وت‌ووێژ وەل ژنێگ ک ئەدەبیات فارسی خوەنستگە و ئەوقەرە شێت و شەیداێ شێعر کوردی بییە ک دە نام‌دەمان وڵاتوەندەێلە وە نام "یەکم‌بانووی شێعر کوردی ئێڵ کەڵهوڕ" نامگیرەو بییە، خوەێ چشتێ ترەکە. خانم مەهوەش سوڵەیمانپوور وە نام نازاری "سووزان" نامدارترین و پڕکارترین ژن ئێڵ کەڵهوڕە ک هەم دە میدیاێلەگە و هەم دە دنیاێ مەجازی وە کلیپەێل شێعرخوەنی دناسرێ.
شەفەق نیوز/ دە سەرەتا لە خوەت ئەڕامان بویش
:من مەهوەش سولێمانپوورم. لە سەرەێ مانگ سەرد رێ‌بەندان وە دنیا هاتم. داڵگم ناوم نا ماەوەش تا یە بکرێگە مەزگم ک بایەدە جوور مانگ لە ئاسمان شێعر کوردی و کەڵهوڕ بنیشم.
من شاعێر و نویسکار کوردێگم، مناڵ کرماشانم وە لە شار گیەڵان‌رووژئاوا وە دی هاتمە و لە سێنزە ساڵان هاتمەسە ناو دنیاێ شێعر. ئەوسا مامووستایێگ داشتیمن وە ناو مامووستا "پەرویز بەنەفشی" ک ئاگر دڵەقرچی وە شێعر و نویسان خستە ناو دڵ و ناخ منیش.
لە سەرتاوە م ِ وردە وردە شێعر مناڵانە نووسانم و ئیکەش لە رێشتە‌ێ ئەدەبیات فارسی چیمە دانشگا و لە زانکۆ کوردستان دەرس خوەنستم و بیمە دەبیر و موعەلم دەبیرستان. یە، بیست و هەفت ساڵە‌ێش ک دە ئامووزش و پەروەرش دەرس ددەم
شەفەق نیوز/ چوونێ بی ک هاتیتە ناو شێعر و شاعری.
: م ِ لە سێزدەساڵانەو پا نامە ناو ئی دنیاێ تازە و تازەترەو بیم، هەم خوەم و هەم ویر و هەستم چوون من شێعر ئەڵنەوژانم بەڵام یە شێعر بی ک من ئەڵوژارد و م خوەم، هەر بیمە نویسەر هەست و ئێحساسەێلم.
هەر لە ئەوسا ک من وەختێ ک مناڵ‌مەدرەسە‌ییێگ بیم ئوستاد پەرویزبەنفشی فرە وە سەر شاعری من حەق دیرێ ئەڕا یە ک جوور باوگ خوەم لە لا شێعرەوە ئێوەتم کرد.
دە هەنساێ جەنگ ئێران و عراق ک ئیمە جوور گشت ناوچەێل ناوسنوورانی هەر دو کشوەرەگە، تووش ئاوارەگی ها‌ت‌بیمن ئوو منیش دەو وەختەێلە مناڵێگ بیم و هە شێعرەیڵ مناڵانە دنووسانم. باوگم ک خوەییش تەبع شێعرێ داشت و هوورەێ خاس دچڕی، هەم فرە پشتیوانم بی و چەپڵە ئەڕام دکوتا و هەمیش هە وەم دوەت: ڕووڵە، وە زوان خوەت شێعر بنووسن و وە زوان کوردی خزمەت بکە.
باوگم دوت: ژن و پیا نەدیرێ، تونیش قەڵەمت بایەس ئەڕای فەرهەنگ و زوان کوردی کووشان بکەێ.
باوگم پیاگ گەورایێگ بی، هەم دەسەسواریێ خاس داشت هەمیش فرە زانا بی و ئاموختەێ م کرد ک بزانم جنسیەت بێ‌ماناسە و کار کوردی ژن و پیاگ ئەڵنەدگرێ و بایەسە منیش ئەڕا گەشە داین وە زوان داڵگی کووشان بکەم. ئەڕا یە بی ک چیمە ناو دنیای شێعر و چیروک و نووسانن.
شەفەق نیوز/ وە چ زوانەێلێ شێعر وتیتە؟
:من خوەم دەبیر ئەدەبیات فارسییم دە ئاموزشێت و پەروەرشێت ئوو بیست و هەفت ساڵەیش دەرس ددەم و وە زوان فارسی چوار کتاو نووسانمە هەمیش وە زوان کوردی و داڵگی هەم چوار کتاو نووسانمە. فێشتر دە ئی دومادوما دەس‌کردمەسە نووسانن شێعر وە زوان کوردی ئەڕا یە ک ئی چین نووییە، رووژ وە رووژ دیرن لە زوان کوردی دوورەو دکەفن ئمجا وەزیفەی ئیمەس کە نەهیلیمن فەرهەنگ و زوانمان لە بەینەو بچوو و بایەسە ئەڕا ماین زوان کوردی کوشان بکەیمن. من وە زوان کوردی ئی چوار کتاو نووسانمە؛
ژن بیین فرە دەس و باڵ شاعر دبەسێ. هەمیشان ئاوەخت دخوازم ک خوەزیەو ژن نەبییاتام چوون ئی کومەڵگا وە ژن نگاێ ترەک دیرێ و رەسم و رسووم عەشایری هەم خوەێ بییەسە هووێگ تر ک ژنەێلە فرەتر گیروودە بکرن بەڵام من ئەوینم، دڵم، خوێنم، وجوودم، زنەییم، چوون گشتێ کوردییە وە بان ئی هەمگەێ گیچەڵ و دووزە، لە کووشان ئەڕا زوان کوردی دەس ئەڵنەگرتمە هەرچەن سەختە و زام فرەیێگ وەێ خاترە وە گیان دیرم باوجی هێمانیش هە وەو ئومید و ئەوینە دنووسنم و بیر و باوڕم یەسە؛ خودایێگ ک ها بان سەرمەو هەمیشە هە ویرێ ها وە پێما و هەرگز لە تەنگ نەدهیلێگەم، خودایا شوکر.
هەرچەن ژن بیین، وە بەش خوەێ لە شاعێر بیین تەسیر داشتگە خوو لە شێعر و هونەر ژن و پیاگ، چشتێ ک مەترەح نییە، هە رەگەزە ئوو گرینگ زەوق و ئستعداد شێعرییە ک خودا ناگەسەێ دە وجوود هەر کەسێ ئوو وتم وە خزمەتتان ک من، خوەم شێعر نەڵوژانمە و یە شێعر بییە ک من ئەڵوژانێیە تا بنووسم و خزمەت بکەم
شەفەق نیوز/ ئیوە شاعرێگن ک وه دو زوان کوردی و فارسی شێعر وتنە، وە چەمسار خوەتانەو دە کامەیان فرەتر دەسکەفت داشتنە و ئەڵکەفت ئەڕاتان بییە؟
:شێعر کوردی و فارسی هەر دوگیان دەلیاێلێگن بێ‌بن و قوول دە هونەر. من چوار‌کتاو وە فارسی نووسانمە و وەێجوورە دزانم ک زوان فارسی زوان میللی کشورەمانە هەرچەن زوانەوار فرەترێگ دیرێ باوجی شێعرە کوردییەێلەێ م ِ وەردەنگەێل فرەیێگ داشتنە و مەردم‌پەسەندترن.
بێ‌ژە ئەوانە من لە کتاو مانگ‌هەڵات ک فەراشێعر و رەوایەت‌مێحوەرە لە تەرکیب شێعر سپید و شێعر کڵاسیک توانستمە رێ تازەترێگ پەێیا بکەم تا وە جەهانی کردن زوان داڵگییم کومەک بکەم ئوو وە یارمەتی لە وشە توانستم ک خوێن تازە‌ترێ لە ڕەگ و گیان زوان کوردی تەزریق بکەم تا بەشکەم وە ئی جمە و جوولەێ تازەمە زوان کوردی تەکانێ بخوەێگ و قسە تازەیێگ ئەڕا وتن بداشتووبێ.
دە بنزارەێل خوارین و دە کوردی کەڵهوڕی تا ئێسە جەریانێگ سەروەخوەێ و جیا لە زوان فارسی نەداشتیمنە. جمە و جوولەێ عوریانیسم؛ مەکتەبێگە ئەدەبی و فەڵسەفی و سیستم موڵتی فونیکێگە ئوو وە زوان فارسییەو، شێعرەێل مەکتەب عوریانیسم دە سەرەتاێ دەهەی هەشتاێ هەتاوی چاپەو بییە. ئی سیستمە خوتە و خونە و واگویەێل دەروونی و مونولووگ دسازێ و مەتنێگ چەن‌‌دەنی دیرێ چشتی ک لە شێعر جەهان هەرگز نه‌بییە و ئەڕا یەکم جارە ک دە کتاو جنس سێیم ئوستاد ئارەش ئازەرپەیک لەێ‌وا وتگە ئوو منیش لە کتاو مانگ‌هەڵات ژانر تازەێگ نووسانم و بەش خوەم ڕێ تازەیێگ دە شێعر کوردی خوارین وازەو کردم و همێدوارم ک هووز شێعر و ئەدەب کورد وەێ ڕێ نوویە دریژە بدەن.
شەفەق نیوز/ تو هەم شێعر وتیتە و هەم گوورانییەێل فرەیێگ ئەڵوەسیتە، چ فەرقێ ها دە نامنی ئی دوانە؟
: هەێمەی لە بەین شێعر و تەرانە منێگە هەێمەی ناوبەین ئاهوو و سم ئاهوو ک جیاوازی نەدیرن. ئیمە ژانرێ وە ناو تەرانە نەداشتیمە و نەدیریم ئوو دە قاڵب دوخشتی بڕێ لە سوننەت‌خوازەێل گوورانی وتنە ئەڕا یە ک بپووڕە و دەمپووڕ ئەگەر قەرار وە پێوەند شێعر و موسیقی ببێ ئیمە دە ئێران، لە دەورەێ ئنقڵاب مەشروتە وەرەو ئیلا "ته‌سنیف" داشتیمنە و هووز مووسیقی‌وانەێل وەگەرد بڕێ لە شێعرەێلەێ حافز و سەعدی و مەولانا تەسنیف خوەنستنە و مولوودییەێل فرە ڕەنگینێ نانه‌سە ملێیان. تا ئەورەێلە ک م دزانم شێعر لە تەرانە جیا نییە و گوورانی هە ئەو شێعرە‌سە وە ریتم مووسیقاییێگ
