عراق و قەیەغەیل کۆمەڵایەتی
شەفەق نیوز/ «پەیمانگای جەنگ و ئاشتی» بەریتانی وت: ئەو بڕیار (مێژوویە) ک پەرلەمان عراق لە یەک مانگ ئادار بردەی ئەرا قەرەبووکردن ژنە رزگاربویەکان, سەرکەفتنیگه ئەرا رزگاربویەکان لە ( دوێەتەیلمان) ، وەوچورە ک بەرهەم ساڵح سەرۆک عراق راگەیان.
نازک بەرەکات
باوجی بڕیار پەرلەمان عراق هەمیش سەرکەفتنیگه ئەرا نازک بەرەکات رزگاربویە ئەیزیدیەگە لە شەنگال ، ک فرە زەحمەت کیشا ئه‌ڕا ژنەیل کۆمەڵگاگەی ک زیان لە دەسەڵات داعش وەخوەیان دین.
وەگورەی راپۆرت پەیمانگاگە ک ئاژانس شەفەق نیوز وەرگێڕانی کرد؛ هویرە بنەڕەتیەگە لە چالاکی نازک به‌ره‌كات هالە باسکردن وقسەی ئاشکرا دەربارەی شۆکەیل ده‌روونی ك ئەوەسا ری دەێدە عراقیەکان ئەرا وەپشتسەرنان قەیەغە کۆمەڵایەتیەکان دەربارەی توندوتیژی «جەندەری» و ئاماژە کرد ک ئەوە وەشیوەی گەورایگ دەربارەی باوەتەیل عار و دویرەوخستن کۆمەڵایەتی كار كرد ک هاوه گەرد قوربانیه‌یل رزگاربوی دەسدریژیە کان.
لەی دویاییە، نازک بەرەکات (10) دە ژن ئەیزیدی وەگەرد خوەی ئەرا بەغداد برد، ئەرا شایەتیداین لە نوای پەرلەمان عیراقی دەربارەی ئەو دەسدریژییەیله ک لەبان دەس داعش وەپیان هات.
قەیەغە کۆمەڵایەتییەکان
نازک بەرەکات وت: ژنە ئەیزیدیە ئازاکان ک لە داعش رزگار کریان، تەنیا وه باسکردن چیرۆک نەهامەتەیلیان، سه‌ركه‌فتن لە وەپشتسەرنان قەیەغەیل کۆمەڵایەتی فرەیگ.
ژنەیلیگ موسوڵمان ناسم ک ناچار بوین هاوسەرگیری وەگەرد داعشەکان بکەن، و ژنەیلیگ تورکمان لە شیعە، ك لایەن داعش کۆیلە کریان، وەلی کەسیگ لە داستانه‌یلیان خه‌وه‌ر نەیرێد، چوونکە رخیان لە باسکردنی چوود. وتیش؛ لەلای ئەوان، ئەگەر خوازێ ژنی خاسیگ بوێ، بایەدە باس هیچ نەکەێ.
ماڵپەڕەگە ئاماژە کرد ک چالاکوانەیلیگ ک له پەیمانگای راپۆرتەیل جەنگ و ئاشتی راهێنانیان کردن، وەردەوامەن لە دەسمەیتدان ژنەیل تا وە ئاشکرا قەسە بکەن وهەڵەمەتەیلیگ دەربارەی باوەتە جەندەریەکان جیوەجی بکەن، ئه‌ڕا وسان لەوه‌راوه‌ر رسوومەیلیگ ک هیمان پەسەنن و ئازادیەیل کەسایەتییان دەسپاچە کەن.
ماڵپەڕەگە دیاری کرد ک یەکیگ لە کارەیل سەرەتایی کارکردنه لە دەیشت ماڵ، ک هەمیشە کۆمەڵگا لەلی رازی نییه. کارکردن لە دوکانەیل بازرگانی و چێشتخانەیل و راگەیانن جوور شەرمیگە، بیجگە کارکردن لە باوەتە ناوخۆیی و سیاسیەکان.
ئەرا نواگردن ئیجوور باوه‌ڕو نووڕستنه‌یلیگ، چالاکوان مەدەنی خانم ئیستەبڕەق زوبەیدی لە پارێزگای دیالە، جەخت لەبان زاقکردن باس گوزه‌ران ڕاستەقینەێ ژیان ژنەیل و بتەوکردن هێزەگەیان ئه‌كا.
ژنەیل ئازا
زوبەیدی وت: خوازم شیوەیگ بخەمە وەردەس ک ژنەیل ئازان و توانای ئەنجامدان فرە كار جووراجور دیرن، ئەراوە باسەیلێگ له‌باوه‌ت ژنە ئازاکان لە دیالە بڵاو کەم .
زوبەیدی هەمیش رەخنە له دەور راگەیانن لە پشتگیرینه‌کردن له مافەیل ژنەیل کرد، و دیاری کرد ک راگەیانن لە دیالە تەنانەت ٢ لەسەدیش لە مه‌ینه‌تی ژنەیل بڵاو نێکەێد.
ماڵپەڕەگە ئاماژە کرد ک ئەوە نییە ک ژنەیل تەنیا لە پرۆپاگەندەی بازرگانی تایبەت وە باوه‌ته‌یل جوانکاری و دروسکردن خواردن و دڵنگ و دویر لە باسەیل توندوتیژیە ناوخۆییەکان دیار دەن، بی ئه‌وه ك تەقەلایلیگ بكرێ ئەرا زیایکردن هووشیارییان دەرباره‌ی دژایەتی نایەکسانی و پێشێلکاری لەبان مافەیلیان.
شکانن رسوومه‌یل
ماڵپەڕەگە وتیش؛ سۆشیال میدیا مەیدان گونجیاگیگ بوی ئارا پێشکەشکردن شیوەیل نوویگ ئەرا هویرەوکردن، هەرچەن فرە لە ژنەیل رخیان چیاد ژمارەیلیگ ئەرا خوەیان لە بان سۆشیال میدیا واز بکەن، یا تەنانەت لە وازکردن ماڵپەڕیگ ئەرا خوەیان لە بان فەیسبووک ک ئەوەیش مەترسییگ لەبان ژیانیان پەیا کردیاد.
ئامانج زوبەیدی، نه‌هیشتن و شكانن شیوە کۆمەڵایەتیەکان لە هویره‌و کردنەیل وەرین بوی.
وتیش؛ تەقەلاگەم تەنیا ئەوە نییە ک بیلم ژنەیل هەست وە شانازی بکەن، وەلی هەمیش تا خیزان ژنەیل شانازی بکەن ک ژنەیل ئازایگ لەناویان ژیه‌ن.
لە شوون جیوەجیکردن ئەو پرۆژه، خود زوبەیدی نیمچه رووژانه وەشیوەی گەورایگ کەفتە وەر توندو تیژی ؛ وجاروبار هەست کەم ک من تەنانەت لە کەسوکارەیلمیش جیاوە کریامە.
توومەت و رەخنەکان
تەنانەت پیاوەیلیش لەکارەیلیان ئەرا یەکسانی کەفنە وەر سەختی.
عومەر عەلوانی، چالاکوان خەڵک ئوستان ئەنبار ئووشێد؛ خوەی کەفتە وەر رەخنە، هەنای راپۆرتەیلیگ لەی باوەتەیلە بڵاو کرد.
و دیاری کرد ک هەنای دەربارەی مافەیل ژن نووسم، چەن سکاڵایگ لەلایەن پیاوە ئاینی و هووزیەکان وەرگرم، ک توومەتبارم كه‌ن وە چەکانن خیزانەیل کەن، و ئویشن ك من پرۆپاگەندە ئەرا هویر و پیشەیلیگ دژ وە باوەڕە ئیسلامیەکان کەم.
عەلوانی هووشداری دا ک هێزەیل سوننه‌تگه‌را لە کۆمەڵگای عراق، گشت تەقەلایلیان ئەرا پویچەڵکردن هەر پێشکەفتنیگه لە باوەت مافەیل ژن. عەلوانی وتیش؛ هەنای داعش شکست هاورد، گەورا پیاگه‌‌یل ئایین فرە لە هێزیان کەمەو بوی، بەڵکم ئیسە، وەگەرد پاڵپشتی سیاسیەیل، هه‌م له نوو، هەر رووژ هێزیان زیاترەو بوود، وەتایبەت وەگەرد نزیکەوبوین هەڵبژاردن لە وڵاتەگە، ئیسە توانای دەسوەردان لە گشت باوه‌ته‌یل ژیان و ئازادیە تاکەکەسییەکان دیرن.
