لە شوون گامەیل رفیایەگان

شەفەق نیوز/ سەرچەوەیگ چەودێر، ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز ئاشکرای وردەکاریەیل کاروان شاندیگ شیعە کرد لە مینەکردن لەبان ری رفیایەگان لەناونی دووڵ و هاماریەگان لە پارێزگای نەینەوا.

ئی کاروانە بەشیگە لە جوولەیگ فراوانتر ک لەلاینەیلیگ ئایینی سەروە وەقف شیعی ئەنجام دریەن، لە ناوچەیلیگ زۆرینە سوننە، مینەی جیماگەیل ئاسەواری کەن سەروە شیعە بوود.

ئی جوولەیلە دڵگران لایەنەیلیگ سوننە کرد، ک وت ئەیە خوازێد فیتنەیگ مەزهەبی لە وڵاتیگ دروس بکەێد، ک لەناوبەین ساڵەیل ٢٠٠٦ و ٢٠٠٨ جەنگ  خوینینیگ لەناوبەین شیعە و سوننە وەخوەی دی.

 «سەبایا» خوەیان مناڵەیل و ژنەیل ئال بەیت پەیغەمبەرن لە وجاخەیل ئیمام عەلی و خیزانەگەی ئیمام حسێنن ک لە دویای جەنگ کەربەلا لە ساڵ ٤١ کۆچبردن دەسوەسەر کریان، دویای ئەوە ک ئیمام حسێن و برا و هاوڕێەگانی کوشیان، لە کوفەی عراق وەرەو شام بریان، ک لەوەخەتە پایتەخت خەلافەت ئەمەوی بوی.

سەرچەوەگە ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز وت؛ شاندیگ لە مەزار حسێنی سەردان پارێزگای نەینەوا کردن، وە ئەرک مینەکردن لە ری «سەبایا». و دیاریکرد ک مینەکردنەگە لە ناوچەی ئەسکی مووسڵ لە خوەرئاوای شارەگە دەسکردە پی، ک لەولا قەوریگ نەناسریاگ هەس، خەڵک ناوچەگە وەپی ئووشن «قەور ئەعزەب» .

و ئاماژە کرد ک خەڵک ناوچەگە ئەرا ئەندامەیل شاندەگە وتن: ئی قەورە سەدان ساڵ بویەسەی، و مەزەنە کریەێد ک خوەی قەور عومەر کوڕ زەین لعابدینە، بەڵکم ئەوە تەنیا باسکرندیگ بوی وهیچ بەڵکەیگ لەبانی نییە.

سەرچەوەگە وتیش؛ شاندەگە تا ٣ رووژ لە کاروانەگەی وەردەوام بوی، لەبنەمای ئەو نەخشەیل و سەرچەوەیلە ک وەپیان بوی، لە ئەسکی مووسڵ دەسکردە پی تا رەسیە سنوور سوریا، دویای رەدبوینی وە قەزای شەنگال، و خوازێد لە قۆناغ هاتگ بچوودە ناو خاک سوریا، ئەرا تەواوکردن مینەکردنەگەی.

دووان لە مامۆستایل مێژوو لە زانکۆی مووسڵ وەگەردیان بوی، یەکیگیان دکتۆر عامر جومەیلی بوی ک خوەی ماموستاس لە کولێژ ئاسەواری، ئەرا دەسمیەتی شاندەگە لە پەیاکردن ریەگە و پێشکەشکردن زانیاریەگان، وەگورەی ئەو سەرچەوە ک هەمیش خەوەردا ک شاندەگە لە ری کاروانە کۆنەکان مینە کرد ک لەناوچەگە ناسیاگن، وهەمیش لە باسە مێژووییەگان دەربارەی ریە شاراوەگان ک وە ریە سەختەگانەو رەد بوون.

وتیش؛ تا ئیسە ئەرک ئی شاندە خوەی مینەکردن و تۆێژینەوە و گردەوکردن زانیاریەگانە و مینەکردن هەر ئاسەوارییگ پەیوەندی وە ری «سەبایا» لەناو خاک عراق بیاشتاد.

وەگورەی سەرچەوەگە، تەنیا ئەرکەگەی ئیسە خوەی مینەکردنە، وەلی ئەگەر پەیای قەوریگ  کردن پەیوەندی وە ئەهل بەیت داشتوود، شایەت لە ئایندە بکریەێدە مەزاریگ.

شاندەگە دوو ری پەیا کرد، ک مەزەنە کریەێد یەکیگیان ری «سەبایا» بوود ک وەرەو نسێبین تورکیا لە بان سنوور سوریا چوود، یەکەم ریەگە لە ئەسکی مووسڵ وەرەو قەزای شەنگال چوود، و دوویەم ریەگە وە ناحیەی رەبیعە رەد بوود تا سنوور عراق وەرەو ناوچەی نسێبین ، وەگورەی قسەیل سەرچەوەگە.

وەگورەی روایەتەیل بسەڵمانە شیعەگان، ری «سەبایا» لەو وەختە وەناو مووسڵ نەچگە وکەمیگ لا داگە، وهەمیش روایەتەیلیگ هەر باس لە شوون سەر ئیمام حسێن کەن لەناو یەکیگ لە دێرە مەسیحیەگان، بەڵکم دیاری نه‌کریاگە ک کام دێرە.

لە ئەسکی مووسڵەو دوو ری هەس: یەکەمیان لە  عوێنات وەرەو نسێبین، و رییگ هەس وەرەو تەلعەفەر ئیجا شەنگال و ئیجا وەرەو نسێبین.

وەگورەی  سەرچەوەگە لە قسەی شاندەگە، ک خوەیان رەسینە چەن ئەنجامیگ ک ری ئەسکی مووسڵ - تەلەعفەر- شەنگال، فرەترین ئەگەرە ک خوەی ری «سەبایا» بوود.

وەرجەیە، بەرەی  سیاسی رزگارکردن و ئەوزەڵکردن وە سەرپەرشتی ئوسامە نجێفی، لە هەفتەی گوزەیشتە، داوا لە حکومەت و وەقف شیعی کرد، واز بارن لە مینەکردن ئەو ئاسەوارەیلە ک پەیوەندی وە ئال بەیت دیرن لە ناوچە رزگارکریایەگان، و ئی چالاکیە شایەت لەی وەختە فیتنەیگ دروس بکەێد.

بەرەگە لە بەیاننامەیگ وت: وە گرنگی چەودیری لە چالاکیەیل وەقف شیعی و عەتەبەی حسێنی و گەردینیان لە بەشیگ لە پارێزگا رزگارکریایەگان کردیمن لە مینەکردن ئاسەوار و مەزارەیلیگ ک مەزەنە کریەن سەروە ئال بەیتن.

وتیش؛ لە بنەمای وەرپرسایەتی و ئەرک نیشتمانی، نووڕیمن ک ئیجوور چالاکییگ لەی وەختە فیتنەی مەزهەبی دروس کەن وکاریگەری خراو لە یەک پارچەیی نیشتمانی دیرن. و ئی گەشتەیلە لەوەخت تونەوبوین قسەو باسەگان هەفتەیل دویایین تیەن دەربارەی رێککەفتن لەناوبەین وەقفەیل شیعی و سوننی ئەرا دابەشکرن داراییەیل وەزارەت ئەوقاف لە سەردەم سەدام حسێن لەناوبەین هەردوگ وەقفەگە