ئایا كیشه‌ی كورد له‌ توركیه‌ چاره‌سه‌ركریه‌ی ؟

ئایا كیشه‌ی كورد له‌ توركیه‌ چاره‌سه‌ركریه‌ی ؟
2009-09-26T12:10:41+00:00

؛ ئه‌را زورم توركه‌یل نورشین وه‌مانای كوردستانه‌ . وه‌ی خاتره‌ ئه‌وان نگه‌رانن ك یه‌ بووده‌ رییگ ئه‌را وه‌ره‌سمی ناسین كوردسانیگ سه‌روه‌خوه‌ی. له‌شوین كوده‌تاگه‌ی ساڵ ١٩٨٠ له ‌توركیه‌ ؛ حكومه‌ت ئی وڵاته‌ قسه‌ كردن وه‌زوان كوردی قه‌یه‌خه‌ كردو ناوه‌یل تازه‌ ئه‌را ناوچه‌و ئاوایه‌ كوردنشینه‌گان دانا و وه‌ڕاسی وشه‌ی كورد له‌ ئه‌ده‌ب سیاسی توركیه‌ ئه‌ڵگرد . هه‌رچه‌ن ئه‌و سه‌رده‌مه‌ وه‌سه‌ر چیه‌ وه‌لی هێمانی به‌عزی لایه‌ن رادیكال توركی وه‌كاربردن ناو كورد وه‌ وه‌خشین خاڵیگ سیاسی وه ‌پارت كارگه‌ره‌یل كوردستان زانن ك ماوه‌ی ٢٥ساڵه‌ ئه‌را كوردسانیگ ئازاد چه‌ك ئه‌ڵگردنه‌و رویكردنه‌سه‌ كیوه‌یل كوردستان . حكومه‌ت توركیه‌یش توایگ كوتایی باریگه‌ چالاكیه‌یل په‌كه‌كه‌ وه‌بی ئه‌وه‌گ ناوچه‌یل كوردستان له‌ خاك وڵاته‌گه‌ی جیاوه‌ بكریه‌ی . ئه‌را ره‌سین وه‌و ئامانجه‌ توركیه‌ ته‌قالاكه‌یگ ماف كلتوری و ئازادی ملله‌ت كورد وه ‌ره‌سمی بناسیگ و ئه‌را ره‌سین وه‌و ئاماجه‌ بایه‌د ئا‌نكارا‌ كار جددی و بنه‌ڕه‌تی ئه‌نجام بیه‌ی . وه‌ره‌سمی ناسین زوان و كلتور كوردی له‌ به‌رزترین ئاست سیاسی یه‌كمین گامه‌ ؛ هه‌روه‌و جوره‌ ك له‌ سه‌ره‌تای باسه‌گه‌مان ئاماژه‌ وه‌پی كردیمن عه‌بدوڵا گویل ناو كوردی ناوچه‌يل وه‌كار تیه‌ری و یه‌یش وه‌ ره‌سمی ناسین زوان كوردی له‌ به‌رزترین ئاست سیاسیه‌ . ئوردوگانیش له‌ وتاریگ له‌ په‌رله‌مان توركیه‌ وتگه‌ : داڵگه‌یل تورك و داڵگه‌یل چه‌كداره‌یل په‌كه‌كه‌ گشتیان له‌بان ته‌رم  روڵه‌یل كوژیاییان یه‌ك دوعا ئه‌خوه‌نن و ئی هاوسه‌نگیه‌ وه‌مانای په‌ره‌سه‌نن چالاكیه‌يله‌ ئه‌را چاره‌سه‌ركردن كێشه‌ی كورد له‌ توركیه‌ . هه‌میش حكوومه‌ت تلفزیونیگ وه‌زوان كوردی دامه‌زرانگه‌ و ری داگه‌ به‌ش زوان كوردی له‌ چه‌ن زانكۆیگ ئی وڵاته‌ بكریه‌یگه‌و. بڕیاره‌  حكوومه‌ت به‌رنامه‌یگ ئه‌را چاره‌سه‌ركردن كێشه‌ی كورد ئعلان بكه‌یگ وهه‌رچه‌ن بڕگه‌یل ئه‌و به‌رنامه‌ تائیسه‌ ئاشكراوه‌ نه‌كریاگه‌ وه‌لی میدیاگان ئویشن ئه‌و به‌رنامه‌ له‌ی خاڵه‌یله‌ پێكهاتگه‌:

١- فه‌رمانبه‌ره‌یل یا كارمه‌نده‌یل و سیاسه‌تزانه‌یل حكوومه‌ت و ئداره‌گانی تویه‌نن وه‌ زوان كوردی قسه ‌بكه‌ن.

٢- ده‌ركردن وه‌خشین گشتی ئه‌را ئه‌ندامه‌یل په‌كه‌كه‌ .

٣- لاوردن گشت وه‌ربه‌نده‌یل دانریاگ له‌ وه‌رده‌م زوان كوردی .

٤- راسه‌وكردن وه‌دی هاوردن له‌ یاسای بنه‌ڕه‌تی و ره‌فتاركردن وه‌ل هاوڵاتیه‌یل

كورد جورهاوڵاتی پله‌ یه‌كم .

ریبه‌ره‌یل ئۆپوزسیون له‌ توركیه‌ دژ ریفۆرمه‌گان ئه‌ردوگانن و سه‌رۆك ئه‌نجومه‌ن وه‌زیره‌یل

توركیه‌ ئه‌را هه‌ر ئاڵوگوڕیگ له‌ یاسای بنچینه‌یی نیاز وه‌ بڕیار دادگای یاسای بنچینه‌یی دیری.

ئه‌وه‌گ مایه‌ی دڵخوه‌شیه‌ ئه‌وه‌سه‌ لایه‌نیگ ك تا دیوه‌كه‌ ركابه‌ر سه‌ره‌كی حكوومه‌ت بوی؛ ئمڕوو هاوه‌ل حكوومه‌ت ؛ له‌شكر توركیه‌ ره‌سیه‌سه‌ ئه‌و ئه‌نجامه‌ ك ته‌نیا جه‌نگ كلیل سه‌ركه‌فتن له‌ وه‌راوه‌ر په‌كه‌كه‌ نیه‌ ؛ ئمڕوو جه‌نه‌راڵه‌یل تورك پشتگیری له‌ وه‌خشین ئازادی كلتووری ئه‌را كورد كه‌ن ؛ وه‌ل ئه‌وانه‌یش تائیسه‌ باوه‌ته‌یلی جوورئاسایش و سیاسه‌ت ده‌ره‌كی به‌ربه‌ندیگه‌ له‌ وه‌رده‌م پرۆسه‌ی ریفۆرم له‌ توركیه‌ . زورم توركه‌یل هانه‌و باوه‌ڕه‌ ك حكوومه‌ت ئه‌مریكا پشتگیری له‌ گامه‌یل توركیه‌ كه‌یگ ؛ ئه‌وان هانه‌وباوه‌ڕه‌ ك ئه‌مریكا له‌ شوین ده‌رچگن له‌ عراق توایگ ئاسایش ناوچه‌گه‌ گه‌ره‌نتی بكه‌یگ . هه‌رلێوا هانه‌وباوه‌ڕه‌ ك ئه‌مریكا سه‌ره‌نجام حكوومه‌ت توركیه‌ ناچار كه‌یگ ك گوش بیه‌یگه‌ داواكاریه‌یل پارت كارگه‌ره‌یل كوردستان و وه‌و جوره‌یش په‌ره‌ بیه‌یگه‌ ئاشته‌وایی و دوسی له‌ ناونی توركیه‌ وهه‌رێم كوردستان . هه‌رچه‌ن ئیسه‌ په‌یوه‌ندیه‌یل ناونی توركیه‌ وهه‌رێم كوردستان هاله‌ ئاست خاسیگ و ئیسه‌ هه‌ردوولا جوور هاوپه‌یمان له‌ قه‌ڵه‌م دریه‌ن و كۆمپانیه‌یل تورك له‌ بواره‌یل ماڵ سازی وموبایل  وچه‌ندین بوارتر وه‌ل هه‌رێم كوردستان هاوكاری كه‌ن ؛ وه‌لی حكوومه‌ت ئانكارا‌ توایگ سیاسه‌ت هاوسه‌نگیگ له‌ ناوچه‌ی رووژهه‌ڵات ناوڕاس داشتوود و ئه‌حمه‌د ئۆغڵۆ وه‌زیر كاروبار خارجیه‌ی توركیه‌ له‌ی باوه‌ته‌ وه‌تگه‌ ك وڵاته‌گه‌ی نیه‌توای كێشه‌ وه‌ل هویچ هاوسایگی داشتوود . جه‌هانیش ته‌قالايل ئه‌حمه‌د ئۆغڵۆ ئه‌را چاره‌سه‌ركردن ناكوكیه‌يل توركیه‌ وه‌ل وڵاته‌یل یونان ، سوریه‌ ، روسیه‌ و ئه‌رمه‌نستان دوینیگ وهه‌رێم كوردستانیش ته‌قالا كه‌یگ په‌ره‌ به‌یگه‌ په‌یوه‌ندیه‌یلی وه‌ل توركیا‌ ، له‌وه‌ر ئه‌وه‌گ له‌ عراق شیعه‌یل هاوپه‌یمان ئیرانن و عه‌ره‌به‌یل سونییش وه‌ره‌و لای وڵاته‌یل عه‌ره‌بی چن و بایه‌د كوردیش هاوپه‌یمان وه‌هێزیگ داشتوود له‌ ناوچه‌ی پڕ له‌ كێشه‌ی خوه‌رهه‌ڵات ناوڕاس و په‌یوه‌ندی هه‌رێم كوردستان وه‌ل توركیا‌ هاله‌ به‌رژه‌وه‌ندی هه‌ردوولا و كل كردن نه‌فت كوردستانیش له‌ ری به‌نده‌ر یامینای جیهان توركیه‌ هاله‌ سوودو به‌رژه‌وه‌ندی هه‌ردوولا .

له‌كوتایی تیوه‌نیم بویشیم ك چاره‌سه‌ر ته‌واو كێشه‌یل ناونی كوردو تورك نیاز وه‌ وه‌خت زیاتریگ دیری. عه‌بدوڵا ئۆجه‌ڵان رابه‌ر ده‌س وه‌سه‌ر پارت كارگه‌ره‌یل كوردستان ئاگربڕ یا جه‌نگ وه‌شیوه‌ی یه‌كلایه‌نه‌ ئعلان كردگه‌ و وتگه‌ : ئیمه‌ خوازیار سه‌روه‌خوه‌یی نییمن و چه‌ندین پێشنیاریش ئه‌را چاره‌سه‌ركردن كێشه‌ی كورد پێشكه‌ش حكوومه‌ت توركیه‌ كردگه‌ . ئمڕوویش حكوومه‌ت توركیا‌ له‌ چارسه‌ر كێشه‌ی كورد نزیكه‌و بیوه‌ و سیاسه‌ت زانه‌یل توركیش وه‌ زوانیگ قسه‌كه‌ن ك خوازیار چاره‌سه‌ركردن كێشه‌یل گه‌ورای وڵاته‌گه‌یانن . یه‌ مه‌نگه‌‌ بویشیم ك هه‌رچه‌ن پرۆسه‌گه‌ وه‌خت فه‌ره‌یگ توایگ ، وه‌لی وه‌بی گومان ئاكامه‌گه‌ی له‌ به‌رژه‌وه‌ندی كورد و تورك وعراق و ناوچه‌گه‌ وه‌گشتیه‌.
Shafaq Live
Shafaq Live