رزگاربوين له خه‌و ده‌وڵه‌ت
سه‌روه‌خوه‌يی خواز خه‌ڵك فره‌نسی زوان (كه‌نه‌دا)س ، كووتايی خه‌ودوينستنی يا ئاره‌زووكردنی وه ده‌وڵه‌تيگ سه‌روه‌خوه‌ييه‌وه ئاشكرا كرد و جاميگ ئاو سه‌رد كرده بان خه‌و گه‌رمی وه ده‌وڵه‌ته‌وه ، (لوسيان بوشار) ئی دگان وه‌پيناينه له‌ياد وه‌سه‌رچگن سه‌ده‌يگ له‌بان رووژنامه‌ی (لۆ ديۆڤوار) ئاشكرا كرد ، وه‌ل ئه‌وه‌يشا له‌شوون نزيكه‌ی ١٠ ساڵ له وازهاوردن له‌ژيان سياسی و ، وه‌جيهيشتن رزه‌يل سه‌ركردايه‌تی پارت كێبيكوا رووژنامه‌گه له‌عومر سه‌د ساڵه‌ی بيجگه چه‌نه‌ها به‌رنامه‌ی كلتووری و سياسی و هونه‌ر جياواز ، مه‌له‌فيگ له‌بان ژيان سياسی له‌وڵاته‌گه له‌ماوه‌ی سه‌د ساڵ گوزه‌يشت واز كرد و چه‌نه‌ها كه‌سايه‌تی سياسی و كلتووری و له‌تی به‌شدار بوين .
هه‌ڵبه‌ته له‌ی سه‌ده ك (لۆ ديۆڤوار) ياد له‌دايگبوين خوه‌ی له‌تی ئه‌كا ، خه‌ڵك كێبێكوا دو ئاره‌زوو جياواز داشتنه ، يه‌كيگيان ده‌سڵات و په‌ره‌وه‌پيداين ئابووری و سياسی و كوومه‌ڵايه‌تی بوی له‌چوارچيوه‌ی كه‌نه‌داو ، دويميش كاركردن ئه‌را جيابوينه‌وه‌و دامه‌زرانن ده‌وڵه‌تيگ ( كێبێك) فره‌نسی زوان له‌ناو جه‌رگه‌ی جه‌هان تازه جوير ئه‌وه‌ك خوه‌يان تاريفی كه‌ن .
له‌نيمه‌ی يه‌كم ئی سه‌ده كێبێكيه‌يل خاوه‌ن شوناسنامه‌يگ نه‌ته‌وه‌ايه‌تی باوه‌ڕ وه‌پيكرياگ نه‌وين له‌ناو كه‌نه‌دای ئنگليزی و جوير كه‌مينه(أقلية)يگ ته‌ماشا كريان و تاڕاده‌يگ له‌ژير فشار سه‌ختيگ ژيان و له لايگه‌وه كه‌نيسه‌ی كاتۆليكی گشت كوومه‌ڵگا كۆنترۆڵ كردويگ و قه‌يريگ مه‌رج دينی چه‌سپانويگه بان ژيان تاك و گرووپه‌يل و له‌لايگ تريشه‌وه (كێبێك) وه‌ك كوومه‌ڵگاو جوگرافياو تاريخ له‌ژير سستم و كۆنترۆڵ كه‌نه‌دای ئه‌نگلۆ – ساكسۆنی وه‌ده‌م مه‌رجه‌يل فره‌يگه‌وه ناڵانياگ . تويه‌نيم بويشيم له‌و سه‌رده‌مه كێبێك له‌جه‌نگ خودناسين و ئاشناكردن شوناسنامه‌ی نه‌ته‌وه‌يی ژيا ك له‌شوون رميان ده‌وڵه‌ت (فره‌نسای تازه)وه له‌نيمه‌ی دويم سه‌ده‌ی (١٨)و له‌ئه‌نجام جه‌نگ كۆلۆنياليزم ناونی فره‌نساو ئنگليز له‌ده‌سيدا .
رووژنامه‌ی (لۆ ديۆڤوار)يش ك له‌ساڵ (١٩٠٩) دامه‌زريا ، به‌شيگ بوی له‌و هه‌وڵه‌يل هوير نه‌ته‌وه‌ييه له كێبێك و نيمه‌ی دويم ئه‌و سه‌ده وه‌شووڕشيگ كوومه‌ڵايه‌تی ده‌س وه‌پيكرد و ناوی نان (شووڕش ئارام)و له‌سايه‌ی ئه‌و شۆڕشه كێبێكيه‌يل تويه‌نستن كوومه‌ڵگاو سه‌رچه‌وه‌يل ئابووری له‌ده‌س كه‌نيسه ده‌ركه‌ن و زنگه‌وكردنيگ كلتووری و كوومه‌ڵايه‌تی به‌رپا بكه‌ن . وه‌ل ئه‌وه‌يشا سياسه‌ت نه‌ته‌وه‌يی كێبێكی تويه‌نست بووگه چشتيگ ديار و بته‌و ناو كوومه‌ڵگاو كه‌نه‌دای ئنگليز ناچار بكا وه‌مه‌يله‌وه ته‌ماشای بكا . ئمجا له‌و نيمه‌ی دويمه قه‌يريگ رويداگ گرنگ ياموهم بووگه شوناسنامه‌ی سياسی كێبێك ، وه‌ك ده‌ركه‌فتن پارت سياسی نه‌ته‌وه‌يی بته‌ويگ و خود كيشاننه‌وه‌ی ده‌سڵات كه‌نيسه‌و ده‌ركه‌فتن ده‌زگای ئابووری و بانك و ريكخرياگ گشت وه‌رزه‌ی دارايی و فراوانبوين فه‌زای داواكاريه‌يل نه‌ته‌وه‌يی . وه‌لی له‌گشتی گرنگتر قانوون (١٠١) بوی ك له‌هه‌فتايه‌يل سه‌ده‌ی گوزه‌يشت له‌لايه‌ن ده‌وڵه‌ت كه‌نه‌ديه‌وه ده‌رچی و زوان فره‌نسی له‌تی وه‌ڕه‌سمی ناسرياو هه‌قه‌يل تر كێبێك وه‌هه‌ق ته‌واو كه‌نه‌ديه‌يل يه‌كسان كرد . له‌ساڵه‌يل ١٩٩٥و١٩٩٨ كێبێكيه‌يل وه‌گووره‌ی ده‌ستوور فيدراڵی كه‌نه‌دی دو ريفراندۆم ئه‌را سه‌روه‌خوه‌يی وڵاته‌گه‌يان ساز كردن و له‌هه‌ردوگيان شكه‌ست خواردن ، له دويميان ك (لوسيان بوشار) سه‌رۆك وه‌زيره‌يل بوی زياتر خه‌و سه‌روه‌خوه‌يه‌گه‌ی سه‌رده‌و بوی و پرووسه‌گه‌يش چه‌ن گاميگ هاته دوياوه ، وه‌لی وه‌بی ئه‌وه‌ك كووتايی وه‌پی باريگ .
له‌ی ساڵه‌يل دوياخره مه‌سه‌له‌ی مه‌ندنه‌وه له (كه‌نه‌دا)يگ يه‌كگرتگ يا جيابوينه‌وه وه‌شيوه‌ی قويليگ كه‌فته ناو ده‌سه‌ی سياسی و كلتووری كێبێكه‌يل و به‌ش فره‌يگ له‌ليان ره‌سينه‌سه ئه‌و باوه‌ڕه ك بايه‌سه دی بگه‌ردنه شوون خه‌ويگ ترا و شايه‌ت ئی دگان وه‌پيناين يا ئعتراف (لوسيان بوشار)ه وه‌كووتايی پرووژه‌ی ده‌وڵه‌ت دويا بزمار بووگ وه (نه‌عش) خه‌و سه‌روه‌خوه‌ييه‌وه .
