ناوچه‌ی (قۆره‌توو) له‌ناونی دويه‌كه‌و ئمڕوو
هه‌ڵكيشاگه‌و مه‌ردمه‌گه‌ی ئاواره‌و ته‌رف توينه كريانه‌و عه‌ره‌ب هاورده هاته‌سه شوونه‌گه‌يان و زه‌وی وزاريان داگير كردنه .
ئمجا وه‌ختيگ باس ناوچه يا ناحيه‌ی قۆره‌توو كه‌يم مه‌به‌سمان له‌شوونه‌گه‌و ده‌وروه‌ريه ك ئاوايه‌يل فره‌يگ گرته‌سه خوه‌ی وه‌ك (په‌رويزخان ، مه‌جيد سالار، په‌له‌چه‌فت ، عه‌ليمير ، مه‌حموود قه‌جه‌ر، به‌رده‌لی و .......هتد) .
ئی ئاوايه‌يله وه‌سه‌به‌ب ئه‌وه‌ك نزيك مه‌رز ناونی عراق و ئيران بوينه ، وه‌رده‌وام رژيم ده‌سڵاتدار به‌عس هه‌ر له‌سه‌ره‌تای ده‌سڵاتيه‌وه زوڵم فره‌يگ له‌ليان كردگه‌و فره‌جار تووپوارانيان كرياگه‌و خه‌له‌و خه‌رمانيان سزانگه‌و ده‌روه‌ده‌ريان كردگه ، دی هه‌ر ماوه‌يگ جاريگ ره‌و كريانه‌و په‌سووپووڵه‌يان مه‌نده‌سه‌جی و تاڵان كرياگه ، تا وه‌يه‌كجاری له‌شوون ئه‌وه‌ك له‌ساڵ ١٩٧٥ غه‌دره گه‌وراگه له ملله‌ت كورد كرياو كوردستان كه‌فته ژيرده‌سڵات سته‌م داگيركاری ئه‌وه بوی خه‌ڵك ئه‌و ناوچه‌يشه وه‌ك ناوچه‌يل تر كوردستان موڵك و ماوای باوگ و باپيره‌يليان هيشتنه‌جی و روی كردنه وڵاته‌يل ترئاواره‌يی فره‌يگ كيشان و دوياخريش وه‌نك ناهمی له‌بان بڕياريا قه‌راريگ حكوومه‌ت به‌عس له‌وه‌ر ناڕه‌حه‌تی و ، وه‌زع شيوياگيان هاتنه‌وه ئه‌را عراق ، وه‌لی ئه‌وه بوی هه‌ر له مه‌رزه‌وه گشت خيزانه‌يليان نريانه ناو سه‌ياره‌و زيل عه‌سكه‌ری و بريان ئه‌را شوونه‌يل جياجيا له‌باشوور و خوارگ عراق و دويره‌و خريان له زێد وماوای خوه‌يان و سه‌ره‌تا زوورم خيزانه‌يل له‌ناو مه‌دره‌سه‌و ره‌وزه‌ی مناڵه‌يل نيشته‌جی كريان ، دوياخريش به‌شبه‌شه‌و كريان و هه‌ر چه‌ن ماڵيگ و خستنه ئاواييگ له ده‌وروه‌ر پاريزگايه‌يل (ناسريه‌و سه‌ماوه‌و رومادی و كووت و ديوانيه و حله) ، وه‌ل ئه‌وه‌يشا تا ماوه‌يگ كه س نه‌ويرس سه‌ردان قه‌وم وكه‌س وكار خوه‌ی بكه‌يگ وژيانيان له‌وپه‌ڕی ناخوه‌شی بوی . وه‌ختيگ جه‌نگ ناونی ئيران و عراق ده‌سوه‌پيكرد ، ناوچه‌ی قۆره‌توو بويه قه‌يه‌غه‌كرياگ و بويه شوون له‌شكرو سوپای عه‌سكه‌ری و هه‌رچی ئاويكاڵه‌و تاراده‌يگ ده‌يمه‌يليش وه‌دريژايی مه‌رز ناوچه‌گه له لوغم كاڵێن و ئه‌را چه‌ن ساڵێگ بويه به‌ره يا جه‌بهه‌ی جه‌نگ و كاولكاری و هه‌رچی باخ وبووسانه له‌ريشه‌وه سزياو كه‌فته وه‌ر ئاگر ئه‌و جه‌نگه . دی خه‌ڵك ناحيه‌ی قۆره‌توو ناچار مه‌ندن و چه‌وه‌ڕی رووژ رووشنايگ كردن و فره‌يگ له عومريان له غه‌ريبی و دويره وڵات بردنه‌سه‌ر و مه‌ردمان فره‌يگيش له‌ليان له‌غه‌ريبی سه‌ره‌ونان و ، وه‌دڵ خه‌مينه‌وه ماڵئاوايی يه‌كجاری له دونيا كردن وه‌بی ئه‌وه‌ك جاريگ تر چه‌ويان بكه‌فيگه شوون باوانيان .
راپه‌ڕين وه‌هار ساڵ ١٩٩١ ژيانيگ تازه به‌خشا ناوچه‌ی قۆره‌توو ، سه‌ر‌له‌نوو هاته‌وه ئه‌را باوه‌ش كوردايه‌تی ، وه‌لی ئه‌و خيزانه‌يله ك ئاواره‌و ده‌روه‌ده‌ر بوين زوورميان تا رميان رژيم به‌عس كاولكار نه‌تويه‌نستن وه‌ماڵه‌وه بچنه‌وه ئه‌را شوون خوه‌يان ، دی ئه‌وه بوی له‌شوون رميان و له‌دويای ئازادی ملله‌ته‌يل عراق جاريگ تر خه‌ڵك (قۆره‌توو)يش روی كردنه مه‌ڵوه‌ن خوه‌يان و له‌ژير سايه‌ی ئازادی و ديموكراسی هه‌ناسه‌ی خوه‌شی هه‌ڵمژن و فره‌يگ له‌ليان خه‌ريك كشتوكاڵ و حه‌يوانداريه ، ك هه‌رچه‌نی له‌ڕوی خزمه‌تگوزاريه‌وه چشتيگ له‌يوا نه‌كرياگه له‌لايه‌ن حكوومه‌ت كوردستانه‌وه ئه‌را ئه‌و ئاوايه‌يل ويرانكرياگه ك ساڵه‌يل فره‌يگ كه‌فتنه وه‌ر نه‌عره‌ته‌ی ويرانه ، وه‌لی ئوميد و داواكاری مه‌ردمه‌گه ئه‌وه‌سه ك له‌ئاينده‌ی نزيكيگ ده‌س خزمه‌تگوزاری بڕه‌سيگه ناوچه‌گه‌يان وسه‌رله‌نوو ئاوه‌دانه‌و بكريه‌ن و پاكه‌و بكريه‌ن له‌و لوغمه‌يل له‌چاڵنرياگه ك بويه‌سه سه‌به‌ب كوشتن و زه‌خمداركردن ده‌يه‌ها كه‌س له‌مه‌ردم ناوچه‌گه ، له‌هه‌مان وه‌ختيش داواكاريان ئه‌وه‌سه ك له‌شوون ئه‌و هه‌مگه به‌دبه‌ختی و ماڵويرانی و كاولكاريه ك وه‌سه‌ريان هات قه‌ره‌بوو يا ته‌عويز خاسيگ بكريه‌ن و پشتگووش نه‌خريه‌ن ، چوينكه وه‌راسی خه‌ڵك قۆره‌توو خزمه‌ت وه كوردو كوردستان كردنه‌و رووڵه‌يليانيش به‌شداری له خه‌بات بی وچان و شووڕشه‌يل كردنه‌و ، وه‌هه‌ق شايسته‌ی ئه‌هميه‌ت وه‌پيداينن .
