شەوچلە و یەڵدا، سەرەتای ئستوورەیل زمسانی کوردەیل
شەفەق نیوز- رزا مەوزوونی شاعر و پژووهشکار فەرهەنگ کومەڵایەتی کوردی، دە کورتەوتارێ نووسانگە ک شەو یەڵدا ک شەو چلەی زمسانە، شەو وەدی هاتن ئستوورەیل کوردییە.
ئەوی وتگە: شەو چلە دە کوردەواری، دوفێشتر دە ئوستان کرماشان فرە موهم و گرینگە.
سیەچلە یا چلەی گەپ زمسان، چل شەوە و دوماچلە یا چلە‌بووچکەڵە هە بیس شەوە و وە چواشەێ نامێ چل شەو نییە و باوجی تا چل شەو یا مانگێ وەر ژە نەورووز دریژە دیرێ.
زمسان، چوون وادە‌ی وسان دە وەر ئەو وەر زق و زقۆم زمسانە و وەو شەوگار دریژێیەوە وەخت خاسێ بییە ئەڕا ماین دە بن ماڵ، وە خاتر نەداشتن کەڵکەڵەی کێشت و کاڵ و گەلیاری و بار و کووچ، شەوگار رەمز و رازئالوود پڕ لە ئەفسانە و مەتە وتن بییە، دە کوردستانات.
بیڕگ و باوڕه‌یلێ جوور (کوڕ سەێ‌یای) و چگنێ وە گژ زقۆم زمسان، ئەفسانەی پیرەژنە و عزرائیل، ئشترەیلەێ که‌ێوانووەگە، بزن قوتگە، خەرەگە ئاو مەوەر، چوار چوار، سێ هناس، هناس ئەڵکیشان زەوی، داڵگ ئەوەڵ وهارە، گاوارە وە کووڵ و بڕێ تر لەێ مەتەڵەیلە ک چگنەسە بیر و بیڕگ مەردم، دە زمسان خڕیار فرەترێ داشتنە و چۆچشتێ چمان دە زمسانیش وتریانە.
مەتەڵ، هووڕە، چەوچە، زەڕە مێشتەکی و وازییەیلێ لەێ‌وا لاوهاورد زمسان کوردی بینە و شەوچلە یا سیەچلە یا شەو یەڵدای کوردی.
