میژوونامەی هونەرمەن کورد فەیلی جەعفەر حەسەن
لە مناڵیەو خوەشی لە گورانیچڕین و ژنەنین نای هاتگە، کە وەرجە چگنی ئەرا مەکتەو مەردم ناوچەگە باسی کردنە.
لە چوارەم ساڵی لە مەکتەو، ماڵیان ئەرا بەغدا بار کرد، و کەفتنە نزیک پیەڵ ئەحرار لە ناوچەی ساڵحیە، و هەر لەبان ئەو پیەڵە گووش دیادە دەنگ نازم غەزالی و سەلیمە موراد، و لەمیعە تەوفیق، و عەباس جەمیل و رزا عەلی، کە لە یانەیگ شەوانە هاتیاد، و ئارەزوو داشت بچوودە ئەو ئێزگە کە چەن مەتریگ لەلیەو دویرە.
دویای شووڕش ١٤ی تەمووز ١٩٥٨، دووارە ئەرا شار خانەقین گلەو خوارد، و ناوەندی لەورا تەواو کرد، و هەر لەو ساڵە وەگەرد بڕیگ لە هونەرمەنەیل خانەقین تیم میوزک خانەقین جویر حورانیچڕ دامەزرانن، و یەکەم ئاهەنگ لە سەندیکای مامووستایل لە کۆتایی ساڵ ١٩٥٨ ئەنجام دریا، و لە ساڵ ١٩٥٩ ئاواز ئەرا یەکەمین گورانی نیشتمانی دانا، و دویای ساڵیگ ئەرا بەغداد گلەو خوارد، و چگە پەیمانگای هونەرە جوانەیل و چکە ئێزگە و تەلەفزیۆن، و دەسکردە گورانی لە ئاهەنگەیل میوزیکی،
باوگ هونەرمەن جەعفەر حەسەن رازی نەوی کوڕەگەی بچوودە ناو مۆسیقا و گورانی، خوەشی هات بوودە بازرگانیگ خوەی ئاسای یا بوودە ئەفسەریگ لە سوپا.
لە شووڕش سوپا لە شوبات ١٩٦٣ لە پەیمانگا دەرکریا و نەهیشتن دی بچوودە ناو ئێزگە، وە لە ساڵ ١٩٦٤ بڕیگ گورانی لەلای کۆمپانیای بەشیر فۆن توومار کرد، و لە ئێزگەی وڵات کوەیت پەخش کریا.
رووژنامەیل عراقی باس قەیەغەکردنی لە گورانیچڕین لەناو بەغدا کردن و لە کوەیت چڕێد وەرپرسەیل ئێزگەی بەغداد ناچار بوین ری وەپی بیەن، کە یەکەمین گورانی وەناونشان «كلما أتمعن برسمك» (هەرچەنیگ نووڕن وە ناود) لە ئاواز جەمیل سەلیم و واژەیل محمد گبانچی، و ئی گورانیە ئامادە کریاوێد تا نازم غەزالی بچڕێدەی، کە دویای گلەوخواردنی لە لوبنان دویاکووچی کرد، و گورانیەگە بویە بەش جەعفەر حەسەن،
شانۆ و سینەما
لە ساڵ ١٩٦٤، جەعفەر حەسەن لەناو یەکەم شانۆگەریی شعر و گورانی وەناونشان (کوشیان کلیۆیاترا) ئەرا ئەحمەد شەوقی بەشداری کرد،
لە ساڵ ١٩٧٦، دویای دەرچگنی لە پەیمانگا، وەگەرد گیتار ژەن فەهمی یەعقووب پەیمانگایگ وەناو (ماڵ مۆسیقا) لە بەغداد دروس کرد.
لە ساڵ ١٩٦٨ لە یەکەمین تاقیکردن سینەمایی عراق لە فیلم (ری تاریکی) بەشداری کرد، کە گورانی «شارع الأحلام» (جادەی خەونەیل) لەناوی چڕێد.
لە خود ساڵەگە، بڕیار پویچەڵکردن تیمەگە و دروسکردن تیم نیشتمانی ئەرا هونەرەیل میللی عراقی دروس کریا کە جەعفەر یەکیگ لە دامەزرەیلی بوی.
لە سیاسەت
جەعفەر حەسەن یەکیگ لە کوینترین گورانیچڕەیل گورانیەیل نیشتمانی و سیاسی ناڕەزایی چەپ بوی لە عراق، کە هەر لە ساڵ ١٩٥٨ لەبان شانۆ گورانی چڕیە و نای ژەنیە، و لەناو ئاهەنگەیل چەپ بەشداری کرد، و لە ساڵ ١٩٧٢ وەرەولا دەسەڵاتەیل و حزب بەعس لە گشت شوینیگ هونەری دەری کردن.
چەوپێکەفتن جەعفەر حەسەن وەگەرد رووژنامەی (تەئاخی) کە باس بەشداریکردنی لە ڤیستواڵ گەنج جەهانی و وەدەسهاوردن میدالیایل تەڵایی دەسپیچگ گەورەیگ دادە دەسڵاتەیل ئێزگە و تەلەفیزیۆن تا و یەکجاری دەری بکەن.
لە ساڵ ١٩٧٤ دەسکردە کارکردن لە تیم (رواد) و بەشداری لە گشت ئاهەنگەیل ئاشکرای حزب شیوعی ئەو وەختە کرد، و گورانیەیل «لا تسألني عن عنواني»، «يابو علي»، و«عمي يابو جاكوج»، و«للمرأة غنوتنه»، و«عمال نطلع الصبح» و«قبليني للمرة الأخيرة» وەگەردیان چڕیە.
لە ساڵ ١٩٧٥ وەتەواوی لە پەروەردە و چالاکی هونەری دەرکریا، تا جویر رووژنامەنویسیگ هونەری و لە چاپخانەی «طريق الشعب» کار بکەێد.
لە ساڵ ١٩٧٨ دەسگیر کریا، وناچار بوی بان بگرێدەو وەر ولات پا وەرەو وڵات یەمەن دیموکراتی بچوود.
لە کۆمار یەمەن دیموکراتی، تیم (ئەشید) دروس کرد و دەسکردە گورانیچڕین سیاسی و مرۆیی.
لە سەرەتای هەشتایل، یەکەمین گورانی لە ئاواز خوەی و چڕین خوەی وە ڤیدیۆ کلیپ توومار کرد کە وەناونشان «مجالس الشعب» بوی.
لە ساڵ ١٩٩٧ تا کۆتایی ساڵ ٢٠٠٤، جەعفەر حەسەن راویژکار هونەری بوی لەلی کۆمەڵەی رووشنهویری لە ئەبو زەبی، و لەو ماوە ئاهەنگەیل مۆسیقا و گورانی پیشکەش کرد، و ئەلبووم ( غەریب) دەرکرد وەگەرد سێ شانۆگەری.
جەعفەر حەسەن گلەیی فرەیگ لە راگەیانن عراقی کرد، و وەرپرسیاریەتی بیدەنگی لە بەدی ئاست رووشنهویری و هونەر خستە گەردنی.
جەعفەر حەسەن برای هونەرمەن دەرهێنەر سینەمایی ناودیار ناسر حەسەنە، وداڵگی (بەدریە عەرەو) یەکیگ لە شیرە ژنەیل خانەقین بوی، کە ئەویش شووڕشیگ لەبان دەسەڵاتەیل لە شار خانەقین دیرێد، و چوینکە زوان عەرەوی زانست نازناو بەدریە عەرەو بڕیا باڵای.
لە نیسان ساڵ ٢٠٢١، هونەرمەن جەعفەر حەسەن لە تەمەن ٧٧ ساڵە لەوەر تویشهاتنی وە ڤایرۆس کۆرۆنا دویاکووچی کرد، و لە هەولێر وەخاک نریا.
