گەڕەکەیل بەغداد کەفنە وەر "داگیرکاری پەس" و هوشداری لە بڵاوبوین بیماری (وینە)

شەفەق نیوز/ ژیان خەڵک ناوچەی بەیاع لە بەغداد پایتەخت، وەتایبەت لە شوقەیل گەڕەک سەلام و ئەو ناوچەیلە تا حەی جیهاد و حەی عامل، زیان وەخوەیان دوینن، لەوەر بڵاوبوین هەڕەمەکی پەس و ئاژەڵ لەناو ری و کویچەیل، لەناو رخداری لە کاریگەرییەیل تەندروسی و ژینگەیی.

  هەرچەن مەردم فرەیگ داد لەلای دەسەڵاتدارەیل توومار کەن، وەلێ ئی دیاردە هیمان مەنیەسەی، کە بزگیری و سەربڕین پەس وەشیوەی هەرکەراخوەی وەڕیەو چوود، کە رەوشەیل تەندروسی سەختەو کەێد، و کاریگەری لەبان پاکی گەڕەکەیل دیرێد.

ریگری لە لاوردن زیایچگەیل

لەی باوەتە، محمد روبەیعی قسەکەر ئەمیندارێتی بەغداد وت: شارەوانی رەشید، وەرپرسە لەو شوین جوگرافیاییە لە ناوچەیل بەیاع و جیهاد، هەڵمەت وەشکین وەردەوام جیوەجی کەێد ئەرا لاوردن پەس و ئاژەڵەیل لە شوینەیل نەپووڕیاگ، وەلێ بەشیگ لایەن و کەسایەتی کاروەدەس هەی ریگری لە جیوەجیکردن ئی ریکارەیلە کەن، کە هیلێد پەسەیل لەناو کویچە وریەیل نزیک ماڵەیل هەر بمینن.

روبەیعی لە قسەیلی ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز وتیش؛ ئەمیندارێتی بەغداد پابەندە وە لاوردن ئی زیایچگەیلە، دووپاتیش کرد کە ئاژەڵەیل لەناو گەڕەکەیل نیشتەجییوین کاریگ پەسەن نەکریاگە، لەوەر ئەو بوو گەمە و رخداریەیل تەندروسیە ئەرا مەردم.

روبەیعی پەیمان جیوەجیکردن ریکارەیل زویوەزوی دا ئەرا چارەکردن ئی باوەتە، کە ئەوەسا رینمایی دریەێدە شارەوانی رەشید ئەرا لاوردن پەس و ئاژەڵەیل لە گەڕەک سەلام و ری ناوەین حەی جیهاد و حەی عامل لە نزیکترین وەخت.

بزگیرەیل رازی نیین وەو شوینەیل جیگرە

لەلای خوەییش، وەڕیەوبەرایەتی شارەوانی رەشید دووپات کەێد کە تیمەیل وەشکینی، وەهاوکاری پولیس ئەمیندارێتی، هەر ماوەی جاریگ هەڵمەت ئەرا لاوردن زیایچگەیل لە پاش و ئاژەڵ لە ناوچەیل نیشتەجییوین جیوەجی کەێد، وەلێ تویش رویداری لە گلەوخواردن بزگیرەیل تیەێد، کە دویای چگن تیمەیل تیەنەو ئەرا کار خوەیان.

  فەرەح ئەحمەد خانمە وەڕیەوبەر راگەیانن لە شارەوانی رەشید لە قسەیلی ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز ئویشێد؛ ئەمیندارێتی تەقەلای پەیاکردن چارەسەری جیگر دەێد ئەرا بزگیرەیل لە دیاریکردن شوینیگ تایبەت ئەرایان، وەلێ فرەیان رازی وەو شوینەیلە نیین، و رکدارن لە وەردەوامی کاریان لەناو ناوچەیل نیشتەجییوین، و پاپەی ئەو رخداریەیل تەندروسیە و ژینگەییە نیین.

وەرانوەر ئەوە، شمارەیگ لە خەڵک ئەو ناوچەیلە باس بیزارییان لەوەر وەردەوامی ئی دیاردە کردن.

 سەنا عوبەیدی، لە تەمەن 30 ساڵە، خەڵک گەڕەک سەلام وت: ئەو کەسەیلە لە نزیک ماڵەیل بویەسە کاریگ بیزارکەرە، کە وەپیمان نیەکریەێد پەنجەرەیل واز بکەیمن لەوەر ئەو بوو گەنە، بیجگە  دەنگ پەسەیل کە کاسمان کردنە.

   لە قسەیلی ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز، عوبەیدی هەمیش وت: شارەوانی رەشید ئەرک خوەی جیوەجی کەێد لە تەقەلای لاوردن ئی زیایچگەیلە، وەلێ بەجەر بزگیرەیل نیەکەێد، کە وەزوی گلەو خوەن دویای چگن تیمەیل وەشکین.

  کەریم عامری، تەمەن 32 ساڵە، خەڵک حەی رسالە، داد لە بڵاوبوین مەگەز کەێد لەوەر ئەو پەسەیلە، کە بیماری پووس تیەرێد.

  عامری لە قسەیلی ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز ئویشێد: زیان لە بیماری پووس دیرێد لەوەر ئەو مەگەزە کە لە ئاژەڵەیل تیەێد، و ناچار بویە تا ماوەیگ لە خیزانەگەی دویرەو بکەفێد تا ئەوانیش تویش نان.

 عامری وتیش: بڵاوبوین پەسەیل پەک هامشوو لە بەشیگ ناوچە خەێد، وەتایبەت لەلای پیەڵ پیادە ناوەین حەی عامل و شوقەیل حەی سەلام، کە رووژانە خوەنەوارەیل وەپیەو رەد بوون، لەناو ئەو هەمکەی پەسە.

بزگیرەیل: شوینیگ نزیک لەسەر خاستر نییە

لەلای خوەیانیش، بزگیرەیل زاننن کە کاریان لەی شوینەیلە یاسایی نییە، وەلێ دویری ئەو شوینەیلە کەنە دەسپیچگ کە شارەوانی ئەرایان دیاریی کردگە.

 محسن کازم 45 ساڵە، یەکیگ لە بزگیرەیلە لە حەی سەلام، لە قسەیلی ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز ئویشێد: فرووشتن پەس و هاوردنی ئەرا هاوڵاتیەیل و قەساوەیل تەنیا سەرچەوەیگە ئەرا رزقیان.

کازم وتیش: ئیمە خزمەت خوەمان ئەرا هەرکەسیگ خوازێد پیشکەش کەیمن، بەشیگ کاوڕ وە زنی سینێد، و بەشیگیش داوا کەن سەری بووڕیەێد، وەلێ ئەو شوینەیلە کە شارەوانی پێشنیاریان کەێد فرە لە بسینەیلەو دویرن، ئەراوە ناچاریمن لێرا بمینیمن، هەرچەن هەڕەشە وەردەوامە و دەس نەنە بان پەسەیلمان.

 عەباس زەیدی، هەمیش بزگیرە، دووپات کەێد کە ئەو شوینەیلە کە شارەوانی دیارییان گردگە ئەرامان، بسینەیل ئەرای نیەچنر کە هیلێد هەر لەی شوینەیلە لەناوڕاس ماڵەیل کار بکەن.

 زەیدی ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز دیاری کەێد کە ئیمە دژ یاسا نییمن، وەلێ مینەی رزق خوەمان کەیمن، و ئەو شوینەیل نووە ئەرا بازرگانی نەگونجیانە.

 وەرجە چەن رووژیگ، ئاژانس شەفەق نیوز ئاشکرای بڵاوبوین ڤایرۆس نادیاریگ کرد، کە بویە هوکار مردارەوبوین سەدان سەر گامیش، لەناو بیدسەڵاتی خاوەنەیلیان وەرانوەر ئی قەیرانە، و دیرکەفتن وەهاناڕەسین لایەنەیل پەیوەندیدار، ئەوەیش لە پارێزگای بابل، کە رخداری ئەوە بەرزەوبوی کە بوودە پەتایگ لە عراق.

رخداریەیل تەندروسی هەڕەشەی مەردم دەن

لەلای خوەییش: سائر ئەسەدی وەڕیەوبەر بەش پەتا لە فەرمانگەی ڤیتێرنەری، هوشداری دەێد لە دەرئەنجامەیل رخداریگ لە بویین پەس و ئاژەڵ لەناو گەڕەکەیل نیشتەجییوین، وەتایبەت لەسای بڵاوبوین تەو خوەینوەربوین، کە بیمارییگ بکوشە، لە ئاژەڵ دەێدە ئایەم.

ئەسەدی لە قسەیلی ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز ئویشێد: تەو خوینوەربوین بیمارییگ رخدارە کە لە رەفتارکردن ئایەم وەرد خوین یا شیر ئاژەڵ گرێدەی، و کەسیگ لە کەسیگ ترەک گرێدەی، لەڕی شلەیل بایۆلۆژی بیمارەیل.

  ئەسەدی وتیش: هەسی ئاژەڵەیل لە ناوچەیل نیشتەجییوین، هیلێد مەگەز بڵاو بوود کە بیماری بڵاو کەێد، کە ریژەی تویشهاتن وە بیماری لەناو مەردم زیای کەێد.

 وتیش: یاسا قەیەغەی فرووشتن و سەربڕین پەس لەناو گەڕەکەیل نیشتەجییوین کەێد، و لایەنەیل شارەوانی وەرپرسن لە لاوردن ئی کارەیلە.

 وەگورەی تەندروسی جەهانی، ریژەی مردنەیل وە تەو خوینوەربوین رەسێدە 40% لە تویشهاتگەیل، دووپاتیش کرد کە واکسینیگ کارا ئەرا ئی بیماریە نە ئەرا ئایەم نەیش ئەرا ئاژەڵ هەس.

 لەناو ئی رخەیل و پەڵپەیل مەردمە، ئەمیندارێتی بەغداد و شارەوانی رەشید پەیمان وەردەوامی لە لاوردن زیایچگەیل پەس و ئاژەڵ لە ناوچەیل نیشتەجییوین دەن، هەرچەن سەختی لە جیوەجیکردن بڕیارەیلیان دوینن.