روومان نوویگ ئەرا بەختیار عەلی
شەفەق نیوز/ بەندەر فەیلی لە ساڵ 1980 لە یەکیگ لە زیندانەیل بەغداد لەداڵگ بوود. لە وەر چەن هووکاریگ نادیار و وە فەرمان وەرپرسەیل باڵای دەوڵەت، بایەتە مناڵەگە لە زیندان بمێنێد و لەورا گەورە بوود.
چیرۆک ئی کتاود وەسەرهات ژیان بەندەر و هویردبوین لە رووژ وە رووژ گەورەبوینی، باسکردن ئەو چشتەیل بویچگە ک گام وە گام و پلە وە پلە بەندەر وەسەر پەیژەی ژیانیگ سەخت خەنەسەر.
کتاوەگە وەسەر خوەی و وە ڕەوتیگ ک زویتر نییە لە رەوت ژیان خود بەندەر، چیرۆک ساعەتە گرنگەگەیل و باس دەرونییە کوتپڕەیل کەسیگ کەێد ک لە زینداند هەمیشەییەگەی خوەی کەمترین دەرفەت دیرێد، دونیا دوینێد و بفامێد. بەندەر لە جیهانیگ گوزەران کەێد وە دوو بەرە بەشەوبویە، بەرەی فەرمانبەرەیل زیندان وەگەرد بەرەی زیندانیەیل و سزادریاگەیل، بەرەی ئەوانەگ کاروابار مەرگ رێکخەن وەگەرد بەرەی ئەوانەگ وەرەو مەرگ وەریکریەن، بەندەر هە له سەرەتا تا کۆتایی قوربانی ئەو هێزە گەپەیلەس ک وە مێژووی وڵاتەگە رەدبوینە، وە بی ئەوەگ ئەو هویچ چشتیگ لەباوەتیان بزانێد یاخود بناسێدەیان یان لەلیان بفامێد، ئەو مناڵیگە دەرکریاسە دەێشت لە ژیان و مێژوو، وەگەرد یەیش هەس وە رەدبوین گشت ئەو گەردەچویچان و وا تون و ویرانکەرەیلە کەێد لەبان لەش خوەی.
روومانەگە نیشانەی ئەو فشارە رخبەرەس ک ژینگەی سیاسی لەبان ئایەمەیلە دروسی کەێد تا بکەێدەیان بەشیگ لە خوەیان، باوجی ئەوە تەنیا دیمیگ لەی کارەس، جویر ئەوەگ گێرەو کتاوەگە لە سەەتا ئوشێد، کارەگە تێڕامان و قویلەوبوینە لە دەروین سادە و ساکار مەخلوقیگ ک جەهان وە جویریگ ئەرای بویچگەو کریاس، دویاجار گشت چشتیگ بی بایەخ، وەلای ئەو ئەوقەرەی داوەزین لەبان روی ئاساریگ نامو، گەپ و گرنگ دەرکەفێد. گواستنەوەی ئەو نەسازیانە ئەرا خوەنەر، بەشیگە لە خواست ئی تێکستە، چوین کەسیگ گشت ئەو چشتەیلە ئەلاجێوی دوینێد ک چەو و نگا و هەس ئیمە ئاسایی و بی بایەخ ئیسفایان کەێد.
جەهان بەندەر جەهانیگە تا دویا ئاندازە بویچگەو کریاگە، باوجی لە خود ئەو بویچگکردنەوە و تەنگەوکردنەوەی چە و چوینیەتی ئی جەهانە رووشنتر لە هەر ئیسفاکردن فراواندوینی "پانۆرامایی" دەرکەفێد. رۆمانەگە وە هویرهاوردن و ئاوڕدانەوەس لە تراژیدیای گەپ و رخبەر و فەراموشکریاگ میللەتەگەمان ک تراژیدیای کوردەیل فەیلییە...بەندەر فەیلی تنیا ناویگ نییە، بەڵکم میتافۆرمیگە ئەرا میلەتیگ هەمیشە لە دۆخ زندان و نامۆبوین ژییەێد.
ئی روومانە لە ئایندەی نزیکیگ لە ناوەند رەهەند بڵاوکریەێد.
