لێکۆڵینەوەیگ زانستی: کوردەیل فەیلی دانیشتگەیل رەسەن عراقن

 "پرۆژەی دی ئێن ئەی عراق" لەبان هەژمار فەرمی خوەی لە سۆشیال میدیا توێژینەوەیگ زانستی بڵاو کرد، کە ئاژانس شەفەق نیوز  نووڕیەی، سەرەتا وە پرسیارکردن لە ئاست کاریگەری نموونەی راوچیەیل و گردەوکەر ئەشکەفتەیل شاندەر لەبان پیکاتەیل ئوتوسۆمی عراق ئمڕوو دەسوەپی کرد .

وتیش؛ پیکهاتەی نموونەی جویراوجویری عراقی لە پرۆژەی عراق بەراورد کردیمن وەگەرد پیکهاتەیگ لە کۆمەڵیگ لە کوینترین نموونەی راوچی- گردەوکەر و سەردەم سەنگ لە ناوچەگە و جەهان، لەبان گشت دانیشتگەیل عراق لە باکوور تا باشوور تاقی کردیمن، لەناویان نموونەیل ئەشکەفت شاندەر، وەگەرد رێژەی ناوڕاسی ناوەین بڕیگ دانیشتگەیل و بڕیگتر.

لە قسەیلی وتیش؛ لەورا ئەرامان دەرکەفێد کە نموونەیل ئەشکەفت شاندەر زاگرۆس یەکیگ بویە لە سەرچەوە سەرەکییەیل ئەرا دروسبوین دانیشتگەیل میزۆپۆتامیا وە گشتی و کاریگەرییەگەی زیاتر لە بڕە دانیشتگەیل جویر کورد و وەتایبەتی کوردەیل فەیلی، بیجگە لە ئاشوورییەکان، کلدانەکان، سریانیەیل، یەهودیەیل عراقی، مەنداییەیل، تورکمانەیل عراق، کە رێژەگە لە نیمەی تێکڕای زیاتر بوی، لە وەختیگیش ئەرامان هاتە دی  کە ئەو رێژە رەسێدە ٤٠٪ لە رێژەی گشتی لە ناو عەرەبە عراقییەیل، ئێزیدییەیل و کوردەیل کاکەیی.

لە لێکۆڵینەوە زانستیەگە دەسنشان وەوە کەێد کە جیاوازییگ ناوچەیی لە ناوەین شمارەی دانیشتگەیل پارێزگایگ و پارێزگایگتر هەس، ئەرا نموونە رێژەی کاریگەریی نموونەیل ئەشکەوتی شاندەر وەشیوەیگ وەرچەو لە ناوەین کوردەیل فەیلی و کوردی پارێزگای دهۆک زیای کەێد، لە وەختیگ تا رادەیگ لە ناوەین کاکەییەیل و ئێزدییەیل لەبان بەرژەوەنی ئەو پیکاتەیل کەمەو بوود.

وەخود شوە لە نموونەی مەسیحییە عێراقییەیل، توێژینەوەگە دەرکەفتیە کە رێژەگە لەناو ئاشوورییەیل هاوچەرخ زیاترە، لە وەختیگ لە ناو کلدانەیل وە ریژەی کەمیگ جیاوازییگ کەم لە (4%) کەمترە.

هەرلیوا، له لێکۆڵینەوه زانستییهگە دەسنشان کەێد که نموونەی تاک هەس که پیکهاتەی شاندەر له پارێزگایل دیاله و واست و بەغدا زیایە دیرێد، هەرچەن جیاوازییگ لەناوەینیان هەس.

لە کۆتایی توێژینەوەگە سوپاس توێژەر جینی تێد کەندال کەێد، کە  بڕیگ نموونەی گرنگ لەم بڵاوکراوە دادە ئەوانەگ ک هانە بان کار پڕۆژەگە.

 "پرۆژەی جینات عراق" تایبەتە وە لێکۆڵینەوە لە هەمەڕەنگی گەل عراق، کە لە ساڵ 2010 دامەزریایە، لەڕی لێکۆڵینەوەی تایبەت و شیکاری دی ئێن ئەی.

رژیم حزب بەعس لە عراق وە دەسپیچگ تەبعیەی و رەچەڵەک ئیرانی، سەدان هەزار کورد فەیلی ئاوارە و نقوم کرد.