تەنیا وەچوودی باس ووردەکاریەگان کەێد.. مەڵا موستەفا بارزانی چەکرد لەدویای هەوڵدان کوشتنی؟
شەفەق نیوز/ لە ٢٩ی ئەیلوول لە ساڵ ١٩٧١ ، شاندیگ لە بڕیگ پیاو ئاینی عراقی رەسیە حاجی عمرلن لە قەزای چۆمان لە پارێزگای هەولێر، ئەرا دانوستان وگفتوگۆ وەگەرد مەڵا موستەفا بارزانی، بەڵکم ئامانج کلکردن ئەو شاندە پیلانیگ بوی ئەرا کوشتن بارزانی، وەبی یەگ کەسی لەو پیاوەیلە چشتیگ لەی کردەوە بزانن.
رووداوەگە چوین بوی؟
تەنیا وەچەودی ئی رووداوە دکتۆر مەحمود عوسمان بوی، ئەرا ( ماڵپەڕ ئیستا) باس ووردەکاریەگان کەێد، لەو پیلانە ک رژیم بەعس داناگەی، وت: لە ٢٩ی ئەیلوول لە ساڵ ١٩٧١ ، حکومەت ژمارەیگ لە پیاو ئاینی ئەرا دیدار مەڵا موستەفا بارزانی کل کرد، نیمیگیان لە سوننە بوین وئەو نیمەگە لە شیعە، بەعس خوازی پیاوەیلیگ لە ئاین مەسیح تیکڵایان بکەێد، بەڵکم دیارە ئەوە وەپی نەکریا.
مەحمود عوسمان ئاماژە کەێد ک پیاوە ئاینیەگان ئاگایان نەوی چە بوود، وەدوو ماشین هاتن، و دوو شۆفێر وەلیانەو بوی ک ڕاهێنانیان کریانە ئەرا جیوەجیکردن کارەگە، و هەردووگ ماشینەگە بڕ کریانە لە دینامیت وتەقەمەنی و مین.
تەنیا وەچەودیەگە ئووشێد؛ پیاوەگان هاتن، وچگیمنە ناو ژوور کۆبونەوەگە ک خوەی ناوەندیگ تایبەتە وە مەڵا موستەفا، ومن تەنیا کەسیگ بویم ک وەگەرد مەڵا موستەفا چیمە ناو ژوورەگە، وپیاوە ئاینیە عراقیەگان، ئامێر دەنگ تۆمارکردن وەگەرد خوەیان هاوردن، تا ئەرا رژیم بەعس بوەنەی.
بارزانی دەسکردە قسە، یەکیگ لە کەسەیل شاندەگە لەوەردەمی وسیایود، هەنای ئامێرەکە هەڵکرد وکوتپڕی تەقیەو، وژمارەی لەو کەسەیلە مردن، ومن و بارزانی رزگار بویمن، و چایچیەگە شەهید بوی.
وتیش؛ پیاوەگان نۆ کەس بوین، و ئیمە دووان، ومن و مەڵا موستەفا رزگارمان بوی، بەڵکم مەڵا چەن گلویگ ئاسنین ( ساچمە) داگە سەرو لەشی، وچواران لە کەسەیل شاندەگە کوشیان، و ئەو پەنجەگە رزگاربوین، و واین وەرەو دەیشت ژوورەکە.
وەگورەی قسەیل مەحموود عوسمان، دویای ئەوە هەنای رزگاربویەگان دەرچگن کوشیان، چوونکە ئەو مەوقە جەنگیگ وە بومب بوی لەناوبەین پێشمەرگە و شۆفێرەگان چوونکە شوفێرەگان لە فیدائیەگان بوین، و بومبە پلاستیکیەگان وەشانیان وبەرخودان کردیان.
مەڵا موستەفا لە دویای رووداوەگە چە کرد؟
مەحمود عوسمان لەوە ئووشێد: هەنای بارزانی لە ژوورەگە دەرچگ هاوارکرد ووت: نەکوشنەیان، دەسگیریان بکەن، بەڵکم لەوخەتیگ وەوجوورە پێشمەرگەگان تۆڕە بوین، وەتایبەت وەختا چەویان کەفتە دەمچەو خوینین مەڵا موستەفا.
گشت پیاوە ئاینی عراقیەگان کوشیان و هەمیش هەردوگ شۆفێرەگە، چوونکە جەنگ گەورایگ بوی، وئیمە دوو شەهید دایمن و دەور ١٥ زەخمدار.
عوسمان وتیش؛ تا دویای ئەوە ئەرایان ئاشکرابوی ک پیاوە ئاینی عراقیەگان ئاگایان نەوی ک خوەیان ئەرا ئیجوور ئەرکیک رەوانە کریانە، وتیش؛ دویای رووداوەگە مەڵا موستەفا خاوەن ئازایی بوی، وهیچ لە پڕک نەچگ، وەزوی پەیام دا گشت بارەگاگانی و داوا لەلیان کرد هیچ بەرسفیگ نەکەن، چوونکە کارەگە تەواوبوی، و جەنگ نەکەن دژوە حکومەتەکە، چوونکە خوازیمن ئەو ئاشتیە ک لەو وەختە بوی وەردەوام بوود، وگشت پێشمەرگە وەفەرمانەگەی پابەندبوین.
وەگورەی قسەی مەحمود عوسمان وەچەودی رووداوەگە، دویای دوو رووژ لە رووداوەگە، حکومەت بەعس وەزیر پەروەردە رەوانەکرد تا پێروزبایی لە مەڵا موستەفا بکەێد، بەڵکم ئەوە نەشاردەو ک خوەی خەوەرداشت ک بەعس پیلان رووداوەگە دانا، و لەلایەن ئەحمەد حەسەن بەکر و سەدام حسێن دانریاگە.
لە کۆتایی باسەکەی، سیاسی کورد دکتۆر مەحمود عوسمان وت: لە ساڵیاد ئیجوور رووژیگ، ک خوەی بەڵگەیگە لەبان یەکیگ لە تاوانەیل بەعس دژوە سەرکردەی شۆڕش ئەیلوول، بایەدە لەلی هووکارە بویمن، وبایەدە کورد وەگشت هێزیان یەکیگ بوون، تا بتوێەنن نوای ئەو تەقەلایلە بگرن ک دژوە کورد دانریەێد، وهەمیش دویرەو بکەفتن لە هویرەوکردن حزبی تەسک.
وەگورەی بەڵگەنامەیل مێژووی، هەوڵدان حکومەت بەعس ئەرا کوشتن مەڵا موستەفا بارزانی، لەدویای واژووکردن رێککەفتن مێژووی ١١ی ئادار ١٩٧٠ هات، ک نووڕیەێدە پی جوور قۆناغیگ نوو، بەڵکم هەرچەن ئەو رێککەفتنە واژوو کریا وەهاوبەشی چوار وەزیر کورد لە حکومەت بەغداد لەو وەختە، بەڵکم بەعسییەگان چەن پیلاندارییگ دژوە کورد جیوەجی کرد.