روناکییەکان لە ئەوبەری تۆنێلی ساڵی نوێ
گەرچی ئاقار و روبەری گازندەکان ئەوەندە فراوانە، کەیادداشتکردنی لە چەند دیڕێکی وەهادا نە جێگای دەبێتەوە و نە گونجاویشە، لێ ئەو پرسیارە دێنێتە پێش، ئاخۆ دەشێ لە ساڵی نوێدا و لەسەر ئێسک و پروسک و فۆنداسیۆنی گازندەکانی ساڵی رابردوو، شوێنپێیەک بۆ دڵخۆشی و بەرگریکردن لە هیواکانی ئەمساڵ بمێنێتەوە؟
ئایا لەباری عەقڵانی و مۆڕالییەوە، دەشێ بچینە پێگەی بەرگرییەوە و زمان و ئەندێشە، کەرەستە و وشەیەکیان بۆ بەرگری دەستدەکەوێت؟
ئایا بەڕاستی لە ساڵی نوێدا، هیواداری و هیواخوازییەکانمان، بەپێی رەچاوی بارودۆخی سیاسی و جڤاکی و ئابوریی ناوخۆیی خۆمان، راستبینی و واقعگەرایییەکی پێوەدیارە، یان خۆشبینی و ئاواتەخوازییەکی مرۆڤی و دڵدانەوەیەکی هزری و دەرونیی خۆمانەیە ؟
ئیتالیاییەکان وتەیەکیان هەیە دەڵێن: ئاگاداری ئاواتەکانتان بن، چونکە لەوانەیە هەموویان بێنەدی. پێدەچێت پرسەکە ئەوەبێت، کە ئەگەر هەموو ئاواتەکان بێنەدی، بەپێی نیازمەندییەکانی ئێمە دەبن، یان بەگوێرەی داواکارییەکانمان؟ چونکە لە نێوان نیاز و داواکاریدا، جیهانێک جیاوازی دژبەر هەیە، کە لەو ئاقارەی نێوانیاندا، دەشێ لەشکرێک لە بێهیوابوون و دۆڕان و لەدەستچوونی باوەڕ مۆڵدرابێت .
لەساڵی رابردوودا کۆمەڵگەی کوردی داواکارییەکانی تاڕادەیەکی زۆر وەلانا بوو و تەنیا هەوڵی دابینکردنی نیازمەندییەکانی رۆژانەی دەدا، بەڵام ئەوە نابێت بەڕەهایی بەشێک بێ لە ستراتیژ و بەرنامەی بەڕێوەبەرایەتی وڵات، گەرچی ئەم دابەزینە لە خواستەکان بەشێوەیەکی کاتی و هاوکات ئەرکی حکومەتی ئاسانتر و سادەتر و کەمتێچووتر کردبێت، لێ ئەو شێوازە لە ئایندەدا، لە ئاستی پێشڤەچوونی ژیان و ئەندێشە و جوانناسی و هەنەر و شارستانسازی کەم دەکاتەوە.
گومانی تێدا نییە کە هیواکان و داواکارییەکانیش بۆ ساڵی نوێ زۆرتر دەبن، لێ لەو شوێنەی بارودۆخی ناوچەکە بەگشتی و لە نێوانیشیاندا، دۆخی عێراق لەهەموو تەمەنی ئەو دەوڵەتەدا، هەرگیز بۆ ماوەیەکی دیاریکراو جێگای پێشبینی نەبووە و کوردستانیش راستەوخۆ دەکەوێتە ژێر هەمووکاریگەرییەکانی باش و خراپی ئەم دەوڵەتە، دەبێ ئەو بژار و ئومێدانە دەستنیشان بکەین کە ئەنجامدان و رودانیان نەتەنیا بۆ کۆمەڵگە، بەڵکوو بۆ بەردەوامیی حوکمڕانیش ناچاری و حەتمی بن، وەک ئەوەی مرۆڤ بۆ ژیان نیازی بەخۆراک هەیە و بۆ خواردنی خۆراکیش نیازی بەددان و بۆ ساخڵەم مانەوەی ددانیش نیازی بە فڵچە لێدان و شوشتنی ددانەکان هەیە، بەڕەهایی وەها بژاردەیەک جێگای چاوتێبڕین و دەستپێڕاگەیشتنە، کە لەسەر بنەڕەتێکی وەهاداڕێژرابێ .
بۆ نمونە: لەساڵی نوێدا ئەگەر ئومێد لەسەر کەرەمی خوا هەڵچنراوە بۆ ئەوەی بارانێکی باش ببارێ و بەرهەمی کشتوکاڵی زۆر دەستبکەوەێ. بەڵام لە قۆناخی دوای ئەوە هەموو ئومێدەکان لەسەر حکومەت بنیات دەنرێن، کە بەرهەمەکان بەشێوە و سیستەمێکی دادپەروەرانە دابەشبکات، چونکە خەڵک ئەوەندە راحەت نین تاکوو لەکاتی باران بارین، تەنیا بیر لەچەترێک بکەنەوە بۆ ئەوەی تەڕ نەبن، بەڵکوو بیر لەبەرهەمی پاش باران دەکەنەوە تا پێی بژین .
بۆ ئەوەی دەسەڵاتی خۆجێیی ناچار نەبێت لەگەڵ کۆمەڵگەی خۆی بچێتە ناو کێبەرکێی دۆڕان یان بردنەوە، کە هیچکامیان بەباری قازانجدارییەوە ناشکێنەوە، دەبێ وەڵامی هەموو ئەو پرسیارە گومانهەڵگرانە بداتەوە کە دەڵێن: ئایا ئەو رێگایە راستە کەپێیدا دەڕۆین؟ ئایا ئەو رێگایە دەمانگەیێنێتە ئەو ئامانج و بەها و دروشمە خەباتگێڕیانەی سەردەمی شۆڕش؟ ئایا ئەوەی بەدوایدا دەگەڕایین، هەر ئەوەیە کە ئێستا هەیە، یان دەبێ دەستکارییەکی دەستبەجێی روانگە و کردەوەو پرەنسیپەکانمان بکەین؟
گەرچی ناتوانرێ هەموو ئەو پرسیارانە لەساڵی نوێدا وەڵام بدرێنەوە، بەڵام دەبێ بێگومان بین لەوەی لەم ساڵەدا، زۆر لە ئەنجامی کرداریی وەڵامی پرسیارەکان نزیک دەبینەوە.
لەساڵی نوێدا رەنگە خەڵک داوای پێکهاتنێکی کۆنکرێتی لەگەڵ حکومەتی خۆی بکات، کە ئەویش پێكهاتن دەبێ لەسەر بڕیارەکانی حکومەت و مادەکانی سەرخوانی خێزان . گەرچی لەساڵی رابردوو رێژنەی تەرزەی رەخنەی توند و خەست بەسەر حکومەت و بەڕێوەبەرانی دابارێنرا، بەڵام پێدەچێ و زۆر پێویستیشە لەساڵی نوێدا، بەڕێوەبەران توانای چەشتنی ئازاری تەرزەی رەخنە و پێشنیارەکان زیادتر بکەن و بۆ تێگەیشتنی باشتر لە دۆخ و داواکارییەکانی کۆمەڵگە ئازارەکە قبوڵ بکەن و نەچنە ژێر سەقفی کۆنکریتی و خۆنەپارێزن لەو رێژنەیەی کە خەڵک دڵنیا دەکاتەوە لەوەی ئیدی مێژوو ستەمیان لێناکات .