كوەیت و شازادەی لەناو دڵ گرنگیدان نێچیروان بارزانی

هاووەخت نێچیروان بارزانی باس عراق و ناوچەگە و رەوشەیل ناوچەگە کرد، فرەجاریش دەسی خستە بان ئەو زیانانەیلە کە رژیم وەرین وە داگیرکردن کوەیت لە ساڵ ١٩٩٠ رەسانەی و ئەو زیانانەیلە کە لە ئەنجامی وە عراق و کوەیت رەسان و جەنگەیل و ویرانکار دویای ئەوە.

نێچیروان بارزانی سەرۆک هەرێم کوردستان پەیوەندی هەمیشەیی وەرد کوەیتییەیل دیرێد، گرنگترینیان ئەو سەردانەس کە لە مانگ تشرین یەکەم 2020 ئەرا کوەیت ئەنجامیدا، هەناێ وەرد رەحمەتی شێخ نەواف ئەلئەحمەد ئەلجابر ئەلسوباح میر کوەیت گفتوگۆ کرد، کە رووژ شەممەی گوزەشتە مردنی ڕاگەیەنریا.

لە پەیام سەرەخوەشی کە نێچیروان بارزانی بڵاوی کرد، نویسان: “سەرەخوەشی و هاوخەمی قویل خوەم ئاراستەی گەل و سەرکردایەتی دەوڵەت دووس کوەیت کەم وە بوونەی کووچ دویایی رەحمەتی شێخ نەواف ئەلئەحمەد ئەلجابر ئەلسوباح ”، وتیش “ئیمە لە هەرێم کوردستان عراق لە دەوڵەت خوەشک کوەیت وەگەرد ئیوە هاوبەش خەم و بە ئازارە لەی وەخت سەختە. لە خودای مەزن لاڵکیەیمن کە بخەێدەی وەر بەزەیی خوەی و بەهەشت فراوانیگ بکەێدە جیی، و سەبووری دڵ گشتی بەێد."

 زیاتر لە جاریگ سەرۆک نێچیروان باس کوەیت کەێد هەناێ باس لە ئازار و جەنگەیل رژیم وەرین کردیاد، لەناویان جەنگەیل دژوە کورد.  دوو ساڵ وەرجەیە لە دیداریگ تەلەفزیۆنی باس ئەو کرد کە وت: ئەرا نموونە “لە ساڵ ١٩٧٤ کە بەغدا خوەی وەهازدار زانست، گلەیگ ترەک جەنگ لە دژ شووڕش (مەلا مستەفا بارزانی) و شووڕش کورد کرد، نەتوەنست شکست وە شووڕش کورد بارێد و ناچار بوی ڕێککەفتنیگ وەرد شای ئیران بکەێد کە لەناوی واز لە نیمەی  شەتولعەرەب هاورد و ئەرا گلەوداین ئی نیمە لە شەتولعەرەب  تا ماوەی هەشت ساڵ جەنگ وەرد ئیران کرد، کەفتە ژیر قەرز، کوەیتیش داگیرکرد تا قەرەبوو ئەو کارەساتەیلە بکەێد.

 لە وتاریگ لە ٣٠ ئایار ٢٠٢٢، وەرجە کۆنفرانس “ئاشتی لە ری راسەوبوین” لە هەولێر، سەرۆک نێچیروان ڕاگەیان، “ئەگەر خوەمان لە گلەوخواردن ئەرا میژوو کویەن جەنگ و وەردەوەردەی مەزهەبی و تائیفی و نەتەوەیی دویر بخەیمن، و تەنیا قسە لەبان میژوو نوو عراق بکەیمن، ئەرامان دەرکەفێد چەن جەنگ و ویرانکاری و کارەسات هەس”، ئەو نادادپەروەریە کە وەسەر عراق و ناوچەگە هاورد، کە لە دویای دروسبوین دەوڵەت عراق وەرانوەر خەڵک کوردستان و پیکهاتەیلی ئەنجام دریاس، ئەرامان دەرکەفێد چەنیگ کاردانەوەیلی زیان وە ناوچەگە و ئارامی و سەقامگیری ناوچەگە رەسانیە”، ئەرا نموونە جەنگ عراق و ئیران و ئیجا داگیرکردن کوەیت لەلایەن عراق، ئیجا دروسبوین و هاتن هاوپەیمانی ناودەوڵەتی ئەرا ئازادکردن کوەیت، ئیجا جەمگ دویەم خەلیج، جەنگ ڕزگارکردن عراق و گشت ئەو رویداوەیلە کە هاتن، کە بویە مدوو سەرهەڵدان داعش لەی ناوچە.

 دیدگای نێچیروان بارزانی ئەرا ئی ڕویداوە ناوچەییلە و نووڕینی ئەرا کوەیت جویر وڵاتیگ کە وەخود شیوە وەدەس رژیم وەرین زەرەرمەن بوی، هیشت لە پەیوەندییگ وەرد کوەیت و کوەیتییەیل بمینێد.  رووژ 13ی تشرین یەکەم 2020 سەردان کۆشک ئەلبەیانی کرد لە کوەیت، لەورا گفتوگۆ وەرد ئەمیر نەواف ئەلئەحمەد ئەلجابر ئەلسوباح کرد، لەورا دەربڕین خوەی نووەو کرد، وەناو گەل و حکومەت هەرێمی کوردستان ، لە سەرەخوەشی و هاوخەمی خوەی، و ئەوە کە خوەی و گەل و حکومەت هەرێم کوردستان خەم و پەژارەی خوەیان وەرد میر و گەل و حکومەت کوەیت هاوبەش کرد، ئەرا کووچ دویایی میر دەوڵەت کوەیت -ئەحمەد الجابر ئەلسویاح.

شازادەی کووچکردگ نەواف ئەلئەحمەدیش ئەزموون تایبەتیگ وەرد رژیم وەرین عراق داشتیە، کە وەزیر وەرگری بویە لە کوەیت هەناێ لەلایەن سەدام حسێن داگیر کریا.  شێخ نەواف لە ساڵ 1988 واتە دوو ساڵ وەرجە لەشکرکیشەگە دەس نابان وەزارەت وەرگیری و وەدرویژایی هەفت مانگی داگیرکردن عراق وەردەوام بوی لە سەرکردایەتی وەزارەت، کە وە ئۆپراسیۆنیگ سەربازی هاوپەیمانی وە سەرۆکایەتی ئەمریکا لە ساڵ 1991 کۆتایی هات، واتە شێخ نەواف ڕاستەوخۆ پەیوەندی وە مەلەف عراق و تاوانەیل رژیم سەدام داشتیە.

وەگورەی ڕاگەیاننە فەرمییەگە، نێچیروان لە ناو دیدارەیلی وەرد شێخ نەواف ئەلئەحمەد گفتوگۆ لەبان پەیوەندییەیل ناوەین هەرێم کوردستان و کوەیت کردیە، هەرلیوا جەخت لەبان پەرەپێدانیان لە گشت بوارەیل کرد.  سەرۆک نێچیروان سوپاس و پیزانین خوەی ئەرا ئەو پاڵپشتی و هاوکارییە مرۆییەیلە کرد کە کوەیت پیشکەش هەرێم کوردستان کەێد، وەتایبەتی ئەو هاوکاریەیلە کە پیشکەشیان وە ئاوارە سوورییەیل و ئاوارە عراقییەیل لە هەرێم کەێد، هەرلیوا سوپاس لە ڕۆڵ و کار و چالاکییەیل کونسوڵخانەی گشتی کوەیت لە هەرێمی کوردستان کرد.

سێ زویتر، سەرۆک نێچیروان دویای خاسەوبوینی لە نەشتەرگەری، و ماوەیگ کەم وەرجە مردنی، وتاریگ پیشکەش وە شێخ سوباح ئەلئەحمەد کرد و ئومید تەندروستی خاس ئەرای خوازێد و گەشەسەنن وەردەوام و سەرفرازی ئەرا گەل و دەوڵەت کوەیت.

 لە دەربڕین ڕی بەرژەوەنییە ئەرا کوەیت، سەرۆک نێچیروان لە ١٨ی شوبات ٢٠٢٣، لە میونشن، وەرد وەزیر  دەیشت دەوڵەت کوەیت، شێخ سالم عەبدوڵڵا ئەلجابر ئەلسوباح گردەو بوی، کە هەردوگلا جەخت لە قایمکردن پەیوەندییەیل دەوڵەت کوەیت وەرد عراق و هەرێم کوردستان کردن، و هاوڕابوین لەبان گرنگی کار هاوبەش و لەیەکفامستن ناوەین وڵاتەیلە ناوچەگە ئەرا مقیەتیکردن ئاسایش و سەقامگیری و چارەسەرکردن گیچەڵ و ناکۆکییەیل وە ریی ئاشتیانە.

هەرلیوا لە دیدارەگەی نێچیروان بارزانی وەرد وەزیر کوەیت باس لە رەوش سیاسی و ئابووری و ئەمنیی عراق کریا و وەزیر دەیشت کوەیتیش گوزارشت لە پاڵپشتی وڵاتەگەی ئەرا عراق و هەرێم کوردستان نووەو کردە، چارەسەرکردن ناکۆکییەیل ناوەینیان و جیگیرکردن سەقامگیری و خوەشگوزەرانی لە عراق، و لە دانوسەنینەگە باس لە پەیوەندییەیل عراق و هەرێم کوردستان وەرد وڵاتەیل هاوسا  و دویاترین پیشهاتەیل رەوش سوریا و ناوچەگە وە گشتی کریا.

رووژ 9 تشرین یەکەم 2022، نێچیروان بارزانی پیشوازی لە عوسمان داود ئەلداود، کونسوڵ نوو کوەیت لە هەرێم کوردستان کرد، لەورا پیرووزبایی لەلی کرد وەبوونەی دەسکردن وە ئەرک کارەگەی، ئومید سەرکەفتن ئەرای خوازێد و پاڵپشتی تەواو خوەی ئەرا سەرکەفتن ئەرکەیلی نشان دا.

ماڵپەڕ “هەرێم کوردستان-سەرۆکایەتی عراق” راگەیان، “سەرۆک نێچیروان بیجگە لە دەربڕین خواست هەرێم کوردستان ئەرا قایمکردن پەیوەندییەیلی وەرد دەوڵەت کوەیت، سوپاس و پیزانین خوەی ئەرا سەرکردایەتی دەوڵەت کوەیت ئەرا ئەو کارە مرۆییەیلە نووەو کرد، و ئەو هاوکارییە کە لە هەرێم کوردستان پیشکەش ئاوارە و پەنابەرەیل کەێد”، لە وەختیگ کونسوڵ کوەیت ئومید خوەی نووەو کرد کە بتوەنێد پەیوەندییەیل قایمتر بکەێد و هاوکاری هاوبەشی ناوەین هەرێم کوردستان و کوەیت فراوانتر بکەێد.

هەرلیوا لە دیدارەگەی نێچیروان بارزانی وەگەرد دیپلۆماتکارە کوەیتییەگە باس لە پیشهاتەیل پڕۆسەی سیاسی عراق و رەوش ناوچەگە وە گشتی کریا، هاووەخت هەردوگلا باس لە گرنگی ئاسایش و سەقامگیری ناوچەگە ئەرا گشت لایەنەیل کردن.