له‌ی باوه‌ته‌و ده‌مچه‌رمگه‌يل قه‌زای جبايش له‌ساڵ ٢٠١٢ به‌شداری هه‌ڵمه‌تيگ كردن و له‌تی جه‌خت له خواست ده‌خاڵه‌تكردن ناوده‌وڵه‌تی كردن ئه‌را دابه‌شكرن ئاوه‌يل وه‌شيوه‌يگ دادگه‌رانه له‌ژير ناونيشان(قورتاركردن ئاوه‌يل دجله‌و فورات و زه‌لگاوه‌يل عراقی).
ئيسه‌يش رويوه‌ره‌يل فراوانيگ له ناوچه‌ی زه‌لگاوه‌يل جبايش تويش وشكه‌وبوين هاتگه وه بوونه‌ی كه‌می و نه‌وين ئاو هاتگ له فورات و به‌سانن ئاوه‌يل له‌لايه‌ن توركياو زاڵبوين ريكخرياگ ترۆريستی داعش له‌بان ئه‌و پاريزگايه‌يله ك ويستگه‌و وه‌ربه‌سه‌يل ئاوی له‌تيان وجوود ديرێد، ك يه‌يش بويه‌سه هووكار كاريگه‌ری خراو له‌بان ئاو فورات وه‌ره‌و ناوچه‌گه.
زه‌لگاوه‌يل پيكهاتنه له بڕيگ پانايی ئاوی ك دابين ئاو خاكه‌يليگ نزم له هاماريه‌يل باشوور عراقی ئه‌كاو جوور گه‌وراترين سيستم ژينگه‌ييه له خوه‌رهه‌ڵات ناوين و خوه‌رئاوای ئاسيا.
رويوه‌ر ئی ئاوه‌يله له زه‌لگاوه‌يل ئه‌ڕه‌سێده نزيكه‌ی ١٦ هه‌زار كم چوار گووشه، ك دريژه‌و ئه‌دی له‌ناونی سێ پاريزگای باشوور و پيكهاتنه له ميسان و زيقار و به‌سره.
مه‌ردم ئه‌و ناوچه‌يله داوا له حكومه‌ت عبادی ئه‌كه‌ن ته‌كان بياده خوه‌ی له چه‌ن لايگه‌و نه‌ك هه‌ر ته‌نيا دقه‌ت له‌بان وزاره‌ت سه‌رچه‌وه‌يل ئاوی بكا، وه‌ل ئه‌وه‌يشا هووكار وشكه‌وبوين زه‌لگاوه‌يل ئه‌خنه بان حكومه‌ت عراقی وه‌ئه‌وه‌گ ئه‌و له‌لی وه‌رپرسه.
سه‌رۆك هووزه‌يل ئه‌و ناوچه‌يشه ئی مه‌سه‌له‌ی كه‌مه‌وبوين ئاوه‌يله ره‌ساننه مه‌رجه‌عه‌يل ئايينی و سوركرده‌يل فراكسيۆنه‌يل سياسييش وه‌خاتر ئه‌وه‌گ ئاگادار بوون له‌و حاڵه‌ته ك هاته‌سه تويش زه‌لگاوه‌يل و له‌لی بيده‌نگ نه‌ون.
مه‌ردم ناوچه‌يل باشوور وه‌رپرسيارێتی ئی مه‌سه‌له ئه‌خه‌نه بان حكومه‌ت عراقی وه گووره‌ی ئه‌وه‌گ ك ره‌فتار وه‌ل دابه‌شكردن ئاوه‌يل هووكاريگه‌و ئاڵشتكردن ريڕه‌و ئاو زه‌لگاوه‌يل ئه‌را پاريزگای نه‌جه‌ف له‌وه‌ر كاڵين برنج و چه‌ڵتويك له ناحيه‌ی مشخاب هووكاريگ تره ئه‌را كه‌مه‌وبوين ئاوه‌يل له جبايش.
ئيسه‌يش عراق هه‌وڵ ئه‌وه ئه‌ياد مناوره‌يگ بكا ئه‌را قه‌ره‌بووكردن ئه‌و كه‌می ئاوه‌يله وه پشبه‌سانن وه ئاو دجله‌و كلكردن به‌شيگ له‌لی ئه‌را ناو ئاو فورات يا ئه‌و ناوچه‌يله ك پشت وه ئاو فورات ئه‌وه‌سن.
وه‌ل ئه‌وه‌يشا زويتريش وه‌زير ژينگه‌ی عراقی ئاشكرای ئاماده‌كردن دوسيه‌يگ نيشتمانی تايبه‌ت وه داناين زه‌لگاوه‌يل كرد له‌چوارچيوه‌ی ليست كلتووره‌يل ئنسانی ئه‌و ناوچه‌يله له‌ڕوی گرينگی و بايه‌خ فراوان له مه‌سه‌له‌ی ژينگه‌يی، يه‌يش بيجگه وشداريه‌يل فه‌رمی ك درياگه له‌باوه‌ت كووچكردن فيشتر له سه‌د هه‌زار عراقی له‌و ناوچه‌يله وه بوونه‌ی وشكه‌وبوين زه‌لگاوه‌يل و بڕيان ئاوه‌يل ئه‌و ناوچه‌يله.