بەلەدرووز
سەڵاح مەندلاوی/ سوڵتان عەبدولحەمید خەریک مینەکردن بوی لە سەرچەویل سپۆنسەرکردن دەوڵەتەگە، لە قەرز ناوخۆیی و دەیشتی، تا بازرگان یۆنانییگ هات داوای سەنین کەرت وڵکریاگیگ کرد لە عراق (دویالە) دیالە تا برنج لە ناوی بکاڵێد، و چەم بویچگیگ ئەرای تەرخان کرد ک هیمان ناوی ( شاخە) س، بایەس بوی لەوەختخوەی ئەرا مەنەلی باخەگان تەرخان بکردیاد ک رەسیادە سێ مەلیۆن دارەخورما و پەنج مەلیۆن دار لیموو پرتقاڵ، ئەو وەختە زاستن ک ئیرانیەگان بەنداویگ دروس کەن لە بان چەم کەنکیر ک وتیانە پی کونجان چەم. شارەگە پڕ بوی لە مەرەزەی برنج، مەردمەگە لەلای والی بەغداد سکاڵا کردن ئەرا قەیەغە کردن برنج کاڵین لە ناوچەگە، چوونكە جوو رەدکردن ئەو شوورەکاتیە نەوی، بەڵکم بازرگانە یۆنانیەگان كێڵگەی ئیوەت کردن وەراز چەرمگ دروس کردن، ک له عراق ناسریاگە وه وەراز بوورە و دگانی بەرزە جوور شاخ، ک ناوی نریا وە وەراز رووم ( وازە رووم) وقەیەغەگە شاردنەو لەو شوورەکاتیە ک هیمان شارەگە وەخوەی دوینێدەی. هەرچەن جوو ئەرای کریا و بویە چەم ئاوداین گەورایگ لە شارەگە رەد بوود، ک بویە پەنایگ ئەرا هووزەیل مەنەلی تا ئەوەنە ئاوەگە بڕیەێد، تا مەردم ناو شارەگە نان وە بەلەدرووز، و مەندلاوەیەگان وەپی ئووشن ( وەرازە رووم)، ئمڕوو شارەگە شانازی کەێد وە رەوشت و ئەرزش رەنگین هووزانەی، و پێکەوەژیان وەل خەڵك مەنەلی ک بوینە یەکەمین قوربانی جەنگ عراق و ئیران، و نەهامەتیەگان لە شوون یەک هاتە ملیان. کەسیگ لەناوی سەرکەفتن نەدی، تەنانەت جادە سەرەکیەگەی ناوی نان وە جادەی مەرگ لەوەر رووداوەیل هاتووچو.
سەرۆک روحانی خاسکرد وە بڕیار دووارە ئاوەدان کردن شار سومار ک بڕیگ لەلایانەو خوەی سەرچەوەی شارستانیەت سۆمەری بویە، و ئی پرۆژە وەگەردی نریەێد ک خوەی مەرز سنووریە ناوبەین عراق و ئیران و لە راسی نزیکترەو بوود ئەرا بەغداد ئەگەر ریەگەی ناو عراق دروستكریا لەدوڕیان ئامەدیفەر ک لەناوی دەسوەسەر (نازم گزار) کریا، و هووزەیل لە دانیشتەوەیل هەردوگ پەڕ ئیران و عراق زنیەو بوون، ک هاوپەیمان بەغداد موڵەت دیادە هاووڵاتیەیل لە هەردوگ وڵاتەگە لە روبەر ٤٠ کێلومەتر لە سنوورەگە رەد بکەن وە ڕێین کاوڕ یا ئەرا بازاڕکردن.
