خوەنستنیگ ئەمریکی ئەرا هەڵوژاردن هەرێم و بانگەوازیگ ئەرا نووەوکردن لەیەکفامسن ئەو دوو لایەنە
شەفەق نیوز/ پەیمانگەی “ئەنجومەن ئەتڵەسی”ی ئەمریکی سیمای هەڵوژاردن و سیاسی هەرێم کوردستانی کیشاد، و وەهویر هاورد کە ئەو ڕێکخستنەیلە لە ناوەین هەردوگ حزب سەرەکی پارت دیموکرات کوردستان و یەکێتی نیشتمان کوردستان بوین، ساڵانیگ بەشداری کردنە لە ئارامی هەرێم و رەسین وە خوەشگوزەرانییەگەی، بەڵام گرژیی ناوەینیان ئەگەر وەردەوام بوود، هاتێ هەرێم بوەێدە ناو قۆناغ هشکبوین سیاسی هەناێ مەوقەی دروسکردن حکومەتیگ نوو تیەێد.
راپۆرتە ئەمریکییەگە کە ئاژانس شەفەق نیوز ئەڵگەردانی کرد باس لەوە کەێد کە هەڵوژاردن هەرێم "یەکلاییکەرە و چەوڕیکریاگە"، کە بڕیار بوی لە ساڵ ٢٠٢٢ ئەنجام بیریەێد، بەڵام ناکۆکی لەبان سیستەم هەڵوژاردن بویە مدوو دویاخستنی چەن جاریگ.
لە راپۆرتەگە باس ئەوە کرد کە لە ناوەڕۆک ئەم پرسە فەوتیان ڕێککەفتن بەشەوکردن دەسەڵات لە ناوەین پارتی دیموکراتی کوردستان و یەکێتی نیشتمانی کوردستان هەس، هەرچەن دویای لەشکرکیشی ئەمریکا لە ساڵ 2003، هەرێم کوردستان لەوەر ئارامیی و گەشەسەنینی پشوازی لەلی کریا.
لە راپۆرتەگە وتیش؛ هەردوگلا رەسینەسە لەیەکفامسنن ئەرا هاوبەشکردن دەسەڵات ئەرا یەکخستن ئیدارە جیاوازەیلیان، کە لەدویای ئەو جەنگ ناوخۆیە بوی کە لە ماوەی ساڵەیل نەوەتەیل سەدەی گوزەشتە کەفتە ناویان، وتیش؛ ئەو ڕێکخستنەیلە بەشەوکردن یەکسانی پۆستە حکومییەیل لە هەرێم و لە عراق فیدراڵی خوازیە، کە ری وە یەکلاییکردن و دانوسەنین ناوەینیان دەێد، وتیش؛ مقیەتیکردن هاوسەنگی هاز وەرانوەر یەکتر جویر ئامانج کۆتایی مەنیەسەو.
لە راپۆرتەگە دەرکەفت؛ ئی ڕێکخستنە ئەو سەقامگیرییە سیاسییە دروس کرد کە فرە ئەرا هەرێم گرنگ بوی، لە وەختیگ ئەو ناوچەیل عراق عراق لە دویای لەشکرکیشییەو کەفتنە جەنگ ناوخوەیی تائیفی، هەرێم کوردستان وە ئارامی مەن، و دەسکردە گەشەکردن.
بیجگە لەوەیش لە راپۆرتەگە هاتگە، دویای ئی یەکلاییکردنە، کە باس لە بەشەوبوین ناوخۆیی کەێد، سەرکردە کوردەیل بوینە بازیگەر چارەنویسساز لە "عراق نوو"، کە هاوکاربوین لە داڕشتن دەستووریگ کە قەوارەی نیمچە سەروەخوەی هەرێمەگە لە چوارچیوەی سیستمیگ فیدراڵی چەسپان، لە وەختیگ سەرکردە کوردەیل لە هەردوگ لایەن ڕۆڵ ناوەنگیری وەخوەیان دین لە گرژی و ناکۆکی ناوەین شیعە و سوننە لەبان بەشەوکردن دەسەڵات لە ژیر دەسەڵات رژیم نوو، جویر نموونەیگ باس تەقەلایل کورد کرد ئەرا دەسوەردان لەو ڕێککەفتنە سیاسییی کە پێشنیار خول دویەم ئەرا نووری مالیکی کردن جویر سەرۆکوەزیرەیل عراق لە ساڵ ٢٠١٠.
لە راپۆرتەگە باس ئەوە کرد کە هەڵوژاردن کوردیش لە چوارچیوەی ململانێ وەردەوامیگ ناوەین حکومەت هەرێم و حکومەت فیدراڵی عراقیش تیەێد، و بەشەوبوین وەردەوام ناوەین پارتی دیموکراتی کوردستان و یەکێتی نیشتمانی کوردستان بویەسە مدوو زیایبوین ئاڵووزی لە پەیوەندییەیل ناوەین هەولێر و بەغدا و جاروباریش ئەرا رەسین وە بنبەسیگ لە بەغدا، لەوانەیش لە ری بڕیارەیل دادگای باڵای فیدراڵی لە ماوەی دوو ساڵ گوزەشتە کە حکومڕانی خوەیەتی کورد سنووردار کردگە.
راپۆرتەگە تکەپای بەشەوکردن دەسەڵات ناوەین هەردوگ لایەن سەرەکی، و پەیوەندییە گرژەیل ناویان لەوەرچەو گردیە، بەشیگ لەوەر سەرهەڵدان نەوەی نوویگ لە سەرکردەیل لەناو هەریەکیان، و فرەتر لەوەر نەڕەسین وە چارەسەریگ ناوڕاس، و فرە کەس بیتوانایی خوەیان لە پیشکەفتن جویر بەرەیگ یەکگرتگ لە بەغدا وە مدوو سەرەکی زانن ئەرا داوەزیان کاریگەرییان.
راپۆرتەگە لە درویژەی قسەیلی وتیش: دیارە یەکێتی نیشتمانی کوردستان وە سەرۆکایەتی بافڵ تاڵەبانی، دویاجار لە ماوەی زیاتر لە دوو دەیە ئەرا یەکەمجار یەکڕزی لەناو ئەو حزبەگە پەیا کردیە، وتيش: تەحەدای سەرەکی وەردەم یەکێتی لەی هەڵوژاردنە ئەوەسە ئەرا پەسپانن ئیرادە و هازداری خوەی، لەوانەیش رویوەڕویبوین سەختی نوویگ لە سەرکردەی وەرینی لاهور تاڵەبانیە و بایەسە دەنگدەرەیل بڕوا بیاشتوون کە ڕێڕەوی حوکمڕانی لە ناوچەگە راسەو کەێد.
بەڵام لە راپۆرتەگە باس ئەوەیش کریا کە هەوسەڵەی گشتی هالە بیئومیدی دەنگدەرەیل لە سیاسەت، وتیش: سیستەم نوو هەڵوژاردن کە هەرێمەگە وەبان چوار قەزای هەڵوژاردن بەشەو کردیە هاتێ بوودە مدوو دووارە بەشەوبوین تیرەی دەنگ و کورسییەیل لە پەرلەمان هاتگ، و کە وەگەرد یەیش پارتی دیموکراتی کوردستان لەوەر دیسیپلین و یەکگرتگی ناوخۆیی خوەی بتوەنێد مقیەتی لە دەنگەیل خوەی بکەێد.
لەکۆتایی راپۆرتەگە هات کە پرسیارەیلگ گەورە زاڵن وەبان پرۆسەی دروسکردن حکومەت لەدویای هەڵوژاردن، وە لەوەرچەوگردن زیایبوین بیتوانایی دوو لایەنە سەرەکییەگە ئەرا رەسین وە ڕێککەفتن، هاتێ پڕۆسەگە ماوەی درویژ بوود، و پڕ لە مەترسی بوود، کە هاتێ بوودە مدوو سڕەوبوین و تکەپا، وتیش: مەترسییەیل فرەن، لەوانەیش مەترسی هشکبوین سیاسی لە هەرێم کوردستان.
ئەڵگەردان: ئاژانس شەفەق نیوز
