وشهى(ئهفهندى)كهى لهعراق دهركهفت؟
گهورایى بهخشیگه كهسهگه، ئمجا ئى وشه توركهیل لهبیزنتینیهیل بردنهسهى و عراق لهلیان وهرگرتهى و لهقهیرى لهدهوڵهتهیل عهرهبى پهخش بوى، یهیش جویر وشهیل تر سهردهم عوسمانى و لهوانهیش(پاشا - بهگ – خان)و نازناوهیل تر. ئمجا وشهى (ئهفهندى) لهسهردهم عوسمانى ئهرا چوار چین لهمهردم هاوریا كار:
1- كارمهندهیل بویچگ و كهسهیل تر لهمهردمان چین ناوڕاس و خاوهن زانست ساده لهشارهیل، ئمجا ههر وهختى پلهوپایهیان یا وهزیفهگهیان بهرزهو بویاتاگ وهپیان وتیان(بهگ–بێگ) ك ئى چینیشه گهوراترین مهردمانیگ بوین وهپیان وتیان (ئهفهندى) لهڕوى شمارهو فرهییهوه.
2- كوڕ سوڵتانهیل و ئهندام خیزان میرهیل. ئهیه بیجگه ژنهیلیانیش ك وهپیان وتیان(افندینا)و دویاخریش ئى نازناوه جیواز بوى ئهرا وڵات مسر و تاوهخت مهلكى ساڵ 1952.
3- ئهوانهك موسڵمانهیل نهوین، ك پلهو پایهو پۆستهیلیان ههرچى بویاتاگ، چوینكه لهدهوڵهت عوسمانى پیاوهیلیگ بوین ناموسڵمان وهتایبهت لهئهرمهنهیل ك ڕهسینه پۆستهیل باڵا لهوزارهت و جویر ئهندام لهئهنجوومهن، ك وهل ئهوهیشا وهپیان وتیان (ئهفهندى).
4- خاوهن بهعزیگ لهپۆستهیل دینى بهرز جویر (شێخ موسڵمان)هیل و گهورا پیاوهیل دینى و زانایهیل.
ئمجا وهختى حوكم عوسمانى لهعراق نهمهند وهسهبهب داگیركارى بریتانى و دامهزرانن حوكم ئههلى، ئى چوار چینه ههر وهپیان وتیان (ئهفهندى) تهنیا ئهندامهیل خیزان(هاشمى) تازهو كهس وكارهیلیان نهوگ ك وهپیان وتیان ئهلشهریف فڵان. وهلى ئهگهر كهسیگ لهبنهماڵهى (مهلك حسێن) مهلك ئهوساى حجاز بویاتاگ وهپى وتیان(میر). دى نازناو ئهفهندى ههر مهند تاوهخت حكوومهت یاسین پاشاى هاشمى و قانوونیگ دهركریا وهقهیهغهكردنى. لهوهخت عوسمانى ئهفهندیهیل قات لهوهر كردیان و كڵاویگ بهرز و خڕ نیانه سهر ك وهپى وتیان(تهربووش)، وهلى وهختى مهلك فهیسهڵ یهكم هات ئاڵشتى كرد ئهڕا شیوازیگ تر تایبهت وهك دروشمیگ لهسهر عراقیهیل.