ئشكه‌فته‌یل هه‌زارمێرد ؛ دڵ میژوو
ئشكه‌فته‌یل هه‌زارمیرد هاله زنجیره كیوه‌یل به‌رانان ك زیاترله ١١٢٣ مه‌تر له‌ئاست یاموسته‌وای ده‌ریاوه به‌رزن وله‌ریو زانستی جیولوجیه‌وه هاله‌ناو كیوه‌یگ لایمستونی ك ئه‌را سه‌ره‌ده‌مه‌یل كیوه‌نه گله‌وخوه‌ن. ئشكه‌فت مانگا وه‌كه‌ل گه‌وراترین ئشكه‌فت هه‌زارمیرده وك ١١٥ مه‌تر دریژه‌و شیون وه‌ناوچگنی ته‌نگه وزیاترله ١٥ مه‌تربه‌رزو ٣ مه‌تریش پیه‌نه.
له ئشكه‌فت هه‌زارمیرد هیوچ دیارده‌یگ سروشتی جورستالاگمایت وستالاستیكی وه‌دی نیه‌كریه‌ی ؛ ئشكه‌فتیگترهه‌زارمیرد ئشكه‌فت ژماره یه‌كه ك ئه‌ویش شیون وه‌ناو چگنی ته‌نگه . ئی ئشكه‌فته پیكهاته‌یگ كیمیاوی وه‌ناو كالسیت وهه‌میش حه‌وزیگ بیوچگ هاله‌تی ؛ ئشكه‌فته‌گه ٤٥مه‌تردریژه وئشكه‌فت ژماره هه‌فتیش ك ناوی ئشكه‌فت تیه‌ریكه ٣٨ مه‌تردریژه وغورفه‌یگ گه‌وراهاله‌تی ك دریژیه‌گه‌ی ٣٢ مه‌تره وبه‌رزایی ١٥ مه‌تروپیه‌نی نوو مه‌تره . ئشكه‌فت ژماره ٣ ییش شه‌ش مه‌تردریژه و له‌وه‌رئه‌وه‌گ خورمیاسه‌و به‌شیگی رمیاگه وكه‌س هامشوی نیه‌كه‌یگ . ئشكه‌فته‌یل هه‌زارمیرد وه‌خاترپروسه‌یل تاوانن كارستی له‌ناو كیوه‌گه دروس بیونه .
میژووئشكه‌فته‌گان
ئه‌رایه‌كم جارله‌ئاست عراق وه‌گشتی وكوردستان وه‌تایبه‌ت ؛تیوژینه‌وه‌گان وه‌رجله میژوو له‌لایه‌ن پروفیسور( دوروتی گاروود )ك خامیگ شیونه‌وارناس به‌ریتانی بیوه ئه‌نجام دریانه ؛ ئه‌و خانمه ك ئه‌را په‌یاكردن یه‌كم سه‌رچاوه‌یل ژیان ئنسانی گه‌شتیگ شیونه‌وارناسی كردیوگ یاگریگ له‌ناوچه‌یل روژهه‌لات ناوراس خواردیوگ وسه‌ردان ولاته‌یل عراق وئوردون وفلستین كردیوگ له میانه‌ی سه‌ردانه‌گه‌ی ئه‌راعراق تیوژینه‌وه‌یل خوه‌ی له‌ناوچه‌یل خواركه‌ركوك ده‌س وه‌پی كردیوگ تاره‌سیه‌سه ناوچه‌یل سلیمانی . پروفیسورگاروود له‌سال ١٩٢٨ ره‌سیه سلیمانی وده‌س كرده گه‌ردین له ناو یه‌كیگ له ئشكه‌فته‌یل هه‌زارمیرد وه‌ناو تاریك .
له‌شیون ماوه‌یگ كارو ته‌قالای وه‌رده‌وام وهه‌لكه‌نین ٣ چین له پاشمه‌نه‌ی شیونه‌واره‌گان له چین ئه‌ی وبی وسی ؛ پروفیسوگاروود له‌چین یه‌كم ودیوم پاشمه‌نه‌ی سه‌رده‌م كوچگین بان یا ( برادوستی ) وهه‌میش قوناغ یامه‌رحه‌له‌ی ئالشت وئولشت له سه‌رده‌م كوچگین بان ئه‌را سه‌رده‌م كوچگین تازه په‌یا كردك میژووه‌گه‌ی چوگه‌و ئه‌را ١٨ تا ٢٣٠٠٠ سال پیش . ئه‌وه‌گ له‌یره گرنگه باسی بكه‌یم یه‌سه ك میژوویگ كیوه‌نه‌ترله چین سیوم په‌یاكریاگه ؛ پروفیسورگارود له‌چین سیوم تیوه‌نستگه پاشمه‌نه‌ی ئاژه‌ل وئامرازه ده‌سكرده‌گان ئایم په‌یا بكه‌یگ ك میژووی چوگه‌و ئه‌را ٤٥٠٠٠ هه‌زارسال پیش ؛ یه‌عنی میژوو ئی چینه ئه‌را سه‌رده‌م كوچگین ناوراس چوگه‌و ك خوه‌ی به‌شیگه له سه‌رده‌م كوچگین كیوه‌نه ویه‌یش یه‌كم جاربیو ك له‌وسه‌رده‌مه پاشمه‌نه‌یل كلتورئایم له روژهه‌لات ناوراس وه‌تایبه‌ت میزوپوتامیا په‌یا كریا.
