بیماری ئۆتیزم و نیشانەیلی لەناو مناڵەیل
شەفەق نیوز/ ئۆتیزم بیماری درویژخایەنیگە ک وەرجە تەمەن سێ ساڵی تویش بڕیگ لە مناڵەیل تیارێد و گەشەی مەغزی شیوەێد، و بیماریەگە لە یەکەم ساڵ تەمەن مناڵەگە دەرکەفێد، وەگورەی ئامارەیل ئی بیماریە فرەتر تویش مناڵ کوڕ بوود وەجوریک لە وەرانوەر یەک دویت تویشبوی چوار مناڵ کوڕ دوچار ئی بیماریە بوود.
نیشانەیل ئۆتیزم:
-نیشانەیل بیماری ئۆتیزم لە دویای تەمەن یەك ساڵ و نیم لە مناڵ وەدیار کەفێد لە مابەین تەمەن (٢ تا ٣) ساڵ لە سێ مژار ڕەنگ دەێد ئەوانیش ( گفتوگو ، پەیوەنی کۆمەڵایەتی و گرفت لە رەفتار).
-دابڕیان کۆمەڵایەتی و بازی نەکردن وەگەرد ئەندامەیل خێزان و مناڵەیل.
-خاوخلیچکی یا جوڵەی وەردەوام بی مەبەست.
-گوش نەیان وە دەوروگەرد جار هەس رەسێدە ئاستیگ خیزانەگە لای خوەیەو مناڵەگەی نیەژنەفێد.
-زوی تویرە بوین. -دویاکەفتن قسەکردن یا بیدەنگی یان دەنگەدەنگ وەردەوام .
-دوارەکردن قسەی کەسەیل تر وەبی ئەوە لەماناگەی بفامێد ، وتن ڕستەو وشەی بی مانا.
-نەفامستن لە زوان لەش گرفت لە باوەتە دوینریاگەیل .
-هەس نەکردن وە سەرما و گەرما . -خەنستن وەبی هووکار.
-رخچگن لە بڕیگ چشت ک پێویست وە ترس نیەکەێد ، نەترسان لە بڕیگتر ک شوین مەترسیە.
-دوارەکردن هەمان ڕەفتار و بازیکردن وە دەسو پایەیلی وەگەرد چەن نیشانەیگ تر.
هووکارەیل توشبوین:
تا ئیسە هووکار سەرەکی ئی بیماریە ئاشکەرا نەکریایە، باوجی تویژەرەیل ئاماژە ئەرا بڕیگ هووکار کەن ( هووکار بۆماوە ، ژینگە، گرفت لە وەخت لەداڵگبوین مناڵ، لاوازبوین کۆئەندام وەرگری و تەمەن باوگ).
چارەسەر کردن:
ئۆتیزم یەکیگە لەو بیماریەیلە وە تەنیا رییگ چارەسەر نیەکرێد باوجی چارەسەرکردنی لە مناڵیگ ئەرا مناڵیگتر جیاوازە توەنرێد لەرێ ( خاسترکردن ڕەفتار، لەڕێ بنیادنان هوکارەکردن و دەرمان ) چارەسەر بکرێد.
