كورد فه‌یلى له قانوونه‌یل هه‌ق ئاده‌میزاد
سیاسییان و شماره‌یگ له بایه‌خده‌ره‌یل وه مه‌سه‌له‌ى ماف یا هه‌قه‌یل ئاده‌میزاد وه یه‌كیگ له كێشه‌یل ئى چه‌رخه شماره‌كه‌ن، ك نه‌ك هه‌ر كورد فه‌یلى به‌ڵكوو زوورمى ڕووڵه‌یل عیراق تویش پایماڵكارى گه‌ورایگ هاتن وه‌ده‌س ڕژیم وه‌رین.
قازى و دپیه‌كه‌وكه‌ر قانوونى زوهێر كازم عه‌بود له په‌یوه‌ندییگى وه‌ل ماڵپه‌ڕ شه‌فه‌ق جه‌خت له بان ئه‌وه كرد ك :" ئه‌و حكوومه‌ته‌یله ك قانوونه‌یل و به‌ڵگه‌نامه‌یل ناوده‌وڵه‌تى شكنن بى گومان هه‌قه‌یل ئاده‌میزاد پایماڵ كه‌ن و هویچ ئاده‌میزادیگ نیه‌ود وه‌بى ڕه‌گه‌زنامه ئه‌را تاكه ڕووژیگیش بمینى وه‌گووره‌ى ئه‌وه‌گ له لیسته‌گان هه‌قه‌یل ئاده‌میزان هاتیه".
له باوه‌ت پایماڵكردن هه‌قه‌یل ك كورد فه‌یلى تویشى هاتنه عه‌بود وت :" كورد فه‌یلى له گشت چینه‌گان ملله‌ت عیراق زیاتر تویش زه‌ره‌د هاتنه له‌ى وڵاته ، له‌وه‌ختیگ یانه یه‌كیگن له‌و چینه‌یله ك خه‌بات كردنه له خاتر ڕه‌سین وه‌ى عیراق نووه".
زوهێر كازم عه‌بود داواكرد ك :" ده‌سته‌ى ته‌شریعى ك ئه‌نجوومه‌ن نوێنه‌ره‌یله هه‌ڵه‌په‌ڵه بكه‌ید له ده‌ركردن قانوونه‌یلیگ ده‌س داشتوون له لاوردن زوڵم و زوور و زه‌ره‌د له‌بان ئى چینه چوینكه وه‌رده‌وام بوین زوڵم مه‌عناى شكانن به‌ڵگه‌نامه‌یل هه‌قه‌یل ئاده‌میزاده وه‌گشتى نه‌ك هه‌ر كورده‌یل فه‌یلى".
عه‌بود داوا له په‌رله‌مانتاریه‌یل حازرى كرد ك :" خاس بنووڕنه حاڵ ئى چینه و ئه‌وه‌گ هاتیه‌سه سه‌ریان له زوڵم و پشتگووشخستن نه‌ك هه‌ر له لایه‌ن ڕژیم وه‌رین به‌ڵكوو له لایه‌ن حكوومه‌ته‌یل پیشینتریش و ئیمه بایه‌سه ڕویچه‌ى ئنسانى جوانیگ نیشان جه‌هان بیه‌یمن وه پابه‌ند بوین وه ده‌ستوور ك عیراقیه‌یل له‌تى یه‌كسانن، و كورد فه‌یلى له‌گشتى خاستر بایه‌سه یه‌كسانه‌و بوون له‌ى وڵاته چوینكه قوربانى و شه‌هیده‌یل فره‌یگ پیشكه‌ش كردنه‌سه ئه‌ى نیشتمانه ك په‌رله‌مانتاره‌یل له‌تى بوینه‌سه خاوه‌ن ده‌نگیگ ك گوزارش له ملله‌ت كه‌ید".
له لاى خوه‌یه‌و فائزه باباخان ئه‌ندام وه‌رین كوومه‌ڵه‌ى نیشتمانى و هه‌ڵسووڕاو یا چالاك مه‌ده‌نى له په‌یوه‌ندییگ وه‌ل ماڵپه‌ڕ شه‌فه‌ق وت:" جاڕنامه‌ى جه‌هانى ماف ئاده‌میزاد چه‌ن هه‌قیگ جاڕ دایه، له‌لیانیش هه‌ق ژیان كه‌رامه‌تداریگ و هووكاره‌بوین یا تعلیم و كاركردن و ده‌سه‌وه‌ر كردن خزمه‌تگوزاریه‌یل كوومه‌ڵایه‌تى و ڕووشنهویرى و ئنسانى و هه‌ق داشتن ڕه‌گه‌زنامه‌یگ ك هاوڵاتبوینى دیارى كه‌ید و كه‌سیش نه‌تویه‌نى ئى ڕه‌گه‌زنامه له‌لى بخه‌ید مه‌گه‌ر وه قانوونیگ یا حوكمیگ قه‌زایى نه‌ود".
له‌باوه‌ت هه‌قه‌یل ئاده‌میزاد له ده‌ستوور عیراقى باباخان ئه‌وه ڕووشنه‌وكرد ك :"ئى ده‌ستووره جه‌خت كه‌ید له بان هه‌ق ئاده‌میزاد له ژیانیگ سه‌روه‌ر و هه‌ق هووكاره‌بوین یا تعلیم و گشت كاروبار مه‌ده‌نى دیموكراتى و هه‌ق هاوردنه‌وه‌ى ڕه‌گه‌زنامه ئه‌را ئه‌وانه‌گ له سه‌رده‌م ڕژیم وه‌رین له‌لیان بریاس له‌وه‌ر هووكاره‌یل تایفى یا سیاسى و له‌وانه‌یش كورد فه‌یلى".
باباخان زیاتر وت :"ده‌ستوور عیراق هه‌قه‌یل كورد فه‌یلى مسۆگه‌ر كردیه ، وه‌لى له‌و ڕووژه‌و ڕژیم وه‌رین ڕمیاس تا ڕووژ ئیمڕوو یانه فره له هه‌قه‌یلیان وه‌ده‌سیان نه‌كه‌فتیه له‌وه‌ر وجوود چه‌ن درز و كه‌مییگ له‌و قانوونه ك ئى مه‌سه‌له چاره‌سه‌ر كه‌ید".
دكتۆر سه‌عدوڵا فه‌تحوڵا به‌ڕێوه‌به‌ر په‌یمانگاى ماف ئاده‌میزاد له عیراق له په‌یوه‌ندیه‌گه‌ى وه‌ل ماڵپه‌ڕ شه‌فه‌ق ئه‌وه دوینى ك :" ده‌ستوور عیراقى یه‌كسانى خسته ناونى گشت تاكه‌گان له ماف و ئه‌ركه‌گانیان، وه‌لى ئه‌و بارووه‌زع نائاساییه ك عیراق له‌تى ژیه‌ید وه‌تایبه‌تى له لایه‌ن سیاسى پاڵ وه‌ره‌و ئه‌وه نا ك ته‌عداى فره‌یگ له ڕووڵه‌یل كوومه‌ڵگاى عیراق بكریه‌ى، وه‌لى زوورمى وه شیوه‌ى به‌رنامه‌دار نه‌وى؛ و كورده‌یل فه‌یلى له سه‌رده‌م ڕژیم وه‌رین وه‌زوور كووچ وه‌پیان كریا ئه‌را ده‌یشت وڵات و ماڵ و موڵكه‌یلیان زه‌فت كریا".
له باوه‌ت ئه‌و گوێڕانكاریه ك له بارووه‌زع كورده‌یل فه‌یلى ڕوى دا له عیراق دویاى ڕمیان ڕژیم وه‌رین فه‌تحوڵا ئه‌وه ڕووشنه‌وكرد ك :"دویاى ساڵ 2003 نیشانه‌یل گوێڕاناكرى دیاردان له ژیان ئى چین گه‌ورا له ملله‌ت عیراق و حكوومه‌ته‌یل یه‌ك له شوون یه‌ك هه‌وڵدان له قه‌یرى له هه‌قه‌یلیان ئنسافیان بكه‌ن وه تایبه‌تى له ئه‌را هاوردنه‌وه‌ى ڕه‌گه‌زنامه و ماڵ و موڵكه‌یلیان له لایه‌ن ده‌سته‌ى داواكارى ماڵ و موڵك ئه‌را بڕیگ له لیان وه‌لى گشت ئى كاره‌یله وه ئاست خوازریاى نه‌وى ئه‌گه‌ر به‌راوردى بكه‌یم وه‌ل ئه‌و مه‌ینه‌تى و كاره‌سات گه‌ورا نه‌وى ك فه‌یلیه‌یل تویشى هاتن".
دكتۆر فه‌تحوڵا داوا له لایه‌نه‌یل په‌یوه‌ندیدار كرد ك:" كار خاسیگ بكه‌ن و ئجرائات ڕووشن و سیاسه‌ته‌یل ڕووشنتر په‌یڕه‌وى بكه‌ن ئه‌را جیوه‌جیكردن و پیشخستن قانوونه‌یلیگ ده‌سمیه‌ت بیه‌ن ئه‌را ئه‌وه‌گ ئى چینه هه‌قه‌یل ماددى و مه‌عنه‌وه‌ى خوه‌یان بسیننه‌وه".
