شەفەق نیوز/ داوەزین ئاست ئەکادیمی و توانای زانستی مناڵەگەد لە مەکتەو زەنگ ئاگادارییگە و بایەد داڵگ و باوگەیل و مامۆستا هەڵوێست ئەرای بیاشتوون و وەدۊیاچگن ئەرای بکەن، چۊنکە لەوانەسە هووکار فرە گرنگ و جاروبار رخبەریگ بیاشتوود، دكتۆر سۆران پسپۆڕ بیماریەیل مناڵ گرنگی ئێ باوەتە خەێدە رۊ.    

1-هەبۊین کێشەی تەندروسی ئەگەر دیرێد مناڵ دووچار داوەزین و کەفتن لە وانەگانی بکەێد، ئەرا نمونە کەمخۊینی و گرفت خەفتن و کەمخواردن وەتایبەت نەخواردن ناشتا وەوەردەوامی و بیماری ڕژێن دەرەقی، و هەبۊین گرفت نووڕستن و گرفت ژنەفتن.    

2- شایەت مناڵەگە گرفت دەرۊنی بیاشتوود جۊر   فشار فرەیگ لەبان مناڵەگە یا بیماری دەرۊنی جۊر دڵتەنگی و نیگەرانی فرە.    

3- گرفت خیزانی و گیچەڵ کۆمەڵایەتی جۊر ناخوەشی مابەێن داڵگ و باوگ  یا جیابۊنیان لەیەکتر و مردن کەسەیل ئازیز و نەداری  ...هتد.    

4- گرفتەیل مەکتەو، هەبۊین گرفت و ناخوەشی وەگەرد کەسەیلتر جۊر خوەنەوار یا رانەندەگەی یا هەر کەسیگ ک هەراسانی بکەێد، و چارەیلیش نەگونجان وەگەرد مامو٢ستاگەی هووکاریگە ئەرای.   

5- وەلاری چگن و دووسەیل خەراو و ئالوودەبۊین وەتایبەت لە هەرزەکاری.       

چارەسەر: 

خاسترین چارە ئەوەسە زۊ هەس وەپی بکریەێد و هەمیشە لە مناڵەگەد نزیکەو بۊی و گرفتەیلی وەگەردی باس بکریەێد وەگەرد  باسکردن و بندروس چگن هەر گیچەڵیگ وەگەرد مامووستاگانی.  

لەمەوقەی  نەرەسینە ئەنجام سەردان پزشک پسپۆڕ بکریەێد ئەرا دڵنیابۊین لە پساگەی و چارەی گونجیایگ.