شۆڕش ئازادیخواز ئەیلوول پەیام کوردە ئەرا جهان
یونس حەمەد/ لە یانزەی ئەیلوول ساڵ ١٩٦١ ، لە گشت باشوور کوردستان، شۆڕشیگ چەکداری وجەماوەری دسکردەپی وسەرکردەی باوگ گیانی کورد موستەفا بارزانی نەمر، شۆڕشەگە لە وەختیگ دەسکردەپی ک رەوش جهانی ئاڵوزبوی، وەتایبەت لە دویای کۆتایی جەنگ دوویەم جهانی، وجەنگ سەردیگ بوی لەناوبەین هەردوگ هێزە گەپەگە لەجهان ئەمریکا ویەکێتی سۆڤێت وەرین، لەو مەوقە ودویای رمانن شاهی لە عراق، و وەردەوامی ململانەی ناونی بزووتنەوە و سەرکردەیل وەتایبەت نەتەوییەگان و شیوعیەگان وستەم وەردەوامیگ لە حکومەتەیل لە شوون یەک ئەرا باوەتە کوردیەگە، کورد هەست کرد ک مافە نەتەویەگانی خوریا، وبایەدە شۆڕشیگ بوود تا ئەو مافەیلە ئەرا گەل کوردستان بانەو لە باشوور کوردستان، وهەمیش شۆڕشەگە پەیامیگ بوی ئەرا گشت جهان، ک خوازین گەل کورد هەمیشە سەرکەفێد، شۆڕش ئەیلوول لە گەوهەرەگەی وەرگری لەبان خوەیتی بوی و لە هەسی گەل کورد.
ماف گەلەگان لە بڕیاردیان چارەنووسیان لە پەیمانگەی نەتەوە یەکگرتووەکان چەسپیاگە، و نێکەفێدە ژیر شیکردنەوەی دەستوری گ، ک گەلەگە خەبات کرد ئەرا هاوردنەوەی مافەیلی، و شۆڕش ئازادیخواز ئەیلوول هیمان لە گرنگترین شۆڕشەیل مێژوو هاوچەرخ کوردە، شۆڕشیگ سیاسی وجەماوەری وئیدارەیی لە خود وەختەگە، ئەراوە شۆڕش ئەیلوول تا هەتا هەتا مینێد جوور سومبولیگ ئەرا بەرخودان وپەیامیگ ئەرا جهان ک کورد زنیە و شۆڕشەگەیان وەردەوامە تا وەرگردن ن
مافە یاساییەان و گوزران کردن ژیانیگ سەروەری وئازادی ئەرا مرۆیی کورد، دویای ئەوەگ شۆڕشەگە لەبان پلانە توکمەگەی چگ، و گەل کورد گردەو بوینە دەور شۆڕشەگە و سەرکردەی شۆڕشەگە، وسەرکەفتن لە شوون سەرکەفتن، وگشت هەوڵەیل دوژمنەگانی لە نوای ێک شۆڕشەگە شکست هاوردن، لەوەر خوازینە سەختەگەی ناچار حکومەت بەغداد کرد رەزامەنی بەێدە کورد وە مافە نەتەویەگانی لە بەڵگەنامەیگ مێژووی لە یانزەی ئادار ١٩٧٠ ، ولەی بەڵگەنامە حکومەت عراق ئەرا یەکەمجار لە مێژووی ئاشکرای مافە نەتەویەگان کورد کرد، وئی رێککەفتنە بویە سەنگ بنەڕەتییگ ئەرا گشت دەسکەفتەگان ئەرا گەلەگەمان، بەلکم دویای چوار ساڵ لەرێککەفتنەگە حکومەت عراق پەیمانەیل خوەی شکان لە ٦ ئادار ١٩٧٥، و واژوو رێککەفتن جەزائیر کریا لەناوبەین سەدام حسێن وشاە ئیران وە چەودێری هەواری بومدیەن سەرۆک جەزائیر، و وەرەزامەنی ئەمریکا ودەوڵەتەیلیگ تر، ک خوازی بەێد لە شۆڕش ئەیلوول ١٩٦١-١٩٧٠ وکۆتایی وەپی بارێد، ک داواکاری سەرەکی حکومەت عراق بوی، وداگیر کردن خاکەیل عراقی فراوانیگ ونیمەی شەت عەرەو وئەویش داواکاری سەرەکی ئیران بوی.
گەشەیل لە شوون یەک رووداوەگان لە رێککەفتن یانزەی ئادار لە کیشانەوی ستەماکرەگە لە پەیمانەگانی و رێککەفتن جەزائیر خیانەتی و جەنگ جینۆساید دژوە گەل کورد لە کارەسات هەڵەبجە وهەڵمەتەیل ئەنفال و سزانن ورمانن ئاوایەگان و تەواوەتی، و چارەنووس نادیار هەزاران لە کورد فەیلی وهەشتا هەزار لە بارزانیەگان، گشتی لە رک گەل کورد کەمەو نەکرد لە وەرگری لەبان مافەیلیان، و وەردەوامی ژیانیان.
یانزەی ئەیلوول دەرس وپەیامیگ بوی لە گەل کورد ئەرا گشتی، ک خوازینەگەی قەت نێەشکیەێد لەنوای ئامێر ستەم ولەناوبردن ک وەدژی کریا لە دەیان ساڵ لە رووزگار ، وئەوە وەتەنیا جی ئەوەسە ک تەخت کوڵگرەیل شناسنامەی نەتەوەیی ومێژوو رووشنی بلەزنێد.
جوور وەفادارییگ و زنیکردنیگ ئەرا ساڵیاد شۆڕش ئەیلوول، رەحمەت و پیروزی ئەرا گیان شەهیدەیلمان، ک وەخوین پاکیان ئاویاری خاک کردن لە شۆڕش ئازایخواز ئەیلوول و لە نوایان بارزانی نەمر وکاک ئیدریس وگشت شەهیدەیل نەمر.
