کاریگەری چیرۆک خوەنیین لە فراوانکردن هویرمان مناڵ
فاتیمە سەڵاح/ وێژەی مناڵان یەکیگە لە گرنگترین مژارەیل ئەدەب، خاوەن ناورۆکیگ رەنگاوڕەنگ و رەنگین و سادەس و لەهەمان وەخت هەڵگر پەند و پەیامیگە و ئەرا وەرچەو رووشنی مناڵ و چێژ بەخشێد، تاكمەجاریگیش وە تەنیا ئەرا چێژ وەرگردن و خوەشی وەخشینە و هویچ پەیامیگ هەڵنەگردیە، هەردگ جویرەگەیش سوودەیل فرەیگ رەسننە مناڵ.
له گرنترین لقەیل وێژەی مناڵان چیرۆکە، ئەوەگ جی خوەشیە ک لە وێژەی شیوەزار فەیلی گرنگی تایبەتیگ دریاس وەپی نوسەریل فرەیگ هەس نوک پێنوسیان ئەرا نوسین ئی جویر داستان و چیرۆکە تیژ کردنە ک له شێوەزارەیلتر کوردی گرنگی فرەیگ وەپی نەدریایە و کەم کەس خامەی هەڵگردەیە ئەرا نویسین چیرۆک مناڵان چوینکە لە وەخت نوسینی بایەتە نویسەر وە وریایی و باوەتەیل ناوڕۆک چیرۆک هەڵوژێرید وە جویریگ ک وەرد هویرەوکردن وفام مناڵ بگونجێد و رەگەز گرێیەگەی توون نەود وچەن گرییگ لەهەمان وەخت هەڵنەگرێد و وە شیوەی کوڵ و پوخت بنوسریەێد و وشەیلی سەنگ هەڵچن بکەێد سادە و رەنگین و پەیام هەڵگر بوود و خەیاڵیگ لە لای مناڵەگە دروس بکەێد و هەس هویرەوکردن و خەیاڵی بجویلنێد، خوەشبەختانە شیوهزار فەیلی لەی باوهته نواڕهوه .
زانیایەیل سایکلۆژی مناڵ و پزشکەیل مناڵەیل پەروەردەکارەیل چیرۆک وە گرنگترین هوکار پەروەردەیی کارتێکەر زانن، چوینکە گرنگی فرەیگ دیرێد لە بونیاتنان کەسایەتی مرۆڤ وەگشتی و تایوەتی مناڵ و ئەو مناڵەیلە چیرۆک ئەرایان خوەنریەێدەو یا وتیایە ئاسۆی فام و هویرەوکردنیان فراوانترە، و یادگەی خاستریگ دیرن وەچەو مناڵیگ چیرۆک ئەرای نەوتریایە، ئامانج و هەس داهێنەرانە وەلایان دروس بوود.
چیرۆک کاریگەری فرەیگ دیرێد ئەرا مناڵەیل قۆناغ بنەرەتی وە تایبەت پۆل یەک و دوو و سێ، یەکیگە لە فاکتەرە سەرەکیەیل پرۆسەی هویکارەکردن و پەروەردە ک داڵگ و باوگ و مامۆستا توهنێد وە شێوەی خاسیگ سوود لەلی وەربگرێد، چونکە مناڵ نیەتوەنێد گوشبگرێد لەئامووژگاری و وتارەیل جوراوجور، بایەت ئەوەگ گرنگە و تواێد بخەێده ناو دڵ ودەرون و هەس و هویرمان مناڵەگە بەشەیگ فرەی لە ری چیرۆکەو بوود، چوینکە ری ئاسانیگە ئەرا کاڵین توێم رەوشت بەرزی و رەفتار راس و دروس وەلای مناڵ.
هەر لە ری مهتهڵ و چیرۆک توەنریەێد هویرەوکردن مناڵ وەهێز بکریەێد، هەنای گوش گرێد لە چیرۆکیگ بڕیگ هەس لە خوەشی و ناخوەشی و ترس و دڵڕەواکێ.... ، وەلای دروس بوود لە ئەنجام تەقەلای مینەکردن و زانین و پەیاکردن ئەو چشتەیلە دەێد ک هویرمانی پەنگ خواردنەس لەری ئەو چیرۆکە.
بیجگە لەوە ئەو فەنتازیای خەیالە وەلای دروس بویە لە جەهان واقعی خوەشەویستی و سۆزیگ وەرانوەریان پەیا کەێد، کەسایەتی بەهێزیگ ئەرای دروس بوود چوینکە فرەجار مناڵەگە لە وەخت ژنەفتن چیرۆکەگە خوەی لە جیاتی کاراکتەرەیل ناو چیرۆکەگە دانەێد و جار هەس لە هەڵسوکەوت رووژانەی رەنگدانەوە دەێد و تەقەڵا كهید له تهوریهو بكا (لاسای بكاد) .
هەر لەوهر رووشنایی ئهیە، بایەت لە هەڵوژاردن ئەو مهتهڵ و چیرۆکەیلە خوازیمن بڕەسنیمنێ مناڵ وریا بویمن نەوەک وە پیچەوانەوە کاریگەری خراو دروس بکەێد، هەر وەک ئاشکراس هەر لە زەمانەی زویەو مهتهڵ وچیرۆک بویە و دایە وباوە گەورەیل ئەرا مناڵەیلیان وتنەسێ باوجی بڕیگ جار لە جیاتی تام و مژ خوەشی رخیگ لە دڵ مناڵەگە دروس کردیە تا گەورە بوینیش ئهو ترس و رخه هەر لە دڵ و دەروین ئەو کەسە مەنیە.