کە نەورووز کە واژەیگ فارسییە وە واتای "ساڵ نووو"، کە لە وڵاتەیلیگ جویر عراق، سوریا، تورکیا، ئیران ئاهەنگی کەن، وتیش: جەژن فێستیڤاڵ ناو جادە گەشاوە و کاروانە مەشخەڵەیل وە ری خوەیان وەناو کەژ کویەیلە، بەڵام تا فرەیگ، هێمای ئەوە نییە تەنیا هاتن وەهارە، بەڵکم هێمای گیانی و خواستەیل گەل کوردە، کە ئیسە کەفتیەسە مەوقەی ئاڵشتکاری لە ناوچەگە.

لەو چوارچیوە لە ڕاپۆرتەگە هاتگە کە هیزەیل سوریای دیموکرات وە سەرکردایەتی کورد کە فرەی ناوچەیل باکوور خوەرهەڵات سوریا ها دەسیەو، لەی دویاییە ڕێککەفتنیگ میژوویی وەرد حکومەت نووو لە دیمەشق واژووکردگە و داوای ئاگربەسی و تێکەڵکردن هیزەیل سوریای دیموکرات لە سوپای سوریا کرد.

بیجگە لەوەیش لە ڕاپۆرتەگە هاتگە، پارت کرێکاران کوردستان کە دەیان ساڵە یاخیبوونیگ دژ وە تورکیا ئەنجام دەێد، و جەنگی وەرەو سوریا و باکوور عراق بڵاو بویە، دویای ئەوەگ عەبدولڵا ئۆجەلان ڕیبەر زیندانیکریاگ ئەو وڵاتە داوا کرد چەک دابنرێد، ئاگربەسیش راگەیان.

 لە ڕاپۆرتەگە باس لە دیمەنەیل ئاهەنگ ئی جەژنە کرد، جویر ئەوەگ ئەوەی لە کویەی ئاکرێ لە هەرێم کوردستان بوی، کە وەگەرد ئاوابوین خۆر، زیاتر لە هەزار و 500 خوەیبەخش چگنە بان کەژ و لیوارەیل، وە مەشخەڵ هەڵگردن، لە وەختیگ رووخساریان لە وەرانوەر ئاگر پرشنگ دەێد، و دەرکەفتنیان جویر لافاویگ ئاگر بوی کە وەبان کویە رشیا و هاتیادە خوارەو، لە وەختیگ ژنەیل وە پڕتاڵ تەڵایی و نوقرەیی رەنگاوڕەنگ خوەیان سەما کردیان، و پەرچەم کوردیش وەگەردیان قەمچەو دەێد، وەگەرد گورانی فۆلکلۆری کوردی.

لە راپۆرتەگە باس ئەوەیش کرد کە مەزەنەی وەرێوەبەرایەتی گەشتوگوزار لە ئاکرێ ئویشێد کە نزیکەی ٨٨ هەزار کەس بەشداری ئی ئاهەنگە کردنە، لەناوەیان کورد لە گشت ناوچەیل و جیهانەو هاتوین، کە هەرچەن ئی ئاهەنگ گەپە ئمساڵ وەگەرد مانگ رەمەزان هات، کە بەش فرەیگ لە کوردە لە خۆرهەڵاتنەو تا خۆرئاوابوین وە رووژگ بوین.

وەگورەی راپۆرتەگە، هۆزان جەلیل کە لە شار باتمان تورکیاو هاتگە، لەناو ئەو کەسەیلە بویە کە بەشداری سەماگەی کویە کردگە، خۆشاڵی خوەی نشان دەێد وە پرۆسەی ئاشتی و ئەوەگ کە ئەنجامەگە وەدیهاتگە، هەرچەن کەمیگ وریا بویە لە ڕاپۆرتەگە وتیە “ئومید دیرم وە پەشیمانی کۆتایی ناێد، و گەل کوردیش نەخەڵەتێد”.

 راپۆرتەگە لە زوان جەلیل نویساس؛ ئەرا ئەو جەژن نەورووز یەکڕزییە لە ناوەین گەل کورد لەودیم سنوورە نەتەوەییەیل، ئاشکرایش کرد کە “ئمساڵ نەورووز ئەرا من هێماس ئەرا ئامانج رەسین وە ئازادی ئەرا گشت گەل کوردستان”.

لە ڕاپۆرتەگە هاتیش، لەلایەن خەڵک ئاکرێ، نەورووز بویەسە نەریتیگ کە لە گشت شوینیگ وە کورد و ئەوانەی ترەک وەیەکەو بەسێد، راپۆرتەگە لە زار گیڤارا فەواز 

 کە شانازی خوەی وە میوانداریکردن ئەو ئاهەنگە لە شارەگەی خوەی نشان دەێد و ئویشێد “هەستیگ نایاب و ناوازەس کە گشتی لە گشت جیهانەو تیەنە ئاکرێ ئەرا بەشداریکردن لەی ئاهەنگە، چوینکە یە هیلێد ئاکرێ بوودە پایتەخت نەورووز ئەرا گشت جیهان”.

 فەواز خان لە درویژەی قسەیلی هەکاتی جەلیل وت: ئزمید پیشکەفتن لە دانوسەنین ناوەین پارت کرێکاران کوردستان و تورکیا دیرێد و “ئاشتی لە هەر چوار پارچەی کوردستان باێدە جی”.

لە سوریا لەودیم سنوور، لە راپۆرتەگە وت؛ ئەرا یەکەمجار لە ماوەی زیاتر لە دە ساڵ، ئاهەنگ نەورووز وە ئاشکرا لە جادەیل پایتەخت وەڕیەو چگ، هەناێ خوەینشاندان دژ حکومەت لە ساڵ 2011 بویە جەنگ ناوخۆ، لە وەختیگ سەدان کورد لە گەڕەک روکنەدین کە ناوچەی سەرەکی کوردە لە دیمەشق گردەو بوین، لەورا ئاگر داگیرسانن و پەرچەم خوەیان لە شان پەرچەم نوو سوریا هەڵکردن.

لە ئاوای هیمۆ، نزیک شار قامیشلۆ، لە ڕاپۆرتەگە هاتگە، “پەرچەم کورد لە شان ئەو پەرچەمەیلە بەرزەوکریان کە وینەی ئۆجەلان و هیزەیل سوریای دیموکرات هاقیەو، لە وەختیگ خەڵک لە جادەیل سەما کردن”.  

لە ڕاپۆرتەگە باس ئەوەیش کریا کە دەسەڵاتە نووەیل سوریا کە یاخیبویی ئیسلامی بوین، پەیمان دانە ڕێز لە کەمینەیل بگرن، وتیش راگەیانن دەستوور دویایین باس ئەوە کەێد کە “هاوڵاتیەیل لەوەردەم یاسا یەکسانن وەبی جیاوازی بنچینە، ئایین و رەگەز”، وتیش؛ فرە لە کوردەیل ناڕەزایی خۆیان نشان دانە لە شکست دەق دەستووری وەشیوەیگ ئاشکرا کە وە روونی دان وە مافەیل کورد نیەنێد.

لە ڕاپۆرتەگە لە زار هونەرمەن گورانیچڕ کورد مێزگین تاهر کە بەشداریی لە ئاهەنگەیل هێمۆ کردگە، وت: “نەورووز ئمساڵ جیاوازە، چوینکە یەکەم نەورووزە لە دویای رمیان رژیم بەعس”.

 وە قسەی تاهر، ناوچەی کوردی ”ئیسە وە قۆناغیگ ئاڵشتکاری رەد بوود”، وتیش؛ “لەی جەژن نەورووزە نیەزانیمن رەوش ئیمە چوینە، چوین مافەیلمان لەڕوی دەستوورییەو ناسیەن”

 هەمیش راپۆرتەگە له زوان خانم میدیا غانم که خەڵک قامیشلۆه و بەشداری له ئاهەنگەگە کەێد گەشبینە وەوەگ وەرد رمیان رژیم ئەسەد، “وەردەوام بویمن لە وەنواچگن وەرەو ئازادی و مسۆگەرکردن مافەیلمان لە دەستوور سوریا، ئومید دیریمن ئی دانوسەنینە بڕەسێدە ئەنجام، چوینکە ئیمە جویر کورد مافەیل خوەمان خوازیمن”.