سهرباز وێنهگرێ ک سهرباز نهۊ
وهختێگ دهفتهرچهێ خزمهتهگهم پۆست کردم، چمان نامهێ ئعدامم وهل دهسهیل خوهم ئمزا کردیام. چهنی چێ و ناوم ئراێ شار عهجهب شیر درات. وهپیم وهتن: بایهد ۲۷ ئابان سات ههفت شهوهکی خوهم وه پادگان بیناسنم.
ئهمان نیزانم یهێههو چه بی ک چێنم کهفته بیس رووژتر. منیش وهرجهکار سهرم وه بن تاشوم. شێوهم داڕشیاۊده یهکهو. ههێ براگهم و خوهیشکهگهم نورستیانهپیمهو. وه پیم وهتیان چۊنی خوهشتیپ؟!
ئهڵبهت نیزانم چو شیوهی بێ قهواراتم تامڵ کردیان. یهێ لۊت عوقابی گهورا، چهویل تۊتکی، پۆس سیه جۊ گازوڵک وهل یهێ دهم چهفتێگ ک بێ قهواراتییم تهکمیلهو کردۊد. چمان خودا گێشت چێشت وه یهکهو داوده پیم.
ههلبهت گێشت یانه میراتیێگ بی ک له باپیر خوهشتیپم وه پیم رهسۊد. ئهمان خو مهگه چهس م ک خوهم وه شیوهم رازییم. ئیرهنگه ئهوانه ههر چی تووان بخهنن، وه جاێ م دونیا وهل لنز دوربینهگهم رهنگینتر دونم.
م عاشق عهکاسی و وێنهگرییم. ههمیشه چمه ههر جا، کامیرا یا دووربینهگهم خهمه ملم؛ یهێ رووژ وه ناو لهپ تابهگهم نهخشێگ وه یهێ دارسان رهنگینێگ له ناو شماڵ دیم. ناوی پهڵنگ دهڕه بی. فره وه لێ خوهشم هات. خوهشم هات بچم وه نزێک بۊنمهی و تا تۊیهنم وهلی ههی وێنهیل حرفهئی بگرم.
دی وه دهس تۊلهکیهیل خوهێشک و براگهم شهکهت بۊم. وه لای خوهم وهتم: ئهلان گێشت ئێ بیس رووژه قهوارات م دهس مایهی خهنهیلیان کهن. منیش وهتم بچم کهمێگ وه لیان دۊرهو بۊم.
بهندووشهگهم جهم کردم و وه دهنگ عهسهبانیێگهو وه دالگم وهتم : دا! م دی وه دهس تۊلهکیهیل مناڵهیلد وه عاس هاتمه. تا ئێ بیس رووژه بچوو، چمه جاێگ ک تهنیا خوهم بووم و دوربینهگهم. گێشت یانه تۊین تۊین وهتم و مجاڵێگ وه داڵگم نییام ک چێشتیگ بوشید.
داڵگم چهویلی وه علاجەیۊ داچقیا. منیش دهرجا ماچێگ وه تیوڵێ کردم و چهویگ قرپانم و وه هریکهێگهو وهتم: بی خوهشتیپ بید و چی وه ههڵهپهڵه کهوشهیلم کردمه پا و دهویمه دهێشت و ماشینگ گردم. ۲ ساته ڕهسیمه جادهیل سهوزه و رهنگین مازندران.
وه جادهی فیرووزکوو رهد بیم و رهسیمه جادهی خاکیگ.
رانهندهگه ههێ پچ و پاچ کردیاد و وهتیاد: ئاقا قهرارمان یه نیهوی ک بامه جاده خاکی. ههرچی وهتیاد جوواوی نیام. یهێ چهن کیلوومترێگ که چیمن، رانهنده ئهوقهره ههناسهیلی وه ها داده دهێشت، تاقهتم تاق کرد.
وه دهنگ ئداکارێگ وهتم: ئاقا بهسه هه وهیره تییهمه خوار. رانهنده چمان دونیا داوده پی. درجا یهێ ترمز وشکێگ گرد و وینهێ تیکهێ ئزافیێگ خسمه خوار و جۊ وا چی و تهنیا تهپ و توزهگهی مهنه جا.
سهرێگ وه داخهو تهکان دام له ناو دڵم وهتم: عهجهو ئاێهم بێ زیقهێگ! کوره هه یهێ تهماشایگ وه دهور خوهد بکردیاید، چێشتیگ له لد کهم نییاد. وه کار رانهندهگه ههۊتمهو بردۊ ک دهنگ خوهش پهڵهوهریل، له خوهمهو ههل گردانهم.
وه گامهیل تۊیهن دامه دڵ دارسان. وی خودا گیان م تا ئهلان ئی ههمکه داره و وهلنگه وهل یهکهو نیهۊم. داێم لنز دوربینهگهم خسیامه بانیان و تا توهنستیام وه دارهێلی ک رهنگ زهرد و سۊیهر کاڵ له بان لهش نازک وهلنگیلیان دانیشتۊ، وێنه گردیام و ههی چیامه ناو دڵ دارسان.
له دۊر دهنگ یهێ چهمێگ گووشهیلم براکه کردیاد. ئڕاێ دیینێ، دڵ وه ناو دڵم نیهۊ. بێئراده چیامه لاێ چهمهگه. یێههو چهویلم کهفته دارێگ. فره عهلاجهۊ بی. چمان یهکێگ وهل تهوهر وه بان تا خوار کردۊدهی دو کوت. ئهمان قسمهت نیهۊد بوڕنهێ. دوواره گیان گردۊ و سهر کیشاۊده شان ئاسمانهو؛ دروس وینهێ دوقلووهیل وه یهک چسبیای.
گیر دامه ملی و چهن گله وینهێ ڕهنگین له لی گردم. یهێههو یهێ چێشت سێیهێگ له دۊر دیم. ماقمهو برد. توواستم بچمه نواتر. ئهمان دڵم نات ک وه لاێ ئی دار ڕهنگینه وێنهێگ نیاشتوم.
پاێهێ دوربینهگهم لهناو بندووشهگهم دراوردم. دوربینهگهم نامه بان دهسانیه. وه خهنه دهویمه لای دارهگه. یێههو ژێر پام خالی بی. خهنه ک ماسیه داۊده بان لێوم، جاێ داده دهمێ ک له ترس وا بۊ!. وه شانس گهنم سهرم خوارده لچ چاڵهگه. وه دهنگ شهتهرهقێگ کهفتمه ناو چاڵهێ وشگ و خالیێگ ک واران پاێز نمرچێ کردۊد.
توواستم بامه دهێشت. ئهمان سهرم گیج خوارد و وه لهپهو کهفتم. وهختیگ چهویلم واز کردم، دیم هامه ناو شهوخهف گهرم و نهرمیگ.
کهمێگ نووڕستمه ئیلاو ئهولام. سهقف ماڵهگه وه چوو بی. دهنگ خژ خژ دهر چاتۊڵ نووڕستنم برده لای خوهی. پیرهژن ڕهنگینێگ دیم ک وهل چهویل کهو وه پۆس بوری بهشێگ چیلگ هاورده ناو چاتووڵهگه.
تا نورسته پیمهو خهنهیگ نیشته بان لێوێ وه پیم وهت: خاسی گیانهگهم؟! ڕخد نهچوو. خوهم بومه خِرد! ئهلان ئامهدیش تیێد. گیل و گهوج وهتم: م هامه کووره؟!
پیرهژنهگه وه دهنگ نهرمێگهو وهت: دایه گیان هایده ماڵ خوهد. دهنگی ئاساێشت خوهشێگ داده پیم. سهرم خسمهخوار و وه ژێر لێوم وهتم: ماڵ خوهم؟ یێههو وه ملێ ماقمهو برد: یانی تو داڵگمی! دۊهی وه دهنگ پڕ وه پرسیارێگ وهتم: چ کهتێگ کفتیهسه لیم؟ هۊچێگ وه هۊرم نیهتیێد. ئای سهرم!
سهرم ئرا ئهوقهره ژان کیێد؟ دهسم وه یهواشێگ بردمه لای سهرم. وه کوتێگ پهرو بهسیاۊد. داڵگم وه چهویلێگ که وه زیق بهرق دیاد، وه بانم زاقهو بییهو وهت: ئارهش! داڵگهگهم! وهل ئمڕووهو بووده دو رووژ ک له هووش چۊدن. زهربهت گهنێ خواردیهسه سهرد. بێ قهراری نهکهی یهێ وهخت و هێز بگری قولدیش زهربهت خواردێه.
یهێ کهمێگ سهور بکه. زۊ خاسهو بود. کاکه گیانهگهدیش ئهلان تیێده ماڵ. خودا شوکر داڵگهگهم دی هاتیده هووش. دهنگی ئاواز عەلاجهێویگ داشت. ئاسایشت قهریوێگ گێشت گیانم گرده وهرهو. یێههو داڵگم یهێ گیاێگ کوڵان و کرده حەلقم و وهت: بوخوهرێ ئرا سهر ژانهگهد خاسه. تا خواردمێ چهویلم سهنگینهو بی و خهوم برد. نزیک شهو بی ک له پچ پچهیل کاکهم و داڵگم هاتمه خهوهر. تا چهویلم خوارده چهویل کاکهم، ئهسر وه چهویلێ کفته ڕێ و دهویه لام و سفت گردەمه باوش و وه دهنگێگ ک چمان ئمید خاس بونم نییاشت وه پیم وهت: خاسێ کوڕهگهم؟! خودا دوواره تو داده پیمان. گردمهێ بهخهڵ و ماچێ کردم. له ناو سینهی پانی نوقمهو بیم .
رووژهیل فرهێگ وه ئهو مقهێره چوود ئهمان جاێ زهربهتهگه خهتێگ خسۊده بان تێوڵم ک ههر وهخت چیامه لاێ چهمهگه حهتا تهماشا کردنیشێ ئهزیهتم کردیاد.
یهێ رووژ وهل کاکه ئامهدهو چیمنه لاێ چهمهگه. گهرمای تاوسان لهشمان بی گیان کردۊد. ئهقهره دهویمه شوون کاکولی ک دائم وه بزنهیلتر جیا بیاد. وه ههناس کهفتۊم. تا ئاخرێگ گردمهی. وه تهنافیگ بهسامهی قی داریگ؛ تا دی ڕۊداری نهکهێ. گێشت گیانم بۊده خیس عهرهق.
وهتم: کاکه بچیم یهێ گیانێگ بیهیمنه ئاو؟ کاکهم چمان وه خودای بی نواتر وه م پهری منیش پهریمه ناو چهمهگه یێههو دهنگ خهنی پیای جووانیگ شنهفتم ک ههی وهتیاد:خوهشتیپ، خوهشتیپ ههواسد بۊ قهرق نیهود.
ههراسان تهماشاێ دهور وهرم کردیام. ئهمان کهسێگ نیم چهویلم وهبان کاکهم ماقێان برد. ههراسان وهلی پرسیار کردم: کاکه توەنیش ئێ دهنگه شنهفتی؟ کاکهم وه ترسهو نووڕسته پیمهو وهت: کام دهنگ؟! وهتم: یه ک ئۊشێ خوهشتیپ!؟ کاکهم وه ههڵهپهڵه وه پیم وهت: خیاڵاتییهو بیده کوڕ خاس! بهو دی بایهد بچیم. زۊ کراسهگاند بکه وهر.
تا ڕهسیمنه ماڵ وە پشت پهسهیل کهفتمه رێ. گیج دهنگهگه بیم. رووژهیل فرهێگ چێن تا یه ک یهێ رووژ کاکه ئامهد و دا رازییه ههی وهل یهکهو پچ و پاچ کردیان. هۊچ وهخت ئێجووره نهۊمهێان. چهن ڕووژیگ بی ههێ پهشێو بین. ههر چێ منیش وه لێان پرسیار کردیام چه بییه؟! ههی دهس وه سهرم کردیان.
تا یه ک یهێ ڕووژ له ناو پچ وپاچهیلیان، کاکهم وه هاوار وهته داڵگم: ئهگه وه منه ک ئۊشم نه! وه گهرنه وینهێ ڕووژ ئهوهڵ ههر کاری تووای بکه. تا ئهلان جهنگیان نهۊم. فره یهکترهکی دووس داشتن. گیانێان وهل یهکهو بهساون.
یێههو دا رازییه وهل چهویلِ جۊ تافهێگ ک ئهسر وهلی چکیاد، هاته لام. دهسم گرد و کیشان کیشان بردهمه ناو چاتووڵهگه. ههڵهو گهردیام نووڕستمه کاکهم. ئهویش داشت گیرستیاد. مۊیهیل گیانم سیخهو بین.
وه داڵگم وهتم :چه بییه؟! تو خودا بۊش بونم چه بییه؟! ئرا گیره کین؟ ها ! تەنیا چێشتێگ ک بییه بەشم بێدهنگی بێ. تا یه ک ڕهسیمه ناو چاتووڵهگه داڵگم یهێ سهنوقێگ هاورد.
وازێ کرد و دادهێ دهسم. وه دهنگیگ ک ڵرپه کردیاد وهت: وا وازی بکه. م وه ترس دهر سهنوقهگه واز کردم. بهندووشیگ له ناوێ بی. داڵگم دهسی یهواش ناده بان شانم و وه گرێ گاو وهپیم وهت: دوهشهو خهو یهێ ژنێگ دیم. دایم کهفتۊده شونم و ههی وه تیاد کلکانهگهم بیهرهو. م گیج بیم وه قسیهیلی. هۊچی نهفامیم.
بهندوشهگهم ک وا کردم دوربینیگ له ناوی دیم. مهقزم داخ کردۊ. بیئختێار هێزێ دام. بدوون یهک بزانم دێریم چه کهم وێنهیلێ له خوهم له ناوی دیم. یه منم؟! یهێ دار دو کوتهو بی، یهێ ههمکه وێنه وه وهڵنگهیل زهرد و سویهرکاڵ،تۊین تۊین ڕهدێان کردم تا یه ک وێنهێ خوهم وهلاێ یهی دۊیهت و کوڕ جووان و یهێ ژن و پیای نیمچه جووانیگ دیم.
گێژ بیم. مهقزم داشت تهرهکیاد. ههێ وێنهگان بان و خوار کردیام. دهنگ خهنێ برام و خوەیشکم ک وهپیم وهتیان: خوهشتیپ م خسهمه هۊر خوهم! نیهزانستیام باێهد چه بکهم؟!.
دهنگ ههناسهیل ئامهد ک وه ههڵهپهڵه خوهێ ڕهسانۊده چاتووڵهگه، م و «من» ڕاسکانیم جیا کرد. ههناس پڕ له ژارێگ کیشام و وهتم: تو خودا بۊشین ئڕا وهل منا ئێ کاره کردین؟ ئهلان چهنێگه هامه ئیره؟ بیچاره بنهماڵهم وه پیان نهوهتم چمه کووره. ئامهد دهسێ ناده بان شانم و وهت: کورهگهم، تا ئێ کهلهمه شنهفتم، چمان دونیا دانه ناو سهرم.
دهسهیلێ وه بان شانم دامه ئهولا و وه هاوار وهتم: م کوڕ تو نییم! ولم بکه!
وه قهپ و قیژ خوهم پلانمه بن چاتووڵهگه. مشتهیلم قایم کوتامە بان بهندووشهگهم. ئامهد وه یهواشێگ وهلام هێز گرد وه چاتووڵهگه داده دهێشت. رازییه وه دهنگێگ ک وه زوور هاتیاده بان وهت: گێشتێ تهخسێر منه. ئامهد وه ڕووژ ئهوهل وهت: گێشت چێشت ئراد بۊشیم. ئهمان خودا خوهێ تو داده پیمان. تو کهفتۊده ناو ههر ئهو چاڵه ک ئامهد وه لاێ قهور مناڵگهمان کهنۊد!. کورهگهمان ئارهش گێشتی ده سالێ بی. ئامهد مهرگ ئارهش ههێ باور نیهکردیاد. وهێ خاتره چالێگ له لاێ قهورهگهێ کهنی تا وه پێ نزیکتر بوو. ئهوهڵهیل، ههر ڕووژ چیاده ناو چاڵهگه و ههێ ئارهش چریاد و گیرستیاد. دۊاێ دووانزه ساڵ وهرجه یه ک تو باید، ههفتهێگ یهێ بار چیاده ناو چالهگه. وه وهختیگ تو هاتیده، چمان ئارهش زنهی بییه. ئامهد دی نچیهسه سهر وهخت چالهگه.
تا ئێ قسیهیله شنهفتم چمان دولیگ ئاو کردنه بان ئاگر گیانم و ئاسایشت گردم.
موور بیدهنگێ خوارده بان لیوم و تا سێ ڕووژ چێشتێگ نهوهتم. وه ناو ئێ چهن رووژه ئهوقهره وینهگان دهوره کردم ک گێشت چێشت کهم کهم هاته هۊرم. سهرم وه بن تاشۊم بچمه سهربازی وه له ناکاو لیوم قهب گردم.
وهی خودا ئهلان سهباز فراری حساو بوم. دییار نییه چهنێگ ئزافه خزمهت ئڕام بورن.چهوهیلم گل خوارده بان وێنهێگ. داڵگم بۊ. خوهش دڵسزیانهگانێ هاته هۊرم. ههر وهخت براگم و خوەیشکهگهم سهر نیانه سهرم، وه پیم وهتیان خوهشتیپ. داڵگم بیاده زوانم و وهتیاد: وه جاێ وه ئیوه عاقلتره.
ئاخر کاکهم ک دائم وه پیم وهتیاد: تو خهیدمه هۊر باوگم. خاسه خودا شوکر یهێ یادگارێگ وه لێ مهنییه. وینهێ خوهیشێ سهرزووان دێرید. ههر چی کهس،ههمیشه چوار چهوی ههواسی وه پیم بییاد. ئهو رووژهیل ههم خوهشاڵم کردیاد و ههم پهشیو.
ئهلان وه ناو ئێ یهێ ساڵه ک نهۊیهسهم، چ بهڵاێگ هاتیهسه سهریان! وه ئامهد و رازییه ک لێ یهێ ساڵه باوگ و داڵگ خاسێ ئرام بین وه یهێ لا پشیو بیم وه یهێ لایش… زانم ئهگه ئهوانه نیاتیان دییار نیهوی چه وه سهرم هاتیاد؟ ئهسلهن زنی مهنییام؟.! یا تا ئهلان چهن گله کهفهن پۊترکانوم.
وه لێان چێشتهیل فریگ یاد گردم. وه بن دڵ خهنین و خوهش بۊن. وه ئیمکانات کهم،دووسیان داشتم و تا ئاخر عومرم دو گله باوگ و داڵگ داشتم.
بێ دهنگی قهریوێگ چاتووڵ بۊچگ ئهمان پر وه ئشقمان گردوده وهرهو وه ئهسرهیلێگ ک وه چهیلم کهفتوده رێ، بهندووشهگهم جهم کردم. داڵگم رازییه وهلاێ کوانێ پایهیل جهم کردۊدو نیشتۊد. سهری ناۊده بان زرانیهیلێ. وه چهوهیل تهم گردیاێم نووڕستمه پییان. کاکهم ئامهد چمان ڕووح وه لهشێ جیا کهفتۊد و ههێ زاقی بردۊده بان قالی قرمز کهف تاچووڵهگه .
نیهزانستیام بایهد چ بۊشم؟ تهنیا تهماشایان کردم و ئڕای دیین بنهماڵهم کهفتمه ڕێ. وهختیگ دهر چاتوولهگه وا کردم، وه دهور داره دو کوتهگه دیم. دڵم ئهلان وینهێ ئهو داره بی . بۊمه دو کوت. ئهمان سهرسوز و بڵین وه پایلێگ ک ههم دووس داشت بچوود و ههم نهچوود، کهفتمه رێ.
وهختێگ وه لاێ دارهگه ڕهسیمه قهورهگهی ئارهش، ڕاسگانیهگه دانیشتم و فاتهحهێگ خوهنیم. سهرم ههڵگردانمه چاتووڵهگه. رازییه و ئامهد وه چاتووڵهگه هاتونه دهێشت و داشتیان نووڕستیانه پیمهو. ئهسر وه ناو چهویلم جهم بی و قوڵف بیدهنگییم شکیا. وه دهنگ گهورایگ وهتم: دا، کاکه، ئارهش وه هۊردان نهچوو. فره دووسدان دێریم. دوواره تیهمهو! زۊزی تیهمهو!. دهنگم شنهفتن. ئهمان هۊچێ نهوهتن. تهنیا نووڕستیانه پیم. چمان ئاخرین بارێ بی ک دۊنیانهم. وه حاڵ قهریوێگ دهسێ ئڕایان تهکان دام و توین وه ئهوره دۊر بیم. رەسیمه جاده خاکیگ. چهن ساتیگ چیم تا چهوم کهفته جاده. وه خوهشی هاوارێگ کیشام و تا بان شهقامهگه(خیاوانهگه) دهویم. ماشینگ گردم.
تهمام مسیر دڵ وه ناو دڵم نهۊ. ههی وهتیام خودایا م له ناو «لهپ تابهگهم» «پهڵنگ دهڕه» جورویم و تهێران تهنیا دو سات دۊره. ئرام جاێ باوهر نێیاشت. برای بشتاڵم ئی ههمکه نهچووده شوون لهپ تابهگهم. داشتیام وهل خوهما یهک و دو کردیام. ک رانهندهگه وهت: ئاقا ڕهسیمن. سهرێگ ئڕاێ تهکان دام و وهتم: دهس خوهش و ماشینهگه هاتمه خوار. وهل پایل بێتاقهتێگ چێمه دهر ماڵمان وه دهسهیل هڵهشهکهکهر زهنگ دهرهگه کوتام. خوەیشکهگهم وه دهنگ سهردێگ وهت: کییه؟
نهرمی دهنگی بردمه مناڵیهیلم. پر چهویلم بییه ئهسر. نهتۊیهنستم چێشتێگ بۊشم. خوهیشگم وهت: مهردم ئازار! ئاو دهمم قۊتا دام و دوواره زهنگهگه کوتام. ئیدهفه باوگم وه عهسەبانی وهت: کییه؟ تا دهنگ باوگم شنهفتم، چمان گیان تازهیگ گردم. وه دهنگی ک وه زوور نوواێ گردوم، تا ڵرپه نهکی وهتم: گاهس یهێ خوهشتیپ خوهش سهر و زووان گوم نهکردینه؟
ئف ئف وه دهس باوگم کهفت. وه ههراسانێگ خوهیشکهگهم چڕێ و وهت: ڕوژان، ڕوژان زهنگ بییه داڵگد بۊش باێده بیمارستان زۊ که! دۊیتهگه خوهشتیپمان دی وه خهو یهێ ساڵهی شهکهت بی و چهویلی واز کرد.
ڕاسی روژان له هۊرد نهچوو بۊشه داڵگد ههم نهچووده وتاق ئێ پیرهژن و پیرمهردهگه. نهخش تار باوگم نیشته ناو چهویلم و دهنگ «خودا شوکورِی» گووشهیلم پِر کرد…
سهرچاوه: صدای ئازادی