چاره‌نويس توركيا
داواگه‌ی دوباره‌وه كردگه . پرووسه‌ی ئۆرپاييبوين توركيا هه‌ر له‌سه‌رده‌م ئه‌تاتوركه‌وه ده‌س وه‌پيكردگه‌و هه‌وڵ فره‌يگ درياگه ك توركيا وه‌ك وڵاتيگ ئۆرپی له‌قه‌ڵه‌م بدريه‌يگ ، هه‌ر له‌وه‌ر خاتر ئه‌وه‌يش فره‌يگ له‌داب ونه‌ريت و ری وڕه‌سم و نويسانن و زوان توركی و به‌ش فره‌يگيش دين ئسلاميش له‌لايه‌ن ده‌سڵاته‌يل يه‌ك له‌شوون يه‌ك توركياوه گويڕانكاری له‌تی كرياگه .
له‌شوون وه‌رگرتن ده‌سڵات پارت (داد وگه‌شه‌وه‌پيداين) په‌يوه‌نديه‌يل توركيا وه‌ل وڵاته‌يل هاوسای موسڵمان و ناموسڵمانا گويڕاكاری له‌تی رويداگه تا راده‌يگ توركيا ئاماده بويه ك ده‌س له به‌شيگ ئامانجه‌يل ستراتيجی خوه‌ی ئه‌ڵگريگ . په‌يوه‌نديه‌يل توركيا وه‌ل فلستين و لوبنان و سووريا ئاساييه‌و كريانه‌و له‌شكر توركيا ره‌وانه‌ی لوبنان كرياگه ، له‌لايگ تره‌وه دعايه‌ی دوشمنايه‌تی له‌وه‌رانوه‌ر ئسرائيل ده‌س وه‌پيكردگه‌و توركيا هه‌وڵ ئه‌وه داگه په‌يوه‌نديه‌يل خوه‌ی وه‌ل ده‌وڵه‌ته‌يل عه‌ره‌بييا خاس بووگ و ئيسه‌يش وه‌ل به‌شيگ له‌ليانا هات وچوو وه(ڤيزه) ئه‌ڵگيرياگه‌و هه‌وڵ ئه‌و دريه‌يگ وه‌ل عه‌ره‌بستان سعوديه‌يشا ئه‌و جووره مامڵه باريگه كار ، ئمجا بيجگه فشار گشتلايه‌نی له‌بان ئيرانيش له‌هه‌مان وه‌خت توركيا په‌يوه‌نديه‌يلی وه‌ل ئه‌و وڵاتيشه فراوانه‌و كردگه ، وه‌ل ئه‌وه‌يشا په‌يوه‌نديه‌يلی وه‌ل وڵاته‌يل ئاسياو روسيا له فره لايه‌نه‌وه ئاساييه‌و كردگه‌و هه‌وڵيش ده‌يگ په‌يوه‌نديه‌يلی وه‌ل ئه‌رمه‌نستانا خوه‌ش بووگ و وه‌ل يۆنانيشا وه‌هه‌مان شيوه‌و كيشه‌ی قوبرسيش خه‌ريكه هه‌وڵ چاره‌سه‌ری ده‌يگ .
له‌يرا پرسيار ئه‌وه‌سه ك ئايا توركيا تويه‌نيگ ياتوايگ ئه‌و په‌يوه‌نديه‌يل سه‌خته بڕه‌سنيگه راده‌ی ئاسايی وه‌ل هاوسايه‌يل و فره‌يگ له وڵاته‌يل تر جه‌هانا ؟ ئايا رای گشتی و سستم ئابووری وكوومه‌ڵايه‌تی و پيكهاته‌ی ئه‌تنيكی و ئه‌نترۆپۆلۆژی توركيا توانای وسانن ئه‌و شيوه باڵانسه ديريگ ؟ ئايا گه‌وراهيزه‌يل جه‌هان و ئۆرپاو ئه‌مريكا ئه‌و ريگه وه‌پی ده‌ن ؟ ئايا سه‌ختيه‌يل هه‌رێمی و به‌رژه‌وه‌نديه‌يل نه‌ته‌وه‌يی و ئايدۆلۆژياو يه‌كێتی رزه‌يل وڵات و له‌شكر ، له‌وه‌رانوه‌ر ئه‌و گامه‌يله نيه‌ونه ريگر ؟ ئايا ئه‌و هه‌مگه هووكارو سه‌ختيه‌يله ك له‌وه‌رده‌م وڵاتيگ وه‌ك توركيا هه‌س ك له‌سه‌رده‌مه‌يل ئمپراتۆريه‌ت عوسمانييش هه‌ميشه تويش جه‌نگ و كيشمه‌كيش هاتياگ ، بووگ بتويه‌نيگ وه بانيانا باز به‌يگ ؟ ئايا توركيا له‌ناكاوا گويڕيا يا مه‌به‌سيگ نه‌ته‌وه‌يی ديريگ ؟ ئايا توركيا له‌لايه‌ن جه‌هان ئسلامه‌وه پشت وه كام رژيم و سستم و مه‌زه‌ويگ به‌سيگ ك له‌ی وه‌خته‌يله جه‌هان ئسلام كيشه‌و سه‌ختی فره‌يگ ديريگ ؟ فره‌يگ له‌وڵاته‌يل ئۆرپای رووژهه‌ڵات وه‌رجه ئه‌وه‌ك بوونه ئه‌ندام ، مه‌رج فره قورس و فره‌جاريش بی راده له‌لايه‌ن وڵاته‌يل ئه‌ندامه‌وه ئه‌ڕايان دروس كرياگه‌و له‌وه‌ختيگ په‌يمانه‌يل رای گشتی ئه‌نجام دريان خه‌ڵك ئه‌و وڵاته‌يله ئوميديان نه‌مه‌ند و هه‌ر جووريگ بوياتاگ زوورم ئه‌و وڵاته‌يله بويانه ئه‌ندام و ئيسه‌يش وڵاته‌يل (به‌لقان) چه‌وه‌ڕی ئه‌ندامبوين كه‌ن . توركياو ئۆكرانيا له‌حاڵه‌تيگ نائوميدی چه‌وه‌ڕی كه‌ن و له‌ی مه‌يدانه وه‌گووره‌ی قسه‌ی قه‌يريگ له وه‌رپرسه‌يل توركی ، ئه‌و وڵاته له‌وه‌رخاتر وه‌ئه‌ندامبوين ئاماده‌س گشت په‌يوه‌نديه‌يل خوه‌ی وه‌ل لايه‌نه‌يل ترا بڕه‌سنيگه راده‌ی ئاسايی و چاره‌يگيش بوينيگه‌وه ئه‌را كيشه‌ی قوبرسيش . وڵاته‌يل ئۆرپای رووژهه‌ڵاتيش هه‌مان كار له‌وه‌رانوه‌ر وڵاته‌يل هاوساو هاودين و هاوزوان ئه‌نجامدان ، سلاڤينيا زوورم په‌يوه‌نديه‌يل خوه‌ی وه‌ل برايه‌يل وه‌رين يوگسلاڤيايا شيوان و ، وه‌هه‌مان شيوه ئيسه كراواتيايش په‌يوه‌نديه‌يل بته‌و خوه‌ی له‌وه‌رانوه‌ر ئه‌و وڵاته‌يله وسانگه . جاران ك پۆلۆنياو چيك و رۆمانياو بوڵگاريا په‌يوه‌نديه‌يل هات وچوو وه‌بی ڤيزه وه‌ل روسياو ئۆكۆانياو ده‌وڵه‌ته‌يل تر كويه‌ن يه‌كێتی سۆڤێتا داشتن ، ئيسه رۆمانياو پۆلۆنياو چيك ئاماده‌ن سارووخه‌يل ئه‌مريكا له‌و وڵاته‌يله جيگير بكه‌ن . وڵاته‌يل بالتيك ئيستۆنياو لاتڤياو ليتڤا ك به‌شيگ بوين له‌وڵاته‌يل كويه‌ن يه‌كێتی سۆڤێت ، ئمڕوو بنه‌و باره‌گايه‌يل ناتۆ گرنه خوه‌يان و ده‌يه‌ها كيشه‌و گرفت وه‌ل روسيايا ديرن . شايه‌ت توركيايش ئه‌را وه‌ئه‌ندامبوين خوه‌ی گشت كارته‌يل په‌يوه‌ندی وه‌ل ئۆرپايا باريگه كار و ئه‌نجامه‌گه‌يشی هه‌ر له‌يوا ده‌ركه‌فيگ ، چوينكه توركيا وه‌ك دووسيگ ستراتيجی و دريژماوه چه‌وی ها ئۆرپاو له‌هه‌مان وه‌خت وڵاته‌يليگ جوير ئه‌رمه‌نستان و ئازه‌ربايجان وه‌لای توركياوه وه‌ك وه‌سيله‌يگن ك له‌و په‌يوه‌نديه‌يله تويه‌نيگ باريگه‌يانه كار .
بيگومان په‌يوه‌نديه‌يل توركيا وه‌ل ئسرائيلا فره قويل و ستراتيجيين ، هه‌ر له‌وه‌ر ئه‌وه‌يش ئه‌گه‌ريگ فره هه‌س ك ئه‌و په‌يوه‌نديه‌يله هه‌ر وه‌رده‌وام بوون و له‌يوايش دياره ك توركيا ئه‌و په‌يوه‌نديه‌يله له‌ده‌س نه‌يه‌يگ له‌وه‌رخاتر قه‌يريگ له په‌يوه‌نديه‌يل ناسه‌قامگير وه‌ل بڕيگ له‌وڵاته‌يه‌ل عه‌ره‌بی ك ديريگه‌ی .
