پيشمه‌رگه‌ی تێكوشه‌ر و قاره‌مان وهرزش مال ئاوايی كرد
كوردايه‌تی، كوری فه‌يلی شه‌وه‌كيان ٢/٨/٢٠١٠ بار خوه‌ی له‌ی دنيا به‌سی و دێ وه‌ره‌و لای خودا. ئه‌وی له ساڵ ١٩٣٧ له شار به‌غدای پايته‌خت له ناوچه‌ی باب شه‌يخ – گه‌ڕه‌ك عگدالاكراد(كويچه‌ی كورده‌يل) چه‌و وه دنيايا ئه‌ڵاورد. ده‌وره‌ی مه‌دره‌سه‌ی سه‌ره‌تايی خوه‌ی له مه‌دره‌سه‌ی فه‌يلی ته‌مام كرد، ئمجا ده‌وره‌ی مه‌دره‌سه‌ی ناوه‌ندی و دويای ناوه‌نديش له مه‌دره‌سه‌ی(الجعفريه) ته‌مام كرد. له‌و وه‌خته‌گ شاگرد مه‌دره‌سه بوی و ده‌رس داشتيا خوه‌نس، وه‌ر كرده‌و وهرزش و مه‌شق كردن له به‌ش وه‌رزشی بۆكسان(مێشت خسن). دويای ماوه‌ی كوڵيگ تويه‌نس له‌ی وه‌رزشه گوڕ بگريد و بدره‌وشێگ. قاره‌مانيه‌يل فره‌يگ له ئاست مه‌دره‌سه‌يل به‌غدا و عێراق وه ده‌س خست. له ساڵه‌يل ١٩٥٦ تا دويای ساڵ١٩٦٣ ته‌مام مه‌قامه‌يل قاره‌مانی له‌ی به‌ش وه‌رزشييه، له عێراق و ڕووژهه‌ڵات ناوه‌ين وه ده‌س هاورد. ئه‌وی وه عينوان يه‌كی له وه‌رزشكاره‌يل وه ناوبانگ له‌ی به‌شه له عێراق ناسيا و مه‌يشوور بوين تايبه‌تێگ وه خوه‌ی له ناو جه‌مگای وه‌رزشی وه تايبه‌ت ئه‌ی به‌شه، له عێراق داشت. تا ئه‌وره‌گ له ناو ئه‌ی به‌شه لاناو(الضربه القاضيه) يا وه يه مێشت ته‌مام كه‌ر ئه‌و خوه‌ی گرت. وه‌لی وه داخه‌و، وه مه‌مه‌ر سياسه‌ته‌يل شۆڤنيانه‌ی حزب به‌عس له سه‌ر كورد وه تايبه‌تی كورد فه‌يلی كه له‌وه‌ر تێخ زوور و زڵميان بوين، وه تاوان كورد بوين، له به‌شداری له دوا دانه‌يل ناوچه‌يی و جيهانی نوا له لێ گرتن و قه‌يه‌خه‌ی كردن. ئه‌ی وه‌رزشكار قاره‌مانه ك ئينگه چێيه‌سه رامه‌ت خودا و چێيه په‌ی ئاخرت، يه‌كی له كه‌سه‌يل دروسكه‌ر و دا‌مه‌زرنه‌ر يانه يا نادی فه‌يلی له سال١٩٣٧بوی. ئه‌وی بێجگه له يه‌گ كادرێ وه‌رزشی هه‌ميشه‌يی ئه‌ی يانه بوی، چوی ئاموژگاريكه‌رێگ وه‌رزشی و ئامخت ده‌ر وه‌رزشێگ وه‌ل كه‌سه‌يل جوی: مه‌جيد حه‌ميد و سامی ئبراهيم و... له باوه‌ت كارا كردن جايڵه‌يل كورد فه‌يلی له به‌شه‌يل وه‌رزشی جيا وه جيای فۆتباڵ، بۆكسان و جوانه‌و كردن ئه‌ندامه‌يل له‌ش، ئه‌و دوای به‌شه‌يل تره‌ك وهرزش وه ئامانجێ گه‌ورا ده‌س وه كاره‌و بوين و له باوه‌ت ئامخته كردن و سه‌رپه‌رسی وهرزش جايڵه‌يل كورد فه‌يلی نه‌خش گه‌ورای داشتن. هه‌ر چه‌ن ئه‌ی وه‌رزشگا له زه‌مان ڕژيمه‌يل وه‌رجله حكوومه‌ت به‌عس و ئيجاره‌گه‌يش حزب به‌عس خوه‌يشی به‌سينه‌ی، وه‌لی دويای ڕميان ڕژيم به‌عس له سال ٢٠٠٣ له نوو وازێ كريا و ئينگه‌يش كاركه‌يد. زنه‌يای موه‌فه‌ق غوڵام عه‌لی له خه‌باته‌يل جه‌مگای كورده‌واری وه تابيه‌ت له ناو هووز قه‌يتويلی چوی گه‌ورا پێيايگ و ڕێچه‌مگ ئه‌ی هووزه وه هساو هات و له چاره‌كردن گيروگرفته‌يل جوورايجوور ناو جه‌مگا چوی كێشه‌يل خێزان و... چوی گه‌ورايگ وه پێ ئه‌را چاره كردنيان باوه‌ر داشتن و چێنه لای. ئه‌وی وه عێنوان يه‌كی له تێكوشه‌ره‌يل كورد فه‌يلی و پيشمه‌رگه‌ی ملله‌ته‌گه‌ی له سه‌نگه‌ر خه‌بات و شه‌ڕ وه‌ل به‌عسيه‌يل له شووڕش ئه‌يلول ده‌س برديه‌سه‌و چه‌ك شه‌ره‌ف كوردايه‌تی ئه‌را ملله‌ته چه‌وساوه‌گه‌ی. ئه‌وی له بنه‌ماڵه‌يل شه‌هيد كورد فه‌يليه و سێ برای وه ناوه‌يل زه‌كی ك مامۆستا بويه له مه‌دره‌سه‌ی كورد فه‌يلی و له جز سی و دوكه‌سه‌يل كورد فه‌يليه بوی ك ده‌زگای ئه‌من سه‌دام ژارخوه‌ريان كردن، عادڵ و عه‌لی برايشێ ك بازرگان و سياره ی گه‌ورا داشتن هه‌م وه ده‌س ده‌زگای ئه‌من سه‌دام سه‌راوه‌نوين بوينه‌و هێمانيش جێيان ديار نێيه هانه كوو؟
له‌يره ئه‌وه‌يشه بايه باريمه‌و هوير ك له ساڵ ٢٠٠٨ له لايه‌ن ده‌زگای شه‌فه‌قه‌و ئه‌را وه قه‌ير زانين ئه‌و خه‌باته‌گ پێشمه‌رگه‌يل كورد فه‌يلی كردنه، رێ و ڕه‌سمێگ له لای ئه‌ی ده‌زگاوه‌و دانريا و له ليان سوپاس كردن وه هه‌ر كاميان خه‌ڵاتێگ دريا وه پێيان. له ناو وانه‌يشه، يه‌كيگيان زنه‌يای موه‌فه‌ق غوڵام عه‌لی بوی. يایيد وه‌رده‌وام بوود
