شاوه‌یس قرمزى و(107) ژیان

شاوه‌یس قرمزى و(107) ژیان
2010-11-27T15:45:31+00:00

قولى كوڕ پیر قه‌مه‌ر شاهۆ)س، ك نازناوى (قرمزى)ه‌و هه‌ر وه‌و ناویشه‌ له‌لاى مه‌ردم ناوبانگ  ده‌ركردگه‌.

قرمزى له‌ساڵ 1407 زاینى له‌ئاوایى (ده‌رزیانى) ناوچه‌ى كویه‌ى شاهۆ هاته‌سه‌ دونیا. ئى شاعره‌ له‌ئه‌فسانه‌ى دین یارسان وه‌ په‌نجه‌مین كه‌سیگ  داریه‌یگ  له‌بان گووشه‌ى زه‌وى ك رووح كردگار له‌تى جیگیر بویه‌، ئمجا داستان له‌دایگبوین ئى شاعره‌ له‌سه‌رچه‌وه‌یل دینى یارسانه‌یل وه‌ى جووره‌ باس كریاگه‌و ئویشیگ : كردگار شاى جه‌هان بڕیار دا وه‌ل قه‌یریگ  له‌ یاره‌یلیا سه‌ردان ماڵ قه‌مه‌ر شاهۆیى بكا. وه‌ل چوار فریشته‌ى ده‌وریشا ڕوى كردنه‌ ماڵ قه‌مه‌ر، قه‌مه‌ر و خانم زڕبانوو خیزانى وه‌خه‌یرهاتن گه‌رمیگ  له‌لیان كردن، ئمجا ده‌وریشه‌یل پرسین له‌ قه‌مه‌ر ئایا مناڵ دیرید یا نه‌یرید؟ قه‌مه‌ریش وت: نه‌یرم، دى له‌ى وه‌خته‌ بنیامین ده‌سى دریژ كرد و سیفیگ  پیشكه‌ش كرده‌ قه‌مه‌ر و ژنه‌گه‌ى و وته‌پیان: شاى جه‌هان مناڵیگ  به‌خشیگه‌ پیدان، وه‌لى ناوى مه‌نه‌ن تا من خوه‌م سه‌رداندان كه‌م.

دویاى چه‌ن ڕووژیگ  میوان ماڵئاوایى له‌لیان كرد و چى ، دویاى ساڵیگ  یاره‌یل هاتنه‌وه‌ ئه‌را ماڵ قه‌مه‌ر، وه‌ختى قه‌مه‌ر چه‌وى كه‌فته‌پیان مه‌سه‌له‌گه‌ كه‌فته‌ هویرى و وته‌ خیزانه‌گه‌ى: له‌وه‌ر ئه‌وه‌ك ئى ماوه‌ زگد پڕ نه‌وى دیاره‌ ئه‌وانیش هاتنه‌ ئه‌را موباره‌كبایى مناڵبوین له‌لید بكه‌ن، وه‌لى خوه‌د نیشانیان مه‌یه‌ تا دڵیان نه‌ڕه‌نجیه‌یگ ،

خانم زڕبانوویش وت: تن بچوو خه‌یرهاتنیان بكه‌ تا من هویره‌و كه‌م.

قه‌مه‌ر خه‌ریك میوانه‌یل بوى و زڕبانوو پارچه‌یگ  گووشت وه‌ په‌ڕوو پیچاوه‌و خسته‌ى ناو بیشكه‌یگ  و هاته‌ لاى میوانه‌یل، میوانه‌یلیش وتنه‌پى مناڵ ئه‌ڕاد بویه‌؟ ئه‌ویش وت به‌ڵى، بنیامین وت بچوو ئه‌ڕامان باره‌ى تا بوینیمنه‌ى، ژنه‌گه‌یش وت: مناڵه‌گه‌م خه‌فتگه‌، دى بنیامین ناچار بوى خوه‌ى بچووگ ئه‌را لاى بیشكه‌ى مناڵه‌گه‌و بان پارچه‌ گووشته‌گه‌ لابیه‌یگ ، له‌و وه‌خته‌ مناڵیگ  فره‌ جوان ده‌ركه‌فت و یاره‌یل و ژن و پیاوه‌گه‌یش فره‌ خوه‌شحاڵ بوین و بنیامین ناو مناڵه‌ نا(شاوه‌یس قولى)، دى شاوه‌یس له‌مناڵیه‌وه‌ ده‌سكرده‌ خوه‌ندن و له‌عومر جایه‌ڵیه‌وه‌ شعر نویساگه‌و نازناو(قرمزى) ئه‌را خوه‌ى ناگه‌، وه‌ل ئه‌وه‌یشا ژن نه‌خوازیه‌و گشت وه‌خته‌یل خوه‌ى ئه‌را په‌خشه‌وكردن هویر وباوه‌ڕ یارسان داناگه‌.

له‌ژیانى بنه‌ماڵه‌ى (شامیوان) دامه‌زران ئه‌را رابه‌ر دین یارسان، یاره‌یلیشى ئه‌یانه‌ بوین(پیر قه‌مه‌ر، كاكه‌ عه‌ره‌ب، كاكه‌ ڕه‌حمان، كاكه‌ پیره‌، خانم زڕبانوو). قرمزى زیاتر له‌ سه‌ده‌یگ  ژیاگه‌و دویاخریش له‌ساڵ 1514ى زایینى وه‌یه‌كجارى ماڵئاوایى له‌دونیا كردگه‌، وه‌لى ئویشن شوون قه‌ورى دیار نیه‌.

قرمزى قه‌یرى له‌شعره‌یل جوانى وه‌ناو قرمزى و یاره‌یلى مه‌نده‌سه‌وه‌و له‌ دو به‌یتى جوانیگ  شانازى وه‌ ئه‌وه‌ كردگه‌ ك كورده‌و باس له‌ئازایه‌تى و پاڵه‌وانیه‌تى كاوه‌ى ئاسنگه‌ر كردگه‌ ك تویه‌نستگه‌ زوحاك له‌ناو بووه‌یگ  و ئویشیگ :

ئه‌سڵمه‌ن جه‌ كورد، ئه‌سڵمه‌ن جه‌ كورد

با بۆم كورده‌نان، ئه‌سڵمه‌ن جـــــــــــه‌ كورد

من ئه‌و شێره‌نان، چه‌نى ده‌سته‌ى گـــــورد

سڵسڵه‌ى سپاى، زه‌حاك كه‌ردم هــــــــــورد

سه‌رچه‌وه‌ى: تاریخ ئه‌ده‌ب كوردى، دكتۆر مارف خه‌زنه‌دار

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Shafaq Live
Shafaq Live