هەڵوێست بەغدا و تەهران لەلی چەس؟.. پلانیگ ئەمریکی ئەرا پڕچەککردن هەرێم کوردستان وە سیستەم وەرگری ئاسمانی
راپۆرتە ئەمریکییەگە کە ئاژانس شەفەق نیوز ئەڵگردانیەسەس ئاشکرا کەێد کە "یاسای ریداین وەرگری نیشتمانی ئەرا ساڵ 2024" کە وەس دویاییە لەلایەن کۆنگرێسە پەسەن کریا، بڕگەیگ خوازیاگ وە ئامادەکردن هیز پێشمەرگە لە هەرێم کوردستان وە ەەرگری ئاسمانی لەخوەی گرێد، وتیش ئیجویر گامیگ لە ناوچەگە پیشوازی لەلی کریەێد چوینکە چەن جاریگ پەلامار مووشەک و فڕۆکە دریاگە، وە فڕۆکەیل بێفڕۆکەوان کە لە ئیرانەو کل کریەن و وەدەس ئەو میلیشیایلە کە لە ماوەی ساڵەیل گوزەشتە ئیران پشتیان گرێد، کە هویچ وەرگرییگ نەیاشتنە.
فڕۆکەخانەی هەولێر
راپۆرتەگە لە قسەیلی باس کەێد کە ئەو بڕگەیە لە سیانویس یاساگە هاتیە کە لە 14 کانون یەکە لەلایەن ئەنجومەن نوێنەران و ئەنجومەن پیرەیل پەسەن کریاس و چەوەڕی کریەێد لەلایەن سەرۆک جۆ بایدن و وەزیرەیل وەرگری و دەوڵەتەو واژوو بکریەێد مەرج ئەوە دیرێد “پەرەپێدان کرداریگ پلان ئامادەکردن و ڕاهێنان هیزە ئەمنییەیل عراق و هیز پێشمەرگەی کوردستان ئەرا وەرگریکردن لە هەر پەلاماریگ” وە مووشەک و گولە و سیستەم بی سەرنشین، تا 1 شوبات 2024، و جیوەجیکردنی لە ماوەی 90 رووژ دویای ئامادەکارییان.
لە راپۆرتەگە وتیش: لە سەرەتای سەرهەڵدان جەنگ ئیسرائیل و حەماس لە مانگ تشرین یەکەم گوزەشتە، هیزەیل ئەمریکا وە مووشەک و فڕۆکەی بێفڕۆکەوان پەلامارەیلیگ لە عراق و سوریا کریانەسە ئامانج، بنکەیگ هیزەیل ئەمریکا لە فڕۆکەخانەی ناودەوڵەتی هەولێر کردە ئامانج، وەهویرهاوردن ئەوە کە ئس فڕۆکەخانە وەرجە دەسکردن جەنگ ئیسە لە غەززە کەفتە وەر پەلامار، کە یەکەم پەلامار مووشەکی لە ئەیلوول 2020 ڕویدا.
لە راپۆرتەگە وایش: فرە لەو پەلامارەیلە ئامانجیان نیشاندان توانای ئی میلیشیایلە ئەرا ئەمریکا بویە لە رەسین وە ئامانجیان، تەنانەت لەو سنوورە كە تاڕادەیگ ئارامە لە هەرێم کوردستانیش، کە ڕاستەوخۆ هیزەیل ئەمریکا خەێدە وەردەم مەترسی جویر ئەوەگ رویدا هەناێ بومبیگ فڕۆکەی بێفڕۆکەوان لە 26 تشرین یەکەم بنکەیگ ئەمریکی لە فڕۆکەخانە کەفتە خوار، کە ئەگەر بتەقیادەو زیان فرەی لەمردم و لەلی بکەفتیاد.
راپۆرتەگە باس لە پەلاماریگ ترەک کرد کە لە 14ی شوبات 2021 فڕۆکەخانەگە کردە ئامانج وە وارانیگ 14 مووشەک لەبان بنکەگە و ناوچەیگ نیشتەجیبوینی لە شان ئەو بنکە و وە مدووی بەڵێندەریگ ئەمریکی لە بنکەگە کوشیا و هاوڵاتییگ سڤیل وە سەختی زەخمدار بوی، کە لە ئەنجامەگەی گیانی لەدەسدا.
پەلاماریگ ترەک لە 8 کانوون دویەم، هەناێ فڕۆکەیگ بومبی خوەی کیشا وە باڵەخانەیەگگ تەواونەکریای، ئەگەر دانیشتگ بویاتاد وەنە شمارەی فرەیگ قوربانی لەلی کەفتەو.
ناوچەی خەزرا
لە راپۆرتەگە باس ئەوە کریاس کە وە پیچەوانەی گەڕەکەیل دەورگرد ناوچەی خەزرا لە بەغدای پایتەخت کە وەخود شیوە کەفنە وەر پەلامار مووشەک و فڕۆکەی بێفڕۆکەوان، گەڕەکەیل دەورگرد فڕۆکەخانەی هەولێر چەن باڵەخانە بەرز هاناوی و ئیسە فرەیان هانە ژیر دروسکردن.
لە راپۆرتەگە وتیش: کە تۆێژینەرەیل وتنە سەربازە ئەمریکییەیل وەرجەیە لە مەوقەی پەلامار 15ی شوبات 2021 لەبان فڕۆکەخانەی هەولێر خوەیان لە تەقلتت سیستەمی دژە مووشەکی سی-رام و تووپخانە و گولەی هاوەن دویر خستنە، چوینکە رخیان لەوە بویە وە هەڵە بکەفنە بان باڵەخانە بەرزەیل مەدەنی لەو نزیکە .
پەلامارەیل ئیران
بیجگە لەوەیش لە راپۆرتەگە پەلامار مووشەکی ئیران وەبان باڵەخانەیگ نیشتەجیبوین لە 12ی ئازار 2022 هاوردە یاد کە ئامادەیی ئیرانی نیشاندا ئەرا وەئامانجگرتن ڕاستەوخۆی ناوچە مەدەنییەیل کوردستان، یەیش بیجگە لە وەئامانجگرتن ئۆپۆزسیۆن کورد ئیرانی لە ناوچەی کۆیە کە وە خود شیوە هویردبوینی دەرخست لە مووشەکەیل ئیران و ئامادەیی تەهران ئەرا پەلامارداین گروپە ئۆپۆزسیۆنەیل ناوچەگە وەی شیوە.
لە راپۆرتەگە نووڕێد کە پەلامارەیل ئێران، و ئەوانی ترەک، وە ئاشکرا خاڵە لاوازەیل هەرێم کوردستان نیشان دەن.
سیستەم وەرگری ئاسمانی
راپۆرتەگە لە درویژەی قسەیلی وتیە: لە هەناێ هیز ئەمریکی لە فڕۆکەخانەی هەولێر وەردەوام بوود لە دەسبەرکردن خاڵیگ وەرگری ئەرا بنکەگەی وە سیستەم سی-رام، کوردیش خوازینی ئەرا وەرگری ئاسمانی زیاترە.
وتیش: هەر سیستەمیگ وەرگری ئاسمانی کە ئەمریکا ڕازی بوود وە دابینکردنی ئەرا هەرێم کوردستان وە ئەگەر فرەو جویر سیستەم وەناوبانگ و دویر مەودای MIM-104 پاتریۆت پیشکەوتگ نیەوود، کە پیشکەفتگترین سیستەم وەرگری ئاسمانی زەمینی لەلای سوپای عراق سیستەم "MAM-104 Patriot" ە، کە سیستەم کوڵە مەودای ڕووسیا Pantsir-S1ە، بەڵام هاتێ بەغدا دژ ئەوە بوود کە کوردستان هەر سیستەمیگ لەوە پیشکەفتگتر بیاشتاوود.
ئەراوە لە راپۆرتەگە وتیە کە ئەمریکا سیستەم مەودای کوڵ تا مامناوەند دابین کەێد ئەرا کوردستان کە توانای رویوەڕویبوین پەلامار مووشەکی و فڕۆکەی بێفڕۆکەوان میلیشیای بوود، کە بی گومان کوردستان تەنیا ئەرا وە رگری خاوەنداریەتیی کەێد، یەیش نشانەس ئەرا ئەوە کە ئیران وە دڵنیاییەو ناڕەزایەتی نیان دەێد و وەرجەیەیش داوای ئاشکراکردن لەبان ئی باوەتە کردیە، بەڵام دویر نییە تەهران هەڵگردن ئی چەکە لەلایەن هەرێم جویر هەڕەشەیگ ستراتیژی بزانێد.
لە کۆتایی راپۆرتەگە هاتیە، داشتن ئەو جویرە سیستەمە لەلایەن پێشمەرگە، وەرد بڕیگ مووشەک سەرزەوی وەرەو ئاسمان کە وە شان هەڵگریەن دژ فڕۆکەی بێفڕۆکەوان کە هاتێ لەلایەن ریخریاگەیلیگ جویر داعش بڵاوی بوود، "بی گومان فرە خاستر بوود لە هویچ، و ئەو رەوشە فرە چەوەڕیی کریا."
ئەڵگەردان ئاژانس شەفەق نیوز
