شەفەق نیوز/ پسپۆڕەیل کەشوهەوا زیایبوین و گەشەسەنین وەرچەویگ ئەو زریانە موگناتیسییە ئاشکرا کردن کە لە ئیوارەی دویەکە جمعەو دەسوەپی کرد کە دەێد لە زەوی، لەئەنجام تەقینەوەیگ لە دیسک خوەر، وە ئاستیگ کە بەرزترین ئاستە لەماوەی 21 ساڵ گوزەشتە، یەیش لە وەختیگ چەوەڕی ئەوە کریەێد کە ئەو زریانە بڕەسێدە زەویلەرزە و گڕکان لە چەن وڵاتیک لەناویان تورکیا.

 یەکیگ لە پسپۆرەیل باس لەوەیشکردگە، کە زریان موگناتیسی رەسیەسە ئاست 5G، یەیش یەکەمجارە لەماوەی 21 ساڵ، کە نشانەس ئەرا ئەوە کە ئی زریان خوەرییە لە ئەنجام مادەی ئاورۆرا بۆریالیس لە وڵاتەیلیگ جویر تورکیا دروس بوود، ووڵاتەیل بەڵکان، جەزائیر، و ئەوروپای ناوڕاس، و دەرکەفتن ئاورۆرا فرەجار چەن زەویلەرزە و گڕکانیگ وەشوین خوەی تیەرێد.

 تەقینەوەیگ گەورە لە دیسک خوەر بویە مدوو هەڵکردن زریانیگ جیۆموگناتیسی لە بەرگەهەوای زەوی، کە دامەزراوە تایبەتمەنەیل وتن: هاتی چشتیگ وە توورەیل کارەبا و سیستەم پەیوەندی و کەشتیوانی بکەێد و پەکیان بخەێد، وەگەرد ئەگەر وەردەوامی کاریگەرییەیل زریانەگە تا کۆتایی هەفتە و کاریگەرییەیلی لەبان کێڵگەی موگناتیسی هەسارەگە.

 ئاژانس نیشتمانیی چەودیاریکردن ئۆقیانووس و بەرگەهەوای ئەمریکا (NOAA) رووژ چوارشەممە دەسکرد وە چەودیاریکردن تەقینەوەیل لەبان روی خوەر، کە لەلای کەمەو پەنجیان وەرەو زەوی هاتن، یەکەمیان دویەکە جمعە رەسیە بەرگەهەوای هەسارەگە.

 مایک پێتۆی، سەرۆک کارەیل سەنتەر مەزەنەکردن کەشوهەوای چووڵایی ئاسمانی لە ئاژانسەگە وا: "ئەوەگ چەوەڕیی کەیمن لە یەک دوو رووژ ئایندە وە دڵنیاییەو بایەسە گرنگتر بوود لەوەگ تا ئیسە دیمنە".

وەگورەی زانایانی فەلەکناسی، ئەو پەیوەندیەیلە پشت وە شەپۆل ڕادیۆیی فرێکوێنس بەرز بەسن، ئەگەری فرەس کاریگەری لەبان مۆبایلەیل یا ڕادیۆیل ماشین بوود کە پشت وە شەپۆل ڕادیۆیی فریکوێنس نزم بەسن، و دویر نیە لەکار بوسیەنەو. 

 دیارترین زریان خوەر لە میژوو توومارکریای لە ساڵ ١٨٥٩ رویدا کە وە رویداو کارینگتۆن ناسیاس، و نزیکەی هەفتەیگ وەپی چگ، گوڵسوو دروسکرد کە وەرەو هاوایی و ئەمریکای ناوڕاس درویژەو بوی و کاریگەری لەبان سەدان هەزار میل لە کڕ تەلەگراف داشت.