عراق لەناوڕاس زریانەگە... نزیکەوبوین واشنتۆن و مۆسکۆ تاران دەسپاچە کەێد و خەێدەی نوای 4 ری
شەفەق نیوز/ ماڵپەڕ ئەمریکی “International Policy Digest” راگەیان کە ئەو گردەوبوین ئەمریکا و رووسیا کە لەی دواییە لە ریاز پایتەخت سعودیە وەڕیەو چگ هاتێ “کاردانەوەی گرنگ” داشتوود لەبان ئاست هەرێمی و لە ئاست ناودەوڵەتی، و شایەت عراق ڕاستەوخۆ کاریگەریی لەبانی بوود، چوینکە نزیکبوین واشنتۆن و مۆسکۆ هاتێ بوودە مدوو فشار لەبان ئیران، کە کاریگەریی فرەیگ لە گۆڕەپان عراق دیرێد.
لە ڕاپۆرتەگە کە ئاژانس شەفەق نیوز هەڵگەردانیەسەی، ئاشکرا کرد کە “گردەوبوین ریاز لە ناوەین مارکۆ ڕوبیۆ وەزیر دەیشت ئەمریکا و هاوتا رووسیەگەی، سێرگی لاڤرۆڤ، نشانەس ئەرا ئەوە کە پرۆسەیگ هەس ئەرا ڕێکخستن داینامیکی دەسەڵات جیهانی، و وینەکیشان جیۆپۆلەتیکییەیل”.
وەدویاچگن ئیران
لە ڕاپۆرتەگە وتیش: "پرسیاریگ لە ئاسۆی ئیران و هاوپەیمانەیل هەرێمی کە گردەوبوین ریاز چوین بەشداری کەێد لە داڕشتن خوەرهەڵات ناوڕاس لە وەختیگ کە حیساباتە ستراتیژییەیل تاران ئاڵشتکاری وەردەوام وە خوەیان دوینن لەوەر رووشنایی جەنگ غەززە و لوبنان، کە بوودە مدوو سەقامگیری ناسک عراق"
وتیش؛ "ئەو ئاشتەواییە ئەگەرییە ناوەین ئەمریکا و رووسیا لەبان ئۆکرانیا هاتێ کاردانەوەی گرنگ داشتوود" و ئاشکرا کرد کە "واشنتۆن تەقەلا دەێد زوور بخەێدە بان مۆسکۆ ئەرا سنووردارکردن هاوکارییە ستراتیژییەیل وەرد تاران".
بەڵام لە ڕاپۆرتەگە باس ئەوە کریاس کە “میژوو ئەوە نشان دەێد کە ئەو جویرە تەقەلایلە بیخود بوون”، وتیش: “رووسیا کە وەخود شیوە کەفێدە گووشەگیری، ئیران جویر هاوبەشیگ حەتمی لە روی سەربازی و سیاسی و ئابوورییەو وەخوەی دوینێد”.
لە ڕاپۆرتەگە ئاشکرا کرد کە "ئیران و بریکارە هەرێمیی ئامادەن بکەفنە روی هەر ئاڵشتکارییگ لە هاوکیشەی دەسەڵات"، وتیش: "تاران هەمیشە ئامادەیی خوەی نیشانداگە ئەرا پەرەسەنین سەربازی لە وەخت خوازیاگ، دڵنیای دەێد لەوە کە هەڵوێستەگەی نەخریەێدە پشتگووش".
لە ڕاپۆرتەگە هاتییشە، "عراق لە ری قویلایی ستراتیجی و شلبوین سیاسییەو، کەفێدە ناوڕاس دیمەی پەرەسەنی لە ناوچەگە"، پێشنیار ئەوە کەێد کە "گردەوبوین ریاز تەقەلا وەردەوامەیل واشنتۆن ئەرا شیوانن بویین ئیران لە بەغدا زویتر کەێد"، و هاوردە یاد کە "ئۆپەراسیۆنە هەواڵگرییەیل ئیسرائیل، وە تایبەت لە ری یەکەی ٨٢٠٠ەو، بەشداری کردنە لە زیاترکردن سەختی وەردەم تاران"، جویر کار هیزەیل لایەنگری خوەرئاوا ئەرا دووارە داڕشتن دیمەن هاوسەنگی ناوخوەیی عراق ئەنجامداگە”.
عراق ئامادەس
لە ڕاپۆرتەگە باس ئەوە کرد کە “ئەگەر لەیەکفامسنن لە ناوەین ئەمریکا و رووسیا بکرێد، شایەت واشنتۆن هەڵمەت زوورەیل وەبان عراق زیاترەو بکەێد تا زیاتر وەرد ئامانجە ستراتیژییەیل بگونجێد”، نشانەس ئەرا ئەوە کە “تەسلیمبوین ئیران لەی رەیەو رەت کەێد و ئەرا مقیەتیکردن دەسەڵاتی، مەزەنە کریەێد پەیوەندییەیل وەرد هاوپەیمانە عراقییەیل قایمتر بکەێد، چالاکییە هەواڵگرییەیل ئیسرائیل پەکبخەێد، هاوکاریی ئابووری و ئەمنی وەرد بەغدا قویلترەو بکەێد”.
وەگورەی ڕاپۆرتەگە، "ستراتیژی ئیران لە جەوهەر روونە، ئەویش ریگردنە لەوەگ عراق بوودە گۆڕەپانیگ کە هیزەیل دوژمنایەتی وەگەردی هەڵبگرن، هەمیش مسۆگەرکردن کاریگەری درویژماوەی ئیران لە بوارەیل سیاسی و ئەمنی لە عراق".
وتیش: "گردەوبوین ریاز رووشنایی خەێدە بان راسییگ فرە گرنگ، ئەویش ئەوەسە کە لەبان وەردەوامی تەقەلایل خوەرئاوا ئەرا گووشەگیرکردن ئیران، تاران لە چەن رییگەو کاریگەریی هەرێمی خوەی فراوانتر کردگە"، ئاشکرا کرد کە "لەجیای ئەوەگ لەژیر فشار وەدویا بچوود، کاریگەریی خوەی لە روی چەن شانۆیگ زیاتر کردگە، وە کەڵک وەرگردن لە گیژاو ناوچەگە ئەرا قایمکردن هاوپەیمانییەیلی".
راپۆرتەگە دیاری کەێد کە "توانای ئیران ئەرا گونجانن وەشیوەیگ نەرم و نیان لە پەیوەندییە نزیکەبیلی وەرد رووسیا و چین بەرزترەو بوون، لە وەختیگ ئی دووانە کەفنە وەر سزای هوەرئاوا، و لە بەرژەوەنی ئەوانە کە زیاتر وەرد بەرژەوەندییەیل تاران هاوئاهەنگ بوون"، وتیش: "نزیکبوینیگ لەو شیوە دەر ئەرا پەرەپیدان هاوکارییەیل لە بوارەیل سەربازی، ئابووری و وزە واز کەێد، کە یەیش یەکگردن ئیران وەرد سیستەم فرە جەمسەری جیهانی."
ریەیل لە نوای ئیران
راپۆرتەگە دەسنشان ئەوە کرد کە "رخداریەیل بان سەقامگیری ئیران فرە گەورەن، چوینکە ئۆپەراسیۆنە هەواڵگرییەیل ئیسرائیل و خوەرئاوا وەردەوامن لە وەئامانجگرتن دەسەڵات هەرێمی ئیران و دامەزرانن بریکاری ناوخۆیی ئەرا شیوانن سەقامگیری هاوپەیمانەیلی، هاوکات میدیایەیل لایەنگر خوەرئاوا کار لەبا ئەو کەن کە شەرعیەت تاران لە ناو بڕمنن".
هەمیش لە راپۆرتەگە ئاشکرا کەێد کە “تا ئیران بتوانێد لەبان ئەو گیژاوە زاڵ بوود کە شایەت دویایی باێدە پیش، بایەسە گرنگی بەێد وە
چوار پایەی بنەڕەتی ستراتیژی خوەی” کە یانەن:
یەکەم: بەرزکردن توانای سەربازی و ئاسایشی ئەلیکترۆنی ئەرا مەزەنەکردن هەڕەشە هەواڵگرییەیل.
دویەم: بەرزکردن پەیوەندییەیل وەرد رووسیا و چین لە خود وەختەگە کەڵک وەرگردن لە دیپلۆماسیەت هەرێمیی ئەرا نواگیریکردن هاوپەیمانییە دوژمنکارەیل.
سێیەم: گورجکردن کارەیلی ئەرا نواگیریکردن هەڵمەتەیل ناسەقامگیری کە ئامانجیان لاوازکردن کاریگەرییەگەیە.
چوارەم: فراوانکردن هاوبەشی ئابووری و ئەمنی وەرد هاوپەیمانەیل هەرێمی ئەرا بەرزکردن پێگەی خوەی.
