ماڵ كورد زه‌نگ خه‌ته‌ر ئه‌را دیارده‌ى بازرگانى كردن وه ژن كوتێ!
ڕیكخریاى ماڵ كورد وه هه‌ماهه‌نگى وه‌ل ده‌زگاى ڕووشنهویرى و ڕه‌سانن كورد فه‌یلى "شه‌فه‌ق" كۆڕیگ سازدان، وه ئاماده‌بوین كاروه‌ده‌سه‌یل حزبى و نوێنه‌ره‌یل ڕیكخریاوه‌یل كوومه‌ڵگاى شارسانى و كه‌سه‌یل په‌یوه‌ندیدار و دام ده‌زگایه‌یل جووراوجوور ڕه‌سانن و شماره‌یگ میوان.
له سه‌ره‌تا خوه‌یشكه فائزه ناصر وه ناو هه‌ریه‌ك له ماڵ كورد و ده‌زگاى شه‌فه‌ق وه‌خه‌یرهاتن ئاماده‌بویه‌یل كرد و داوا له‌لییان كرد ده‌قه‌یگ بووسیه‌نه‌پا ئه‌را خوه‌نین فاتیحه ئه‌را گیان شه‌هیده‌یل كوردستان و عیراق .
له‌ى كۆڕه دو باوه‌ت پیشكه‌ش كریا، یه‌كمیان له لایه‌ن خاتوو " ئسرا شاواز" ئه‌ندام ئه‌مینداریه‌تى ماڵ كورد و هه‌ڵسووڕاو یا چالاك له مه‌یدان دیفاع كردن له ماف ژنه‌یل و دویم باوه‌تیش له لایه‌ن دكتۆره سندس عباس سه‌رۆك په‌یمانگاى ژن سه‌ركرد پیشكه‌ش كریا.
خاتوو ئسرا له سه‌ره‌تا هه‌وڵدا پێناسه یا ته‌عریفیگ ئه‌را چه‌مك بازرگانى كردن وه ئاده‌میزاد و وه تایبه‌تى ژن عیراقى پیشكه‌ش بكه‌ید و وت بازرگانى كردن وه ئاده‌میزاد مه‌عناى وه‌كارهاوردن و جیواز كردن یا نه‌قڵ كردن و ته‌سفیركردن و وه خوده‌وگردن و پیشوازى كردن له هه‌ر ئاده‌میزادیگ وه ڕیگه‌ى هه‌ڕه‌شه داین و وه‌كار هاوردن زوور و هه‌ر شیویگ تره‌ك جوور ڕفانن و ته‌زویر و خه‌ڵه‌تانن و گه‌ن وه‌كار هاوردن ده‌سڵات یا وه داین یا وه‌رگردن پویل و مه‌نفه‌عه‌ت له خاتر وه‌رگرتن قه‌بوولكردن كه‌سیگ ك ده‌سڵات له بان كه‌سیگتر دیرێ وه مه‌مه‌ر وه‌كارهاوردن یا ئستغلالى و لاى كه‌م ئه‌یانه گرێده‌وه: وه‌كارهاوردن ئه‌و كه‌سه‌یله ئه‌را له‌ش فرووشى و ئستغلال جنسى و كاركردن و خزمه‌تچێرى وه‌زوور و به‌ندایه‌تى یا عبودیه‌ت و كاره‌یل فره سه‌خت و بڕین ئه‌ندامیگ له‌ش.
وتیش مه‌به‌سم له هه‌ڵوژاردن ئى باوه‌ته ئه‌وه‌سه ك هه‌وڵ بیه‌یمن زه‌نگ خه‌تارناكى و مه‌ترسى بكوتیمن و شه‌وق بخه‌یمنه بان مه‌ترسى دیارده‌ى بازرگانى كردن وه ژن و مناڵ ك چه‌ن ڕیگه‌یگ دیرێ جوور شیوه‌ى قانوونى ئه‌ویش وه ده‌ركردنیان وه پاساپۆرت و یا وه شوى داینیان وه كه‌سه‌یلیگ تا له وڵات ده‌ریان بكه‌ن و له‌ورا ته‌ڵاقیان بیه‌ن و شوناسنامه‌و ڕه‌گه‌زنامه‌گه‌یان له‌لییان زه‌فت بكه‌ن ئینجا هه‌ڕه‌شه له لییان بكه‌ن.
له دریژه‌ى باوه‌ته‌گه‌ى ئسرا شاواز باس ئه‌وه كرد ك ئى دیارده دیارده‌یگ شاریاى ونادیار و لایه‌ن قانوون نویسان له ڕه‌شنویس قانوون بازرگانى وه ئاده‌میزاد بیجگه ئه‌وه‌گ ك ته‌نیا یه‌كجار ناو ژن له‌تى هاوردیه هویچ سزاى قاوونییگ ئه‌راى دانه‌نایه ك وه‌ل تاوانه‌گه‌وه بگونجیه‌ید، ته‌نیا غه‌رامه‌ى پویلى نه‌ود.
له لایگ تره‌كه‌و وت وه‌داخه‌وه نه لایه‌نه‌یل په‌یوه‌ندیدار و نه‌یش ده‌زگایه‌یل ڕه‌سانن ناو ئى دیارده‌ى خه‌ته‌رناكه تیه‌رن و هه‌ر لایه‌نیگیش ناوى بارید وه ڕشه‌سانن زه‌رد ده‌نه‌ى قه‌ڵه‌م و ئیشاره‌تیش وه‌وه كرد ك چه‌ن هووكاریگ كوومه‌ڵایه‌تى هه‌س ك نیه‌یلێد ئى دیارده بخریه‌یده ده‌یشت و باسى بكریه‌ید.
هه‌ر له‌یوا هاته سه‌ر شیوه‌یل توند و تیژى ك هووكار سه‌ره‌كى ئى دیارده‌سه‌و وت:توند و تیژى ناو خیزان و بازرگانى كردن وه ژنه‌یل و دویه‌ته‌یل بویچگ ، هه‌ر له سه‌ره‌تاى هه‌یشتاگان سه‌ده‌ى وه‌رینه‌و ده‌س كرده‌پى له وه‌خت جه‌نگ عیراق و ئیران و ئینجا گه‌مارۆ یا حسار ئابوورى تا ڕمیان رژیم وه‌رین و له دویاى ڕمیانیش ئى دیارده گه‌وراتره‌كه‌و بوى و تاقمه‌یل ناوخۆیى و وڵاته‌یل هاوسا ده‌س باڵایگ داشتنه له‌ى باوه‌ته و داواكارى وڵاته‌یل هاوسا وه تایبه‌تى سوریا و ئوردن و ئیمارات عه‌ره‌بى له بان دویه‌ت و ژنه‌یل عیراقى فره‌تره‌و بوى و یانه بارووه‌زع شیویاگ ناوخۆى عیراق و جه‌نگ مرافه‌ى تایفى و فه‌قیرى و خه‌راوبوین بار خزمه‌تگوزارى و په‌رش وبڵاوه‌و بوین فه‌قیرى و كه‌مده‌سى ئستغلال كردن و ژماره‌ى گه‌ورایگ ژن و دویه‌ت عیراقى وه‌ره‌و ئه‌و وڵاته‌یله قاچاغ كردن و ئه‌وه‌یش هانیان زیاتردا ك لایه‌نه‌یل په‌یوه‌ندیدار له حكوومه‌ت و په‌رله‌مان لایه‌نه‌یل سیاسى گووش نه‌یانه‌سه ئیجووره دیارده‌یگ و خه‌ریك ڕكابه‌رى خوه‌یانن ئه‌را گیرهاوردن كورسى په‌رله‌مانى و پۆسته‌یل سیاسى و وه‌زارى, ئه‌وه‌یشه زیاتر ئى قاچاخیكه‌ره‌یله هان دا ئه‌وه بوى ك ئى بازرگانیه مه‌نفه‌عه‌تى له مه‌نفه‌عه‌ت بازرگانى كردن وه مادده‌یل بیهووشكه‌ر و چه‌ك زیاتره‌كه. |
 |
 |
 |
ئسرا شاواز ئاماژه وه وه‌یشه كرد ك وڵاته‌یل هاوسا ئى كاره له ئه‌جنداى سیاسى خوه‌یان دانانه ئه‌را ئه‌وه‌گ وه‌كارى بارن دژ وه ئه‌زموون تازه‌ى دیموكراسى له عیراق له چوارچیوه‌ى هه‌وڵداینیان ئه‌را ئه‌وه‌گ ئى ئه‌زموونه سه‌رنه‌كه‌فێد ونه‌وده نموونه‌یگ ئه‌را وڵاه‌ته‌یلیان ك جه‌ماوه‌ریان چه‌و بووڕنه‌پى.
دویم باوه‌ت ئى كۆڕه له لایه‌ن دكتۆره سندس عباس سه‌رۆك په‌یمانگاى ژن سه‌ركرده پیشكه‌شكریا ك له سه‌ره‌تاى قسه‌گانى ئاماژه وه ئه‌وه كرد ك ئى جووره كۆڕیگ ده‌سپیشخه‌رى یا مباده‌ره‌ى ئازایانه و بوێرانه‌یگه له لایه‌ن ماڵ كورد و ده‌زگاى شه‌فه‌ق چوینكه ئى باوه‌ته فره‌كه‌س و فره لایه‌ن وه باوه‌تیگ ئستفزازى ده‌نه‌ى قه‌ڵه‌م چوینكه ژن له لاى ئیمه ره‌مز نامووس و شه‌ره‌فه.
دكتۆره سندس زیاتر وت ئى دیارده دیارده‌یگ جه‌هانییه و له گشت لایگ هه‌س وه‌لى رێگه‌یل چاره‌سه‌ركردنى جیاوازه، چوینكه لایه‌نه‌یل كل كه‌ر و وه‌رگر و لایه‌ن ده‌ربازكه‌ریش گرێده‌وه.
دكتۆره سندس زیاتریش وت ك قوربانیه‌یل ئى دیارده زوورمییان له ناوه‌نده‌یل فه‌قیر و هه‌ژار و كه‌مده‌س په‌یا بوود چوینكه له‌ش به‌شه‌ر ئه‌رزانترین كاڵایه له‌تى و ئه‌وانه‌گ وه‌ى بازرگانیه‌وه خه‌ریكن مافیایه‌یل گه‌ورایگن وشاریانه‌سه‌و.
وتیش ئى دیارده له عیراق زیاتر له نه‌وه‌ده‌گانه‌وه سه‌رهه‌ڵدا له‌وه‌ر گه‌مارۆى ئابوورى و بار سه‌خت ژیان خێزانه‌یل عیراقى ك هه‌ر تواستیان دویه‌ته‌یلیان بیه‌نه شوى و له‌كووڵیانه‌و بكه‌ن، هه‌رله‌یوا ئشاره‌ت وه توند و تیژى دژ وه ژن كرد له ناو كوومه‌ڵگاى عیراقى ئه‌وه بیجگه نه‌وین میكانیزم به‌رزه‌فتكردن كوومه‌ڵایه‌تى ك مقه‌یه‌تى و چه‌ودێرى له خێزانه‌یل كه‌ێد.
له به‌شیگتر باوه‌ته‌گه‌ى باس ئه‌وه كرد ك حكوومه‌ت ئى دیارده ئینكار كه‌ید و خه‌یده‌ى دروو.
له كووتایى باسه‌گه‌ى دكتۆره سندس عباس ئه‌را چاره‌سه‌ركردن ئى دیارده چه‌ند خاڵیگ خسته‌ڕوى و وه‌رج له گشت چشتى وت بایه‌سه چاره‌سه‌ر دیارده‌ى بیكارى بكریه‌ید و چالاكه‌و كردن سسته‌م هووكاره‌كردن و وه‌تایبه‌تى هووكاره‌كردن دویه‌ته‌یل و سازداین هه‌ڵمه‌تیگ گه‌ورا ئه‌را وشیارى كردن له‌ى دیارده و نیشانداین مه‌ترسیه‌گه‌ى له بان كوومه‌ڵگا و ئاینده‌ى وڵات و چاودێرى كردن له خێزانه‌یل فه‌قیر و دابینكردن ئاست گونجیاییگ ئه‌را وه‌سه‌ربردن ژیانیان و هه‌واڵداین ئه‌را نه‌هیشتن گه‌ناته‌كارى وه‌گشت شیوه‌گانیه‌وه، و داناین سنووریگ ئه‌را دیارده‌ى سیخه‌كردن له ناو زانكۆگان، و دروس كردن لوجنه‌یگ له وه‌زاره‌ت داخلیه ئه‌را وه‌شوون كه‌فتن ئى دیارده و داناین چاودێرى له بان كۆمپانیایه‌یل په‌یاكردن كار له ناو له ده‌یشت وڵات.
له كووتایى كۆڕه‌گه ماوه دریا ئاماده‌بویه‌یل ك قسه و ڕاو ئه‌راى چوین خوه‌یان له‌ى باوه‌ته به‌یان بكه‌ن و له سه‌ره‌تا له‌یلا هاشم حسن به‌شدارى كرد و وت بایه‌سه چاودێرى كردن دویه‌ته‌یل نه‌ك هه‌ر له زانكۆ بوود وه‌لى بایه‌سه له قوناغ ناوه‌ندییه‌وه ده‌س بكه‌یده پێ چوینكه خوه‌ى وه‌ك مامۆستایگ ئاماده‌یى رووژانه مامڵه‌ت وه‌ل گیر وگرفت دویه‌ته‌یل ئاماده‌یى كه‌ید. ئمجا نه‌جات عبد الحسین باس له وه كرد ك خودپاریزى یا وقایه‌ى پیشوه‌خته له‌وه خاستره ك مینه‌ى چاره‌سه‌ر ئى گیروگرفته بكه‌ید و بایه‌سه زه‌مینه‌ى ئه‌خلاقى و كوومه‌ڵایه‌تى و ئابوورى خاسیگ دابین بكریه‌د تا ئى دیارده ڕوى نه‌یه‌ید. ئیمجا صادق العبوسى ئى دیارده وه‌ك قوڵنگه‌یگ ئه‌را ڕمانن كوومه‌ڵگاى عیراقى شماره‌كرد و ئاماژه وه كه‌مته‌رخه‌مى و سسى لایه‌ن ڕه‌سانن كرد، له لاى خوه‌یه‌و ریاز جاسم فه‌یلى ئاماژه وه ئه‌وه كرد ك به‌س نیه عیراق ئمزاى ئه‌و ڕیككه‌فتننامه‌یل جه‌هانیه بكه‌ید ك ئى دیارده قه‌یه‌غه كه‌ید وه‌لى بایه‌سه میكانیزم پیشكه‌شكردن شكات و سكاڵا چالاكه‌و بكریه‌ید و زیاتریش وت فره له‌و كۆڕه‌یله ك باس ئى دیارده كه‌ن وه‌بى به‌ڵگه‌نامه و دۆكیمه‌نت باسى كه‌ن.. حه‌یده‌ر قوتبى له لاى خوه‌یه‌و وت ئى دیارده دیارده‌یگ كوومه‌ڵایه‌تیه هووكاره‌یل مباشر و نامباشر دیرێد له‌وانه‌یش بى كارى بار كوومه‌ڵایه‌تى خیزان... ئه‌نمار حسین وت بایه‌سه قانوونه‌یل ناوخۆیى په‌یوه‌س بكریه‌ید وه وه‌ل ریككه‌فتن وه‌ل وڵاته‌یل هاوسا تا بتویه‌نیمن ئى دیارده له ناو بووه‌یمن... له لاى خوه‌یه‌و لینا فائق له باوه‌ت ئى دیارده‌و چاره‌سه‌ره‌گه‌ى وت فره سه‌خته ئه‌وانه‌گ پلكیانه‌سه ئى كاره‌وه دوباره بتویه‌نن بانه‌و ئه‌را ناو كوومه‌ڵگا له‌وه‌ر ئه‌وه بایه‌سه جه‌خت بكه‌یمنه بان مقه‌یه‌تى كردن خیزان تا تویش ئى جووره كاره‌ساتیگ ناید.. هیوا موفتى له‌ى باوه‌ته‌وه ئاماژه وه‌تاریخ پر له كاره‌سات ئى ناوچه كرد ك ئاسانترین چشت له لاى حكومداره‌یلى گه‌مه‌كردن بویه وه له‌ش و نامووس ژنه‌یل ئه‌و ناوچه‌یل ك داگیرى كردنه ... له دویا قسه‌یش جه‌میل مه‌نده‌لاوى وت: ئیمه وه‌ك ئه‌نجوومه‌ن شاره‌وانى كه‌رت كه‌ڕاده ئاماده‌یمن ئه‌را هه‌ر هاوكارییگ وه‌ل ریكخریایه‌یل كوومه‌ڵگاى شارسانى له خاتر ئاسانكردن كاره‌یلیان ئه‌را خزمه‌ت ڕه‌سانن وه گشت چینه‌یل كوومه‌ڵگا.
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
