قه‌یران ئاو... قه‌یران نیشتمان
و ئی ره‌سته بنه‌وای زات ده‌سه‌جه‌میه ك له كتاوه‌یل ده‌ستوری گیریاگه ؛ هه‌میش ئی ره‌سته نیشانه‌ی په‌یوه‌ندی بنه‌وایی و سه‌ره‌تاییه ك زاته‌یل تاكی هاووڵاتیه‌یل وه یه‌ك به‌ساسه‌و ك ئه‌ویش ( رابت رافدین )ه ؛ ك ئی دوو رووباره منه‌یگه گوریسیگ ك گشت ژیاره‌یل له‌ی گۆڵه‌جیه له زه‌وی له ده‌ورخوه‌ی گرده‌و كردگه . وه‌رجله ئه‌وه‌گ ناوعراق له‌جوگرافیه‌ی سیاسی بكه‌فیگه سه‌ر زوانه‌یل له قۆناغه‌یل جوور وه جووریگ مه‌ردم ناوچه‌گه وه‌ناو ئه‌و دوو رووباره ناسریانه . هه‌ردوو رووبار دجله وفورات یا راستر بیوشیم ئاو ئه‌و دوچه‌مه زیاتر له حكومه‌ته‌یل عراق تیوه‌نستنه په‌یوه‌ندی ناونی مه‌ردم ناوچه‌یل عراق بته‌وه‌و بكه‌ن و وه‌رجله ئه‌وه‌گ حكومه‌تیگ وه ناوعراق بوود ئاو ئه‌و دوو رووباره پێكهاته‌یل جیاواز ئی كۆمه‌ڵگا وه‌یه‌كه‌و به‌ساس وجار جاریگیش بیوه‌سه بایس ململانی و كیشمه‌كیش له ناونی عه‌شایر؛ وه‌لی ئه‌و چشت جه‌وهه‌ریه ك بایه‌د هه‌رعراقییگ بزانیگه‌ی ئه‌وه‌سه ك عراق وڵاتیگه بنه‌واو بنه‌ڕه‌تی ئاو بیوه هه‌رچه‌ن خوه‌ی سه‌رچاوه‌ی ئاوی نه‌یری . عراق ئمڕو تیوش قه‌یران ئاوی توندیگ هاتگه و ئه‌ویش قه‌یران ده‌ردناكیگه ك هه‌ڕه‌شه له ئابووری و ئاسایش و یه‌كیه‌تی و سه‌قامگیریی و ته‌نانه‌ت یه‌كیه‌تی وسه‌قام كۆمه‌ڵایه‌تیی كه‌یگ و یه‌یش قه‌یرانیگ بیو ك وه ئارامی ده‌س وه‌پی كرد و دیواخریش تونده‌و بیو و ئه‌وه‌سه ئمساڵ قه‌یرانه‌گه ته‌قیه‌و ؛ له‌وه‌ر ئه‌وه‌گ ئه‌و به‌شه له ئاو فورات ك ئمساڵ دریاگه‌سه وڵاته‌گه‌مان ٢٥٠ مه‌ترسی جا یاموكه‌عه‌ب له‌لی كه‌مه‌وكریاگه‌وئه‌وه‌یش نیمه‌ی ئه‌وبره ئاوه‌سه ك عراق نیازوه‌پی دیری ئه‌را كشتوكال وخواردن ویه‌یش وه‌مه‌عنای ئه‌وه‌سه ك عراق ناچاره له‌یره‌ودیوا قه‌واره یاحه‌جم هاورده‌ی له مه‌واد خوراكی زیای بكه‌یگ یه‌یش له‌وه‌ختیگه ولاته‌گه‌مان ئه‌رائاوه‌دان كردن ویرانیه‌یل جه‌نگه‌یل رژیم رمیاگ به‌عس نیازفه‌ره‌یگ پیول دیری وهه‌میش كه‌می ئاووه‌مه‌عنای خوه‌ل واراین زیاتره . وه‌لی گرنگترین چشت ئه‌وه‌سه ك كه‌می ئاو؛ ئه‌و قه‌ره عراق لاوازه‌و كه‌یگ نیه‌یلی بره‌سیگه حه‌ق خوه‌ی وئی كه‌می ئاوه وه‌مه‌عنای ئه‌وه‌سه ك عراق نیه‌تیوه‌نی هاوساگانی پابه‌ند بكه‌یگ وه جیوه‌جی كردن قه‌وڵه‌یلیان ؛ به‌ڵگه‌ی ئی قسه‌مانیشه ئه‌وه‌سه ك هه‌ر دوو وڵات توركیه وئیران قه‌وڵ دانه چه‌ن كار وه‌ده‌س وسیاسه‌تمه‌دارعراقی ك به‌شه ئاوه‌گه‌ی زیای بكه‌ن وهه‌ر كام له‌و كار وه ده‌سه‌یله ك سه‌ردان ئسته‌مبوڵ كردن ئه‌وه وه ده‌س كه‌فت ئه‌را خوه‌یان له قه‌ڵه‌م دان وه‌لی هیوچ كام له‌و قه‌وڵه‌یله تا ئیسه جیوه‌جی نه‌كریانه.
به‌ڵێ كار وه‌ده‌سه‌یل عراقی پێشوازی گه‌رمیگ له هاوتایه‌یل توركیان كردن و له هه‌مان وه‌ختیش كاروده‌سه‌یل توركیه پێشوازی له كاروه‌ده‌سه‌یل عراقی كردن وه‌لی هیوچ كام له میوانداریه‌یله نه‌یوه بایس زیای بیون به‌ش عراق له ئاو فورات ؛ له‌لایگتره‌و سه‌ره‌ڕای وشدار پسپۆره‌یل و شكات و گله‌یی جفتیاره‌یل وهه‌میش خوه‌ڵ وارین و بڕیان وه‌رده‌وام ئاو خواردن له به‌شه‌یلیگ له وڵات ؛ كاروه‌ده‌سه‌یل عراقی وه‌جدی په‌یجوری قه‌یرانه‌گه نه‌كردن و وه‌شیوه‌ی سسیگ وه‌ل قه‌یرانه‌گه ره‌فتار كردن . به‌ڵێ سیاسه‌تمه‌داره‌یل عراقی سه‌رقاڵ باسه‌یل گه‌رموگۆڕ وه‌ل كه‌ناڵه‌یل ئاسمانی جوروه‌جورن ئه‌را بته‌وكردن پۆست و مه‌قامه‌یل خوه‌یان ووه‌ده‌س هاوردن پوسته‌یل به‌رزتر له ئاینده وه‌لی مه‌سه‌له‌ی كه‌م ئاوی ك چنگ ناگه‌سه قۆڕگ هاووڵاتیه‌یل و وه‌رز كشتوكاڵ ئمساڵ نیشتگه تیوش زه‌ره‌ده‌یل گه‌ورایگ بوود و جفتیاره‌یل نیشتنه سه‌ره‌چاوه‌ی سه‌ره‌كی ژیانیان له‌ده‌س ده‌ن و زه‌لكاوه‌یلیش نیشتنه هشكه‌و بوون و كه‌موته‌ره‌یل وماسیه‌یلی له‌ناو چن و یه‌یش مه‌سئولیه‌ت گه‌ورایگ نه‌یگه بان شان حكومه‌ت وسه‌رجه‌م كاروه‌ده‌سه‌یل وسیاسه‌تمه‌داره‌یل عراقی تاهه‌رچی زیوتر ده‌س وه‌كاربوون وله زه‌ره‌ده‌یل ئی قه‌یرانه كه‌مه‌وبكه‌ن وله‌جی هیوره‌وكردن وه پۆست ومه‌نسبه‌یل خوه‌یان كه‌میگیش له وه‌ختیان ئه‌را خزمه‌ت وه هاووڵاتیه‌یل ته‌رخان بكه‌ن.
