ئاژانس شەفەق نیوز هەڵگەردان راپۆرتیگ رووژنامەی "The National" کرد ک وە زوان ئینگلیزی بڵاوی کرد، لەناوی دەسنشان ئەوە کردگە کە توێژەرەیل ئەریان دەرچگە کە یەکەم ماچ بەڵگەدار لە خوەرھەڵات ناوەڕاس 4500 ساڵ وەرجە ئیسە بویە، واتە نزیکەی هەزار ساڵ زویتر لەوەگ وەرجەیە هویر لەلی کریاگە، یەیش نشانەیگە ئەرا ئەوەس ک یە لە میزۆپۆتامیای کوین توومار کریاگە، کە وەگەرد عراق نوو گلەو خوەێد.

 رووژنامەگە لە زار وتاریگ وەلایەن گووڤار زانستی "زانست" نویسیاگە، ماچکردن لەبان تەختە خەڕگین ناوچەگە بەڵگەدار بویە، یەیش نشان دەێد ک ماچکردن بەشیگ دانەوڕیاگ بوبە لە پەیوەندیل سووزداری و خیزانی و دڵداری.

لە راپۆرتەگە باس کەێد  ک ترۆلێلس بانک ئاربۆڵ پزشک زانکۆی دانیمارک لە کۆپنهاگن، ک سەرۆکایەتی تیم لێکۆڵینەوەگەی کردگە، وتیە: "لە میزۆپۆتامیای کوینە، ک ئەو ناوە ئەرا یەکەمین شارستانیەت مرۆڤایەتی ک لە ناوەین دیجلە و فورات چەمەیل ئمڕوو لە عراق و سوریا بویە، وخەڵک وەشیوەیگ میخی لەبان تەختە خەرگین  نویسن". 

 وتیش:  "هەزاران لەو تەختەیلە تا ئمڕوو مەنیە، و نموونەی ئاشکرای ماچکردنیان هاناوی، ک لە سەردەم کوینە وە بەشیگ لە سیمای رۆمانسی دانریاگە". ، هەر جویر ماچکردن، نشاندان برادەری و پەیوەندی ناوەین ئەندامەیل خیزان.

لە راپۆرتەگە هاتیە؛  توێژەرەیل رەسینە ئەو ئەنجامە ک هاتێ ماچکردن لە سەردەم کوینەیش بویەسە مدوو بڵاوبوین ڤایرۆسەیلیش، لەوانە ڤایرۆس "هێرپیس سیمپلێکس 1" ک بوودە مدوو زەخم زقوم،  و قسەی پزشکەیل میزۆپۆتامیا باس تویشهاتن وە "Bushanu" کەن، ک نیشانەی جویر نیشانەی ڤایرۆس هێرسیسە.

بەڵام دکتۆر ئاربۆڵ وتیە؛ نەبایەت ئی قسەیل نویسیاگە هەر جویر خوەی بخوەنیمن، لەوەر ئەو کولتوور و رسوومەیل ئایینیە ک لەو سەردەمە زاڵ بوینە.

راپۆرتەگە لە زار خانمە توێژەریگ زانکۆی ئۆکسفۆرد، وەناو دکتۆر سۆفی لوند ڕاسموسن نویساگە:  توێژینەوەیل تریش هەس ک نشان دانە ک بڕیگ ڤایرۆس هەس لە سەردەم ئیمە کاریگەری لەبان کۆمەڵگە کوینەیل داشتنە.

وەقسەی دکتۆرەگە؛ ماچ لەناو جادە و شوینەیل گشتی باو نەویە، و خاسترە  لە ناوەین ژن و شوی  ئەنجامدار بوود.

وەگەرد ئەوەیش، ئاربۆڵ وت؛  ئی جویرە پەیمانەیلە ئەوە نشان دەێد ک ماچ ڕۆمانسی سێکسی چشتیگ باو بویە لە جیهان کوینە، تا ئەو رادە ک دانان ئەو پەیمانەیلە خوازیە.

لێکۆڵینەوەگەی زانکۆی دانیمارک خوازیە دەسنشانکردن دیدگای نوو ئەرا رەفتار ئایەم و کۆمەڵایەتی بکەێدە ئامانج .

وەقسەی دکتۆر ئاربۆڵ؛  ئەو توێژینەوە ک سەرپەرشتیی کەێد "میژوو ماچ سێکسی ڕۆمانسی گلەو خوەێد ئەرا هەزار ساڵ وەرجە  ئیسە"، وتیش: توێژینەوەگە چەن خاڵیگ گرنگ ئەرا گفتوگۆیگ لە بانان وەردەوامە، ک تا چەن ماچکردن توەنێد بیماری وەزوی بڵاو بکەێد.

بەڵام ئاربۆڵ وت "گومان نییە کاریگەری ماچکردن لەبان بڵاوبوین بیماریەیل لە کۆمەڵگایل سەردەمیانە وەشیوەی گەورەیگ ئاڵشت بوود".

 لە وەڵام پرسیاریگ لەباوەت فامستن لە بیماری و بڵاوبوینی لە کۆمەڵگا کوینەیل، ئاربۆڵ وت: هویرکردنیان لە ژیر کاریگەری ئایین بویە، و وە ئاشکرا تیوەرەیل پزشکی ئیسە جیاواز بویە، وتیش:  بیماریەیل جویر مدوو خوداوەند و شەیتانەیل فامستنە، و وەگەرد ئەوەیش، تەقەلای زانستی ئەرا نواگردن بیماریەیل بویە،  وە دویرەکەفتن لە نووشین لە جام ژنیگ بیمار.

هەڵگەردان: ئاژانس شەفەق نیوز