شەفەق نیوز/ لەی چەن رووژە، قسە و باس فرەیگ وەبان باوەت کوشتن حەسەن نەسروڵڵا ئەمیندار گشتی حزبوڵای لوبنان هاتەبان، کە کەسەیلیگ هەن کە وتنە سیخوڕیگ ئیرانی بەشداری کردگو لە ئاشکراکردن شوین و نوین نەسروڵڵا، و بەشیگیش باس وەکارهاوردن زیرەکی دەسکرد کردن لە کوشتن سەرکردەیل حزبوڵای لوبنان.
لەی ناوە خوەنستنیگ ترەک لە ئیران بویە، کە تەواو جیاوازە، کە مستەفا کەرەمی، یەکیگ لە شاگردەیل ئایەتوڵڵا شابێری و ئایەتوڵڵا ئامۆلی لاریجانی لە بەرنامەیگ تەلەڤزیۆنی باس ئەوە کرد کە “ئیسرائیل جن وەکار تیەرێد ئەرا سیخوڕیکردن”، کە وتیش؛ ئیسرائیل میژوویگ دویر و درویژ دیرێد لە وەکارهاوردن جن و شەیتانەیلیش سوپای ژیروەژیر ئەو وڵاتەن.
ماوەی کەمیگ وەرجە ئی قسەیلە، لە وەختیگ نەسروڵڵا لە ژیان بوی، بەشیگ لە میدیایل دەوڵەتی لە ئیران باس لەوە کردن کە عەلی خامەنەئی ریبەر باڵای ئینقلاب ئیسلامیی ئیران هەناێ چەوی کەفتە سەرکردەیل جەنگ ئیران و عراق، “کلکوانەی ئاسنین” کردە دەس، کە ئیمام عەلی کلکوانەیگ وەوجویرە لە جەنگ وەرد خەواریج داشتیە، کە دیارە نهێنی ئی کلکوانە ئەوەسە کە دوژمنایەتی ناوەین جن و ئایەم نیەیلێد و ری ئەرا نواگیریکردن شەیتانیل واز کەێد.
دویای ناڕەزایەتیەیل ساڵ ٢٠٠٩ کە لە گشت وڵاتەگە بڵاو بوی، عەلی خامەنەئی کلکوانەیگ ئاسنین لە کلگی بوی، و رستەی “عەلی ظافر” لەبانی کڕ کریاوێد.
کلکوانەی نهێنی و قسەکردن لەبان جن و شەیتانەیل لەلای وەرپرسەیل ئیران چشتیگ نوو نییە، کە لە ماوەی چوار دەیەی گوزەشتە ئی باوەتە چەن جاریگ و زیاتر لە چەن بوونەیگ دووارە بویەسەو، بوخت وە ئیسرائیل کریا کە جن ئەرا سیخوڕیکردن لە جەنگ وەکار هاوردیە، کە بویەسە جی هەنەکی لەناو مەردم سۆشیال میدیا.
فرە لە مەردم سۆشیال میدیا هەنەکی وە رژیم ئیران کردن و پرسیار کردن: ئایا جن ئەرا نموونە بەڵگەنامە ئەتۆمییە فرە نهێنیەیل لە ئیران لە بارهەڵگریگ بردیە؟ بەشیگ ترەک پرسیاریگ کردن: ئەگەر وەڕاسی ئویشن کە ئی جویرە خورافاتە قبوڵکریانە، ئەڕاچە سەدان خوەنەوارەیل حەوزە نیەتوەنن "جن موسڵمان" وەکار بارن تا نوای ئیسرائیل بگرن؟ و بەشیگ باس ئەوە کردن کە ئەڕا ئەو کلکوانکەیلە مقیەتی پیاوەیل ئایینی نیەکەن؟
ئەگەر گووش لە قسە و وتارەیل وەرپرسەیل رژیم ئیران بگرید، لە ماوەی ساڵەیل گوزەشتە، ئەرامان دەرکەفێد کە هویر داوای دەسمیەتی لە جن و شەیتان لەلایەن فرە کەسەو نابوودە، وەڕاسی ئەوان وە ئەفسانە زاننەی، لەوە زیاتر یا کەمتر، بەڵام لای بەشیگ لە پەیڕەوەیل مەزهەب شیعە چشتیگ باوەڕ و پشت وە چەن ئایەتیگ قورئان بەسن. بەڵام دەسوەردان جن و شەیتانەیل لە کاروبار ناودەوڵەتی بوختیگە کە لەلایەن وەرپرسەیل ئیرانەو ئەرا بەدوەکارهاوردن باوەڕ ئایینی خەڵک تیەێد.
لە سەردەم سەرۆکایەتیی مەحمود ئەحمەدی نژاد، چەن خەوەریگ دەرچگ کە ئەسفەندیار رەحیم مەشاعی جیگر سەرۆک کۆمار کەسەیلیگ لە ژیر ناونیشان “دەرکردن جن” وە سەرۆک ئەحمەدی نژادەو گریەدارە ئەرا دامەزرانن ئەو کەسەیلە لە کاروبار سیاسی لە رژیم ئیران تەنیا لە ئەحمەدی نژاد و جبگرەگەی سنووردار نەوی، بەڵکم فرە باو بوی، وە قسەی حەسەن رووحانی، سەرۆک وەرین کۆمار ئیران لە یەکیگ لە وتارەیلی لە ساڵ ٢٠١٨ وت: بەشیگ کەفنە شوین چارەسەری نائاسایی و داوا کەن وە دەسمیەتی جن گیچەڵەیل وڵات خاسەو بکەن.
هەرچەن رووحانی بانگەشەی ئەوە کردیاد کە جویر کاروەدەسەیل ترەک رژیم لە وەکارهاوردن یا رویوەڕویبوین جن نییە، بەڵام لە ساڵ ٢٠٢٠ راپۆرتیگ بڵاو کریا کە لەناوی رووحانی یەکەیگ جیا ئەرا رەفتارکردن وەرد جن لە وەزارەت ئیتلاعات دامەزران، ئی خەوەرە لەلایەن مەحمود عەلاوی وەزیر ئیتلاعاتەو ئاشکرا کریا، بەڵام دویای رووژیگ ئەو خەوەرە رەتکرد.
تووماریگ دەنگی وەرپرسیگ وەزارەت ئیتلاعات لە مەوقەی خوەینشاندان ساڵ ٢٠٢٢ دزە وەپیکریا کە وڵاتەگەی گردیەسەو و لەناوی وت کە “روحایەتی بەدیگ لەی ئاژاوە گورجەو بویە و پیاوەیل ئایینی وڵات تەقەلای چارەسەرکردن جنەیل دەن”.
ماوەیگ وەرجە دەرچگن ئی قسەیلە، ئەندامیگ حەوزە وەناو محمد شوجاعی بانگەشەی ئەوە کرد کە “یەکیگ لە مدووەیل نائارامییەیل ئی دواییە لە ئیران جن بویە”.
ئی ریکارەیلە دویای ئەوەگ عەلی خامەنەئی ریبەر باڵای شووڕش ئیسلامی لە رووژەیل یەکەم ساڵ ٢٠٢٠ باسی کرد کە هاوکاری ناوەین جنەیل و دەزگا ئەمنییەیل ناودەوڵەتی وە ئامانج رمانن ژیم کۆمار ئیسلامی کریەێد.
خامنەئی پێشنیارەگەی لەبان ئایەت ١١٢ی سورەت الانعام دروس کرد، هەناێ بانگەشەی ئەوە کرد کە "رژیم کۆمار ئیسلامی لە جن و ئایەمەیل دوژمنەیل فرەیگ دیرێد و گشتیان دەسمیەتی یەکتری دەن".
لە خود وەختەگە وتارەگەی خامنەئی لە میدیا ناوخۆییەیل دەنگدانەوە فرەیگ داشت، تایبەت هەناێ دەسەواژەی "دوژمن جن" لە دەق وتارەگەی سڕیاەو.
ئاشکراس کە لە ئیران میدیا ناوخۆییەیل ئەرایان نییە ڕاپۆرت وەرسەرخوەیان لەبان وتارەیل خامنەئی بنویسن و بڵاوی بکەن، و تەنیا توەنن دەق وتارەگە لە ماڵپەڕ ریبەر وەربگرن و بڵاوی بکەن، ئەراوە سڕینەوەی واژەی (دوژمنەیل، جنەیل)، لەلایەن وەرپرسەیل باڵا و ماڵ ریبەر ئەنجامدریا، هەرچەن ریبەر لە وتارەیل وەرینی زیاتر لە بوونەیگ باس ئایەت ١١٢ی سورەت ئەنعام کروێد.
لە بەشیگ ترەک ئی بەرنامە تەلەڤزیۆنییە، ئەحمەد عابێدی، مامووستای حەوزە و زانکۆ، لە وەڵام دەسەواژەی “سوپای شەیتان و جن و ئایەم” کە لە وتارەگەی ریبەر وە بوونەی نەورووز دەرکەفت، قسە کرد و وت: بیگومان کە یەهودیەیل و زایۆنیستەیل وەتایبەتی میژوویگ دویرودرویژ لەی رویە دیرن و پەیوەندی وەگەرد شەیتان و جن دیرن.
ئی قسەیلە گلەو خواردن هەناێ خامەنەئی لەی رووژەیل دویاییە کلکوانەیگ ئاسنین کردە دەس، ئەراوە بایەسە بویشیمن راسە کە بڕیگ کەس باوەڕیان وەو چشتەیل ئایینیە هەس، بەڵام نوخبە و چالاکوان و ئەکادیمیستەیل ئیجویر بوخت و قسەیلیگ وە بەڵگەی ناکارامەیی و بەد وەڕێوەبردن کاروەدەسەیل رژیم ئیران زانن.
لە "فارسی ئەندبەدتیت" بریاس