راپۆرتيگ ئێرانى: كى سوودمه‌نه له خه‌رجكردن ملياره‌ها له عراق؟
شه‌فه‌ق نيوز/ ماڵپه‌ڕ ئيران ئه‌نته‌رناشيوناڵ، ئاشكراى ئه‌وه كرد بانك سيناى ئيرانى سه‌ر وه ده‌زگاى موسته‌زعفه‌يل، په‌نج جه‌ناح له ئوتێل تازه‌ى هه‌ردوگ مه‌زاره‌گه له كه‌ربه‌لا وه دو مليۆن و 202.899 دۆلار سه‌ندگه.
ماڵپه‌ڕ"نۆد ئابوورى" سه‌ر وه ره‌وت ئسوڵى ئيرانى وه‌ى نزيكه‌يله به‌ڵگه‌يليگ له‌باره‌ى ئه‌و سه‌ندنه بڵاو كرد ك له‌ساڵ 2016 ئه‌نجام گرتگه.
په‌يجووريه‌يل وه‌رده‌وام له‌بان ليسته‌يل دارايى ئه‌و بانكه ئاماژه وه ئه‌وه ئه‌كه‌ن ئه‌و ريككه‌فتنه وه‌ل كۆمپانياى"ره‌نج هاسبيتاليتي" ئه‌نجام درياگه ك وه‌گووره‌ى ئه‌و ريككه‌فتنه ماف نه‌فوه‌رگرتن له په‌نج جه‌ناح له ئوتێل ناوبرياێ درياسه بانك سينا ئه‌را ماوه‌ى 50 ساڵ.
بانك سيناى ئيرانى تا مارس(ئادار)2019 زياتر له 90 له‌سه‌د له‌و بڕه پويله وه سێ وه‌جبه داگه ك ريككه‌فتن له‌بانى كرياگه.
تائيسه‌يش وه‌رپرسه‌يل بانكه‌گه ئاشكراى نه‌كردنه ك ئى سه‌ندنه تايبه‌ت وه وه‌به‌رهاوردن يا ئه‌را ئيقامه‌ى كارمه‌نده‌يل بانكه‌گه يا ئه‌را ميوانه‌يل بانكه‌گه له كه‌ربه‌لا.
ماڵپه‌ڕ"نۆد ئابوورى" ئى پرسياره خسته‌ڕوێ: ئايا وه‌ڕيه‌وبه‌ره‌يل بانكه‌گه ماف ئه‌وه ديرن وه‌به‌رهاوردن له ده‌وڵه‌ته‌يل تر ئه‌نجام بيه‌ن يا نه؟ ئايا ئه‌و رێ وشوونه‌يل ناوبرياگه نيشانه‌يگ نيه له‌بان ده‌رچگن سه‌رمايه له وڵاته‌گه؟.
يه‌يش له‌وه‌ختيگه بانك سينا ته‌نيا بانكيگ نيه ك بڕه پويل فريه‌يگ ئه‌خاده كار له عراق، هه‌ر له وه‌خت رميان سه‌دام حسێن سه‌رۆك وه‌رين عراقه‌و تائيسه كۆمار ئسلامى ئيران ده‌س كرده‌سه وه‌كارخستن ملياره‌ها دۆلار له عراق.
ئامانج له وه‌كارخستن ئى بڕه پويله‌يل فريه ئه‌وه‌سه كۆنترۆڵ بارودوخ سياسى و ئايينى و كۆمه‌ڵايه‌تى بكا له عراق، ك ده‌سڵاته‌يل ئيرانى فريه جار له لێدوانه‌يليان باس له زه‌مانه‌ت ئى كاره‌يله ئه‌كه‌ن له‌ژير هه‌ژمون خوه‌يان جوور ئه‌وه‌گ ماڵپه‌ڕه ئيرانيه‌گه ئاماژه وه‌پى ئه‌كا.
ريكخرياگ عه‌ته‌به‌يل پيرووزيش يه‌كيگه له گرنگترين باڵه‌يل ئايينى كۆمار ئسلامى له عراق، له‌وه‌ر خاتر وه‌ريكخستن ئامانجه‌يل سياسى و مه‌زه‌وى له‌ورا.
ئاماژه وه‌يه‌يش ئه‌كريه‌ێد ريكخرياگ ناوبرياێ شان وه‌شان ريكخرياگ حه‌ج و زياره‌ت ئيرانى ئه‌رك سه‌ره‌كى ئه‌گرنه مل له ئاوه‌دانكردنه‌وه‌ى شوونه‌يل پيرووز شيعه، بيجگه سازكردن مه‌راسيم چله‌ى ئيمام حسێن سڵام خودا له‌لى.
باس له‌وه‌يش ئه‌كريه‌ێد عه‌لى خامه‌نه‌يى رابه‌ر باڵاى ئيرانى، له ساڵ 2003 فه‌رمانه‌يليگ ده‌ركردگه له‌باره‌ى ئاوه‌دانكردنه‌وه‌ى ده‌زگاى عه‌ته‌به‌يل پيرووز، له هه‌مان وه‌خت خامه‌نه‌يى سێ كه‌س ئه‌را ئى ده‌زگا ديارى كردگه وه ئه‌وه‌گ ئه‌ندامه‌يل سه‌ره‌كيين له ئه‌نجومه‌نه سياسيه‌گه‌ێ.
ئى ئه‌نجومه‌نيشه به‌رنامه‌يل و پرووژه‌يلێ له عراق جێوه‌جێ ئه‌كا، ك له‌تى محه‌مه‌د مه‌هدى گوڵپايگانى وه‌ڕيه‌وبه‌ر نويسينگه‌ى خامه‌نه‌يى و شماره‌يگ له وه‌زيره‌يل تر پۆست كاريگه‌ر و بنه‌ڕه‌تى له‌تى ديرن.
بودجه‌ى سه‌ره‌كى ئه‌را ئى ده‌زگا له‌لايه‌ن نويسينگه‌ى رابه‌ر ئيرانى و مه‌رجه‌عه‌يل ئايينى و پاسه‌وان شۆڕش و بڕيگ له ده‌زگايه‌يل ئابوورى سه‌ر وه خامه‌نه‌يى دابين ئه‌كريه‌ێد، له‌وانه‌يش مه‌زارگه‌ێ ئيمام ره‌زا له مه‌شهه‌د و ده‌زگاى مسته‌زعفه‌يل, شان وه‌شان ده‌سميه‌ته‌يل حكومى.
راپۆرته‌يل باس له‌وه ئه‌كه‌ن ئى ده‌زگا له ساڵ 2003 تا ساڵ 2017 زياتر له 200 پرووژه‌ى ته‌نمه‌وى و پيشه‌سازى له 4 شار له عراق جيوه‌جى كردنه له‌وانه‌يش له كه‌ربه‌لا و نه‌جه‌ف و سامه‌ڕا و كازميه، ك ئيسه‌يش ده‌سكرده‌سه جيوه‌جيكردن ده‌يان پرووژه‌ى تر له‌ى شاره‌يله.
راپۆرتيگ تر باس له‌وه ئه‌كا ريكخرياگ عه‌ته‌به‌يل پيرووز له ساڵ گوزه‌يشت 35 مليار تومان وه‌رگرتگه‌و هويچ زانيارييگ نيه له‌بان چوينێتى خه‌رجكردن ئى بڕه پويله‌يله له عراق يا له مه‌راسيم چله‌ى ئيمام حسێن سڵام خود له‌لى.
دوياى ريكخرياگ عه‌ته‌به‌يل پيرووز و نويسينگه‌ى خامه‌نه‌يى، ريكخرياگ حه‌ج و زياره‌ت يه‌كيگه له گرنگترين نوێنه‌ره‌يل ئابوورى و مه‌زه‌وێ له عراق.
ريكخرياگ حه‌ج و زياره‌ت له كام يه‌كه‌مى له‌ساڵ 2005 ده‌سكرده دامه‌زرانن كۆمپانيايگ تايبه‌ت وه‌ناو" كۆمپانياى ناوه‌ندى ئه‌را نويسنگه‌يل پيشكه‌شكردن خزمه‌تگوزاريه‌يل زياره‌ت له سه‌رانسه‌ر ئيران(شه‌مسا) ك وه‌رپرسيارێتى تۆماركردن زياره‌تكاره‌يل مه‌راسيم چله‌ى ئيمام حسێن گرته‌سه خوه‌ى.
يه‌يش له‌وه‌ختيگه بڕيگ له ئاماره‌يل ئاماژه وه ئه‌وه ئه‌كه‌ن ده‌وه‌ران هساو ده‌ركردن ڤيزا ئه‌را زياره‌تكاره‌يل چله‌ى ئيمام حسێن وه‌ل بڕه پويل ته‌ئمين له ساڵ گوزه‌يشت، ده‌خڵيگ وه بڕ 140 مليار تۆمان وه‌لاى كه‌م و 420 مليار تۆمان جوور به‌زترين بڕه پويل هاورده‌سه ده‌س.
ئمجا خه‌رجكردن ئى بڕه پويل فريه له عراق وه‌تايبه‌ت له چوار شار ناوبرياى مه‌زه‌وى شيعه شايه‌ت له ده‌سكه‌فته‌يل سياسى و مه‌زه‌وى و كۆمه‌ڵايه‌تى كۆمار ئسلامى بدێ، وه‌لێ ملله‌ت ئيرانى هه‌ميشه ره‌خنه له‌ى رێ وشوونه‌يل ئه‌گريد و ناڕه‌زايه‌تى له‌بانى نيشان ئه‌ياد جوور ئه‌وه‌گ له‌ى دوياخره له خوه‌ينيشانداينه‌يل ئيران روێدا له ناوڕاس مانگ نۆڤه‌مبه‌ر(ته‌شرين دويه‌م)گوزه‌يشت، ك ملله‌ت له هتافه‌يليان ئدانه‌ى ئى خه‌رجه كردن له ده‌وڵه‌ته‌يليگ جوور عراق و فلستين و سوريا و يه‌مه‌ن و لوبنان.
