شەفەق نیوز/ شاریگ لەبەخەڵ کویەی مەتین لە باکوورەو، و کویەی کارە لە باشوورەو، و چەوەیل ئاو لەدەورگردی تەکان دەن تا شیوی جیواز ئی شارە دروس بکەن لەناو قڵای خڕیگ وەبەرزی ١٤٠٠ مەتر لەئاست دەریا لەبان تاکە بەڕ دیارییگ وە رووبەر ٣٦٠٠ مەتر ٢ ، پڕ لە چەو و جوەیل ئاو، لە گشت لاگانی باخە، چمانی سەنگ گەورایگە
هالە ناوڕاس باخچەی کەپیگ.
ناوەگەی وە توێژینەوەی کوردیبگ و وەمێژوویگ ئیسلامی.. عمادیە یا ئامیدی قڵایگە لە ئەزەڵەو ئاوەدان بویە.. بەڕیگە باس ئەرا هەرکەسیگ کەێد ک وەزوور باێدە ناوی.
لە باکوور پارێزگای دهۆک ناو عمادیە یا ئامیدی دیار دەێد، ئەو شارەگ نشاندا لەبان رووبەر بویچگیگ لە زەوی وە مێژوو و دێرینیەو نیشانەگانی ک بەش گرنگیگ لە مێژوو ناوچەگە زنیەو کەێد.
لەناوڕاسی قڵایگە، بنچینەیلی چنەو ئەرا هەزارەی هەیشتەم وەرجە زایینی، وەبی فراوانبوینیگ جوگڕافی.
عمادیە یا ئامیدی هەر وە رووبەر هەزار مەتر مەنەی، لە سەدەیل فرەیگەو مێژووەگە نووسێد؛ و رەنگینترین سەردەمەیل قڵاگە وەگورەی دکتۆر (پرڤان ئامیدی) ک پسپۆڕە لە مێژوو لە زانکۆی دهۆک، چوودەو ئەرا سەردەم سوڵتان حسێن وەلی، لە سەدەی شانزەهەم زایینی، ک وەشیوەی ئاشکرایگ گرنگی داگە رووشنهویری و زانست و گشت لایەنەیل ژیان، وعمادیە لە سەردەمەگەی بویە مەکوو زاناگان لە دەوڵەتە ئیسلامیەگان.
شاریگە، بیچگەو بوود، گەوراوە نیەوود، سەختی سروشت لەلی خوەێد، وەرخودان داگیرکەرەگان و تەماکارەگان کرد، بەڵکم نەتوێنست وەرخودان سروشت بکەێد، ک خوەی بەش خەڵکە نووەگانی نیەکەێد، لەوەر تەنگی شوون و رووبەرەگەی.
خەڵک ئی قەڵا، ناچار بوون شارەگەیان وەجی بیلن، نەگ لە خوسەیان لەلی، بەڵکم چوونکە شوونیان نیەوودەو.
حسێن ئەحمەد، خەڵک عمادیەس، ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز باس زیان خەڵک عمادیە کەێد، ئووشێد: لە عمادیە پەیا بویمە، و تەنیا هووڵم ئەوە بوی ک کوڕەگانم هەنای هاوسەرگیری بکەن ئەوەسا ناچاربوون قڵاگە بیلنەجی.. عمادییەگان لە دەیشت شارەگەیان زاوزوی کەن.. لە ئەزەڵەو قڵاگە وەیجوورە بوویە.
رەجەب عمادی، ک ئیسە خوەی وهاوسەرەگەی وماڵەگانی هانە ماڵیگ وە کرا، لە دەیشت قەڵاگە، ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز ئووشێد: هەر ماوەی جاریگ سەردان قڵاگە کەم، قمشی نێکەم لە قڵاگە دەرچم، بەڵکم ئەیە فەرمان ئی شارەسە، وفرە لە عمادییەگان ئیسە لە دهۆک و ناوچەیلیگ تر جیگر بوینە.
زانایل ئاسەواری باس عمادیە کەن، وەوجوورەگ نووسەر و مێژوونووس فەریق عەبدولرەحمان ئووشێد؛ ک خوەی شار «ئامات»ە ک لە پارچە ئاشووربەگان نووسیاگە، وشایەت کۆنەترین یادی لە خەوەرەیل شاه ئاشووری « شەمس ئادات» پەنجەم ٨٢٣-٨١٠ وەرجە زایینی لە مەسەلەی شاه «شەمس ئاداد» پەنجەم نووسیاگە، ک لە کۆشک باشووری خوەرئاوایی لە نەمروود پەیا کریا، و ئیسە هالە مۆزەخانەی بریتانیا وە ژمارەی « ١١٠»، و زانای ئاسەواری ئاداد نیڕاری وەرگێڕانی کردگە، وهەمیش شاه ئاشووری «ئاداد نیڕاری» سێیەم ٨٠٥-٧٨٢ وەرجە زایینی لە خود ناوەگە لە مەسەلەگەی یادی کردگە، ک ئیسە هالە مۆزەخانەی ئەستەنبول، و هەمیش لە سەردەم ئاشووریەگان گرنگی گەورایگ داشتگە، لە لایەن ستڕاتیژی و ئابووری، ک کاروانە بازرگانیەگان لە وڵات ئاڕاتی وەرەو وڵات ئاشوور وناویا رەد بویان، هەمیش سوپایل ئاشووری لە جەنگەیلیان وە پیا رودبویان.. بەڵکم شارەگە هیچ ئاسەواریگ تایبەت وە ئاشووریەگان نەیرێد بیجگە تەنیا پەیکەرەیل لە دەروازەی مووسڵ.. ک سەردەمەیلی چنەو ئەرا سەردەم فەرسی لەناونی ساڵەیل ١٨٤١ وەرجە زایینی -٨٢٦ دویای زایینی.
شار عمادیەی رەنگین، وەناوبانگە و شوونە ئاسەواریەگانی لە دەروازەکان و مزگەفتەگان و مەزارەبل سوڵتانەیلیگ حکومڕانی ناوچەگە کردنە لە ئیماڕەی بادینان لە سەدەی شەش زایینی، ک دەوڵەمەنە وە دەرچگن وەناوبانگەگان لە زانست و هونەر و رووشنهویری و پەروەردە، وهەمیش شوونەیل گەشت وگوزاریە رەنگینەگانی، ئەوە گشتی نەویە پاڵپشتییگ ئەرا خەڵکەگەی تا لەو قڵایانە بمینن ک تا ئمڕو خۆڕاگری خوەی دیرێد.