ژن فەیلی و بەشداریکردن گورجی لە هەڵوژاردن

عەباس عەبد شاهين

ژن کورد فەیلی، تەنیا شایەتیگ لەبان میژوو نییە، بەڵکەم دروسکەریە، و ئیلهام بەخشێد ئەرا وەپاوسیان لەڕوی سەختترین رەوشەیل، و یە دەیان ساڵە توانای خوەی ئەرا وەپاوسیان و نواگیریکردن چەسپانیە، لەبان ئەو هەمکەی دویرخستن و پەراویزخستنە کە وەخوەی دیە، کە شوینپەنجەی خوەی لە جویراجویر شوینەیل ژیان وەجی هیشتیە، هەرلە مقیەتیکردن خیزان تا وەرگریکردن لە ناسنامە و پرس فەیلی، تەنانەت لە وەختەیل ستەم سەختیش و کوشتن و بڕین سیاسی، لەڕوی رژیمەیل دیکتاتۆریەت تونەڕەویگ وسیا، و وەرپرسایەتی خوەی لە مقیەتیکردن خیزان و کۆمەڵگا لە ئەنجام بارکردن زوورکاری یا دەسگیرکردن سیاسی وەبان شان هەڵگرد، دووپات کردیاد کە ئیرادەی نیەشکێدەو و هەر خوەی سەرچەوەی هازیگە و ئمڕوو دویای زیاتر لە دوو دەیە لە رمیان رژیم لەناودریای، عراق لەژیر چەتر سیستەم دیموکراتی ژیەێد، کە لەبان هەڵوژاردن ئازاد دروس بوود، و یەیش دەرفەتیگ راسگانیە ئەرا هەر هاوڵاتییگ بەشداری لە کیشان وینەی بانان وڵاتی بکەێد، و لەی باوەتە رۆڵ ژن کورد فەیلی وەشیوەی جیاوازیگ دیار دەێد، چ کاندید بوود بخوازێد نوینەرایەتیی پرس دادپەروەرانەی خوەی بکەێد لەژیر گومەزی پەرلەمان، یا جویر دەنگدەریگ هووشیارانە بەشداری کەێد لە دروسکردن بڕیار و سیمای بانان دیاری کەێد، کە بەشداریکردنی لە هەڵوژاردن تەنیا ئەرکیگ شیوەیی نییە، وەلێ نیشاندانیگ زنیە ئەرا رۆڵ ئەو لە پاڵپشتیکردنی دیموکراتی و پتەوکردن ناسنامەی تایبەت لە جیهان سیاسەت، کە ئەو بڕیارەیلە بوریەن کە کاریگەری لەبان تاک و کۆمەڵگا دیرن.

ئمڕوو وەرپرسایەتی ژن فەیلی زیاترە لە دەنگدانیگ ئەرا خوەی، تا بڕەسێدە هوشیارکردن خیزان و دەورگردی وە گرنگی بەشداریکردن و نەوڕیان لە هەڵوژاردن، کە دویرکەفتن لە سندووقەیل دەنگدان پەسەنیگ بیلایەنی نییە، وەلێ زەرەدیگە ئەرا پرس دادپەروەرانەی فەیلی کە دەنگەیل بەرزیگ خوازێد و نوێنەرەیل توانادار رەنج خوەیان بخەنە بان وەرگریکردن ڵەلی، کە مافەیل دارایی و دەروینی مەردم فەیلی تەنیا لەڕی کەناڵەیل یاسایی و نوێنەرایەتی پەرلەمانی راسگانی گلەو دریەن کە خەم گەل وە راسی و دڵسووزی هەڵگرن، و بەشداریکردن فراوان ژن فەیلی نشان هوشیاری بەرزی کەێد وە ماف سیاسی خوەی و تواتای لە ئاڵشتکاری، کە ژن سەرکەفتن کارای خوەی لە جویراجویر چینەیل چەسپان، و ئەو وەختە هات کە ئەو سەرکەفتنە بکریەێد وە هازیگ سیاسی کاریگەر و دانایی ژن عراقی وە گشتی و ژن فەیلی وەتایبەت، کە زیان لە ستەم دویرودرویژیگ وەخوەی دی، لەبانی چەسپنێد کە بوودە هاوبەشیگ راسگانی ئەرا پیاو لە دەنگدان، و کارایی بەشداری بوود لە دروسکردن راسییگ خاستر ئەرا مەردمی، چگن ژن فەیلی ئەرا دەنگدان تەنیا کاریگ هیمایی نییە، وەلێ گامیگ وەرپرسە دەرفەت ئاڵشتکاری وەپی پیشکەش کەێد، و دووارە دروسکردن رەوشەگە، و وەپێچەوانەوی ئەوە دویرکەفتن لە دەنگدان وەدەسدان مافەیل سەرەکیە، و هیلێد گەندەڵەیل بەرژەوەنەیل خوەیان وەدەس بارن وەبان نیشتمان و هاوڵاتی، کە هەڵوژاردن تەنیا پەسەنیگ نییە، کە ئامرازیگ زنیە ئەرا مقیەتیکردن مافەیل، و وەجیهاوردن دادپەروەری و دابڕیان لەلی کێشەیل چارەسەر نیەکەێد، بەڵکم ئاڵووزیی زیایەو کەێد، لە وەختیگ بەشداریکردن ئەرکیگ نیشتمانی و رەوشتی، ژن کورد فەیلی ئمڕوو سومبول خوەیڕاگری و خەباتە، و رۆڵی لە میراتی میژووی تا بانانی درویژە دیرێد، و وە بەشداریکردنی لە هەڵوژاردن نەک هەر مافەیل خوەی مسۆگەر کەێد، بەڵکم دووپاتیش کەێد کە دەنگ ئەو هازیگ کاریگەرە لە بیناکردن عراقیج دیموکرات ئازاد توانای نواگیریکردن سەختیەیل و وەجیهاوردن دادپەروەری دیرێد، کە گشت بەشداریکردنیگ و گشت دەنگیگ و هەر بڕیاریگ هەڵوژاردەنی گامیگە وەرەو کۆمەڵگایگ هاوسەنگترەک، و ئامادەبوین ژن کورد فەیلی راسگانی و هازدار لە هەر شوینیگ سەرەکی لە ژیان سیاسی و کۆمەڵایەتی.