پارێزگای ئیلام لە خوەرئاوای ئیران یەکیگە لە شوینە گەشتیارییە جیاوازەیل  سروشت، لەە ناوچەیل کویە و دەشت و چەم و ئاوە و میژوو ئەو پارێزگا کە چوودەو ئەرا 10 هەزار ساڵ.

 پارێزگاری ئیلام وە بوک زاگرۆسیش وە شوینە گەشتیارییە جویراجویرەیلی ناسیاس و گەشتیاری سروشتیش نیشاندەر سەرەکی گەشتیارییە لەو پارێزگا، “ئەراوە بەرنامەی گەشتەگە تەنیا گەشتیاری سروشتی لەناوی بوی”، وە قسەی داڵگ محمد.

 داڵگ محمد باس سەردانەگەی  پارێزگاری ئیلام ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز کەێد کە وت: “هەناێ رەسیمنە  مەرز مهران، ئیلام وە کەشوهەوای رەنگین و کەشوهەوای هوونکی چەوەڕی ئیمە کرد دویای هچانیک لە هۆتێلەگە، روی کردیمن وەرەو ناوچە گەشتیارییەیل وە درویزایی رووژەیل جەژن قوربان، لە ناو کویە و دیمەنە رەنگینەیل”. 

 داڵگ محمد باس ئەوە کرد کە “پارێزگاری ئیلام لەوەر نزیکیی وه شوینی گه شتیاری وەگورەی دڵ خەڵک واستە ، کە تەنیا دوو  ساعەت وە ماشین لەلیەو دویرە، و نرخ هۆتێل و چێشتخانه، و رەفتار خاسیان وەرد گەشتیارەیل، وەتایبەتی لەی رووژەیلە کە لە عراق پلەی گەرمی بەرزە.

فرە لە عراقییەیل لەوەر نزیکیی و رەنگینی سروشتەگەی لەلایان خاسترە وەرەو پارێزگای ئیلام بچن،  و وەپی ئویشن “ئیلام فەیلی” چوینکە بەشیگ فرە لە دانیشتگەیل ئەو پارێزگا کورد فەیلیین کە دویای ئاوارەبوینیان لە لایەن بەعسەو  باریان کریا، وە قسەی ئەبو عەلی کورد فەیلی لە پارێزگاری ئیلامەو، ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز “شمارەی دانیشتگەیل ئیلام ٦٠٠ هەزار کەسە وە ئیلام فەیلی ناسیاس.”

 لە وەختیگ عەلی جاسم لە پارێزگای واست کە وە وەردەوامی سەردان پارێزگای ئیلام کەێد، ئویشێد: “پارێزگاری ئیلام گەشتیاریگ فرە وە تایبەتی هەزاران لە پارێزگایل واست و بەغدا و دیالە سەردانی کەن، لەوەر نزیکی و رەنگینی  شارەگە و ئارامی رەوش ئاسایش، و فرە لە بنەماڵەیا عراقی هاناوی کە لە سەردەم رژیم بەعس باریان کریاس و لە گشتی گرنگتر ناوچە گەشتیارییەیل تاڤگەی ئاما و بەنداو ئیلامە، ناوچەی گوڵەم یەک ساعەت لە ئیلامەو دویرە ، ناوچەی ئەرگوان، کە درەخت ڕەنگاوڕەنگ رەنگینیگ دیرێد، قەڵای کوینەی قیڕان کە لەبان لویتکەی کویەی قیڕان و بام ئیلام و بازاڕ ناوەندی ئیلام و چەن ناوچەیگ گەشتیاری دروس کریاس.

 جاسم لە قسەیلی ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز وتیش: “ناوبانگترین هۆتێلەیل پارێزگای ئیلام زاگرۆس و خەلاشن، بەڵام شمارەی هۆتێلەیلی کەم، ئەراوە فرەی گەشتیارەیل ئەرا شوقە و ماڵ بویچگ و سویت لە جادەی  چن، و نرخەیل لە رووژەیل ئاسایی لە ناوەین 500 هەزار تا یەک ملیۆن و نیمە، لە رووژەیل تایبەتیش، لە ناوەین 800 هەزار تا دوو ملیۆن تومانە.

 پارێزگای ئیلام کە  710 کم لە تارانەو دویرە، سەرنج فرەیگ لە کۆمپانیا گەشتیارییەیل کیشێد جویر یەکیگ لە شوینە گەشتیارییەیل کە خوەشی وە رەنگینی سروشت و شوینە میژووییەیل کەن.

 خاوەن کۆمپانیایگ گەشتیاری لە پارێزگای واست ئویشێد: “گرووپ ئیران ئیلام ئەرا ماوەی 4 رووژ 85 هەزار دینارە، گەشتەگەیش تەنیا دوو ساعەتە، بەرنامەگە بریتییە ل: لە یەکەم رووژ چگن ئەرا کۆرنیش میهران و لەورەو ئەرا شار ئیلام کە یەک ساعەت لە سنوورەو دویرە و دویای رەسینیان، وەرگردن ژوورەیل و دویای هچانیگ روی وەرەو کۆرنیش ئیلام و چێشتخانەی تەختەخان کەن.

خاوەن کۆمپانیاگە ئەرا ئاژانس شەفەق ئویشێد: “لە رووژ دویەم چیمنە بازاڕ سەید ئەلشوهەدا،  پزیشکیش لە شارەگە هەس ئەرا گەشتیارەیل، رووژ سێیەم، چیمنە تاڤگەیل و بەنداو و دەریاچەیل ئیلام و لە رووژ چوارەم، دویای خواردن ناشتا گەردینیگ وەناو بازاڕ گەورەی شارەگەو ئەرا سەنین چشت و خواردن نان نیمەڕو، ئیجا روی وەرەو میلکان کەیمن”.

 جی باسە کە شوینە گەشتیارییەیل، چ ئاسەواری یا سروشتی، لە پارێزگای ئیلام هەمەچەشنن، گرنگترینیان کانیاو ئاو کانزایی و ئەشکەفتەیل ناو زنجیرە کویەیلی، جویر ئەشکەفت خەفاش و کانیاو قیر.

 یەکیگ لە شوینە گەشتیارییەیل قەڵای ئیسماعیلخانە کە کەفێدە بەرزاییەیل ئەمارەیل ئاو و لە ناوچەیگ کویە و سان کە رەسین ئەرا کەژەگەی سەختە.

 کویەی شیمەکەر کە وە یەکیگ لە شوینە گونجاوەیل دانریەێد ئەرا کویلەوانی و گەشتیاری، کەفێدە شار شیروان وە دویری 22 کم لە باشوور خوەرهەڵات ئیلام و بەرزی کویەگە 2578 مەترە.

 یەکیگ ترەک لە شوینە گرنگەیل شار ئیلام کویەی ئەهورانە کە شوینیگ ناوازەس ئەرا دووسەیل سروشت و سەرگەرمی، بەرزییەگەی  رەسێدە 2120 مەتر  و لە دووڵ بیاوانەو لە خوەرئاوا دەسوەپی کەێد و لە لێوارەیل کۆتایی تیەێد.

 لەباوەت ئەشکەفتەیل کانتاریکە، ئەشکەفتیگ گەپە لە کویەی سیوان کوه لە ئیلام  هویچ بوونەوەریگ لە ئەشکەفتەگە نییە و لە ناوەو هەڵکونینەیل سان و ستوین و ستالاگمیت و ستالاکتایتیگ نایاب هەس، ئەشکەفتەگە 350 مەتر قویلە.

 لە دویری 20 کم لە ئیلامەو لەبان جادەی “شار”، پارکیگ هەس کە دارە رەنگین و گەپەیل هاناوی کە وە “تەجریان” ناسیاس، لە شانیەو گوڵەمیگ ترەک هەس وە ناو “تەنک بەهەشت”.

 زلە زەردیس گرنگترین ناوچەیل ئیلامە، و شوینیگ فرە لە دەرخت و ئاژەڵە دەگمەنەیل ئەو وڵاتەسە،  بزن و پەس و گورگ و روی و کەرویشگ هاناوی.