خانمە نووسەرێگ کورد (قه‌یه‌غه‌گان) لەبان ژنەیل موسڵمان شکان
شەفەق نیوز/ وەرجە ٣٤ ساڵ، سارە عومەر خانمە نووسەر دەنیمارکی، لە قاڵ جەنگ لە هەرێم کوردستان لەداڵگ بوی، و لەناو کتابەگانی ئەو توندوتیژیەیلە رسوا کەێد ک وەناو ئیسلام کەفنە بان ژنەگان، لە پابەندی خوەی وەباوەتیگ ک ل بان ژیانی لەسای مقەیەتیکردن وەردەوامیگ چەسپیا.
شکانن قه‌یه‌غه‌گان
سارە عومەر لە چەوپێکەفتنیگ وەگەرد ئاژانس فڕانس پریس لە کۆبنهاگن وت: شکانن قه‌یه‌غەگان ک لەنووسانەگانم وقسەیلم باسی کردمە، کارەیلیگە ک بایەدە لەلی بیدەنگی بویمن، چوونکە ئاشکراکردنی مەترسی دیرێد، وەلی ئەگەر من ئەوە نەکردم، کی بکەێدەی؟
زیاتر لە سەد هەزار چاپ لە یەکەم رۆمانەگەی لە دەنیمارک فرووشیا، وەناونشان (خانمە مردی شوورەگە) ک وەی دویاییە وەرگێڕانە فەڕەنسیەگەی دەرچگ، ک خوەی ئەنجام راسییگە لەو وڵاتە ک کەفێدە ئۆڕوپای باکووری، و هەژمار دانیشتوەیلی رەسێدە ٥،٨ مەلیۆن کەس، و کتابەگە دەسخوەشی وەرگرد چوونکە وەهاودەنگی هەڵمەت (منیش) ک لەلایەن ژنەگان لەجهان دژوە فراوانی رەگەزی گونجیا، جوور (می تو ئەرا خانمە موسوڵمانەگان).
دوێەتە نووسەرەگە لە کارەگانی وهەمیش لە قسەگانی باس لە کارەیل توندوتیژیەگان کەێد ک دژوە ژن و مناڵەگان بوود، لە خراوکردن و رەفتار خراو، و تاوانەیل (شەرەف) ک لە پشت دەرە بەسیایەگان جیوەجی کریەن، و لەی باسکردنیە دڵگرانی خەێدە ناو چین توندڕەویگ لە مسوڵمانەیل دانیمارک، ک هیشت مقەیەتی ئەرای بچەسپیەێد.
ئەو کتاوە ک لە ساڵ ٢٠١٧ دەرچگە، باس چیرۆک فرمێسک کەێد، ک خوەی ژن کوردیگە، هەکاتی نووسەرەگە لە سلێمانی لە ساڵ ١٩٨٦ لە داڵگ بویە، تا لە ساڵ ٢٠١٦ لە دانیمارک کەفێدە خەسەخانە، ک چەوی کەفێدە خانمە پزشک کوردیگ، لەناو ژیانی کەفێدە وەر گیچەڵیگ، لەناوبەین ئارەزووی لە ئازادی، و زاڵبوین باوگی.
ژنەیل فرەیگ ک فرەیان موسەڵمانن، و زیان لەناوبەین ئازادبوین وڵاتیان و رەفتارەیل کۆن خیزانەیلیان وەخوەیان دوینن، ک هەڵمەتیگ دەسخوەشی لەو باسکردنە لە زیانەیلیان کردن، لە نووسانن ژیان فرمێسک و کەسوکارەیلی لەناو رۆمانەگەی.
سارە عومەر دیاری کرد ک کتاوەگانم جوولەیل فرە زنی لەناونی ژنەگان دروس کرد، وەتایبەت ئەوانەگ لە بنچینەیل موسوڵمان هاتنە، لە ئیسکەندەنافیا، چوونکە خوەیان جوور کەسایەتیەیل و باوەتەیل رۆمانەگانم دوینن.
و وەخەفەت گەورایگ باس کرد ک؛ هەنای ژنیگ لەتەمەن ناوبەین چلوپەنج و پەنجا ساڵ هاتە نزیکم، و لە گووشم فچان ووت: سووپاس چوونکە دەنگ ئەرام پەیا کردێ، ئەو رەفتارە کاریگەری سەختیگ لەلام دروس کرد، تا هیشتەم دەس وەگریان بکەم.
نووسەرەگە، هەمیش هەکاتی پاڵەوان رۆمانەگەی خەباتکارە، و هەنای مامەی لە مەوقەی مناڵیی خراوەکاریی کردگە خوەی لەو باوەتە زیان وەخوەی دیە، بەڵکم باس لە ژیان خوەی نێکەێد، ک هاوکارەگەی وەدەسپیچگ رەوشە ئمنیەگەی ئەو هەڵوێستە لە ئاشکرا نەکردن باسەگەی نشان دا.
قوربانی کردن ئەرا نووسانن
هەنای سارە عومەر رەسیە دەنیمارک لە تەمەن پانزە ساڵان بوی، ئیجا چەن ساڵیگ لە کامپەیل ئاوارەگان گوزران کرد، ک خوەییش وە تەڵ چەرمگیگ لە گیسیگ جوور شەو سیا، وەگەرد پاڵەوانەگەی هاوبەشە. باس کرد، ک لە گوزەیشتە هاوسەرگیری کردگە، و خوەی داڵگ دوێتیگە ک کوشیاس، و لە مەوقەی خەفتنی لە خەسەخانە لەوەر کاریگەریەیل دەروونی لەدویای چەن تەقەلایگ خوەیکوشتن، لەولا دەس وە نووسین رۆمانەگەی فرمێسک کردگە.
نووسانن لە بۆچوون خوەی، خەویگ نییە، بەڵکم جوور باوەڕیگ وەباوەتیگە، چوونکە من گشت چشتیگ ئەرای کردمە قوربانی.
هەرچەن هەڕەشەی دریا، ئی موسوڵمانە ک باوەڕ وە ئاین نەیرێد، پەلامار ئیسلام نیەێد، ک جەخت لە ئاسۆە دویرەگەی پەیامەگەی کەێد.
و ئووشێد؛ هەر ئاینیگ یەکخودایی، لاییگ تاریک و لاییگ رووشن دیرێد، ئیسلامیش ئی لای تاریکە دیرێد، بەڵکم ری ئەرا بۆچوونەگان واز کەێد، گشت چشتیگ کەفێدە لای ئەو کەسە ک کتاوەگە خوەنیدەو.
لە وڵاتیگ کەفێدە وەر مەترسیەیل کۆمەڵەیلیگ کەفنە سویک خوەیان، لە ژیر زاڵبوین باوەت رسوومەیل پەیغەمبەر محمد، سارە وەرگری سەختیگ لە ئازادی باسکردن کەێد. و ئووشێد؛ تا کەسەیلیگ هەس هەڕەشەی نووسەرەگان دەن، و هەر کەسیگ جەنگ ئەرا ماف وەکارهاوردن قسە کەێد، واتە ک ئیمە کەفتیمنەسە وەر گیچەڵیگ.
دوویەم بەش لە رۆمان فرمێسک ئەرای دەرچگ، وهەمیش خەڵاتەیلیگ لە دەنیمارک وەرگرد.
ژنەگە وە دەنگە کزەگەی ئووشێد: چیڕۆکەگەی فرمێسک تەواو نەکردم، چوونکە بڕوا کەم ک خوەی فرەترە لەمناڵیگ کەفتیەسە وەر رەفتار خراو، یا ژنیگ ستەمدیدە، بەڵکم خوەی ژنیگە وەرخودانی، و من خوازم ئەو بەشەیل چیرۆکەگەی بنووسم.
نووسەرگە ئیسە دیرێد وەرگێڕان رۆمانەگەی ئەرا کوردی و عەرەوی کەێد، ونیاز دیرێد وە خەرج تایبەت خوەی بڵاوی بکەێد، تا نەکفێدە وەر هیچ چەودیریکردنیگ، و لە خود وەختەگە وەردەوامە لە ئامادەکاری ماستەر لە زانستە سیاسییەگان.
