شەفەق نیوز/ ماڵپەڕ "لۆنلی بلانیت" ئوسترالی ک تایبەتمەنە وە خەورەیل گەشتیاری و گەشت و سەیران لە سەرانسەر جەهان، راگەیان: ریوبان پیاسەکردن لە کویەی زاگرۆس لە هەرێم کوردستان هان وەرزشوانەیل و گەشتیارەیل دەێد ک لەلیەو رەد بوون ئەرا نووڕین دیم جیاوازیگ پەیا بوود لە وڵاتەگە ک فرەجار مانشێت رووژنامەیل داگیر نیەکەێد.

لە سەرەتا، ڕاپۆرت گەشتیاری، ک ئاژانس شەفەق نیوز هەڵگەردانیەسەی، لەلای خوەیەو ک خوەرھەڵات ناوەڕاس وە گشتی خاوەن کەلتور قویلیگە لە ریکردن، لەی چوارچیوە دەسنشان  حەج میژووی و رەفتار بەدوو و شوانەیل کەێد.

 وتیش: ریەیل ریواری لە  کویەی زاگرۆس ک درویژییەگەی 215 کیلۆمەترە، زیایکردنییگ نووە ئەرا ئەو بڕە ریەیلە ک ری شوان و حاجی و بازرگانەیل بویە ک کەفنە بان لویتکەیل باکوور عراق.

سەرەتا راپۆرتە ئوسترالیەگە باس ئەوە کرد ک هویرکردن وەی ریەیلە ئەرا یەکەمجار لە ساڵ 2016 دەرکەفت، بەڵام تا ساڵ 2019 دەس وە شیوەکردن نەکردگە.

راپۆرتەگە لە زار نویسەر لیۆن مەکارۆن کە خەڵک ئیرلەندای باکوورە و نووڕین ئەرا ناوچەگە دیرێد و وە یەکیگ لە دامەزرێنەیل ریوبان زاگرۆس دانریەێد، و ئویشێد: سەرسام بویم ک ئی شوینە گشت توخمە نموونەیی ها ناوی ئەرا پیاسەکردن لەناو کویەیل رەنگینیەیل نایاب سروشت، ک مەوقەیل فرەیگ میژوو و تووڕەیل هامشوو ک هەن. کەلتور و میوانداریی دەوڵەمەنیگ خەڵک رەگ و ریشەی قویلیگ دیرێد.

لەژیر مانشێت "ئایا کوردستان بیوەیە ئەرا گەشتیارەیل"، راپۆرتەگە باس ئەوە کرد ک عراق جویر شوینیگ ئاسایی ئەرا گەشتیارەیل نەناسریەێد، بیجگە شوینیگ ئەرا گەشت و سەیران.

وتیش: وه زارەت دەیشت ئەمریکا هووشداری دەێدە هاووڵاتیەیل خوەی لە گەشتکردن ئەرا عراق، ک جویر بەریتانیا و وڵاتەیل ئەوروپا ئاموژگاری کەن له گەشتکردن ئەرا عراق.

راپۆرتەگە وتیش: میژوو پڕ لە ئازار ئیسەی وڵات سەختی ناوازەیگ خستە نوای گەشەپیدان ریوبانەگە، بەڵام ئەوانەگ دامەزراننەسەی ئارەزوو چەسپانیان دیرن.

 ریوبان زاگرۆس

 لە راپۆرتەگە باس ئەوە کەێد ک ریوبان زاگرۆس وە 35 کۆمەڵگەی ناوخوەیی رەد بوود، و لە هەریەکەیگیان مکیسکردن ئەرا ماڵیگ هەس،  و کەسیگ هەس بەڵەی بەێد.

 راپۆرتەگە لە زوان ماکارۆن نویساگە ک ریوبانەگە دەسمیەتی دەێد تا هویر لە گەشەپیدان شوینەگە بەێ، وتیش:  ئیجویریگ لە فرە شوینیگ جەهان  دیمنە ک گەشتیاری، وەتایبەت ئی جویرە گەشتیارییە خاو و نوقمکەرە، رییگ سەرسامکەرە ئەرا دەسمیەتیداین لە وەپشتسەرنان ململانێ لە میژوو وڵاتیگ یا ناوچەیگ و ناسنامەی نوویگ پیشکەشی بکەێ.

لە راپۆرتەگە وتیش: ری زاگرۆس وە چەن دیمەنیگ سروشتی رەد بوود، لەوانە دەروازە بەرزەیلە ک بەرزییان رەسێدە دوو هەزار مەتر.

 

 ئاڵوگووڕ کەلتوری

 لە راپۆرتەگە لە زار لوین محمد، کوردیگ خەڵک سوریا، ک لە دامەزرێنەرانەیل ریوبان پیاسەکردنە، وت: خوازێد کشت جویرە پیاسەکارییگ کویە بوینێد، و ریوبان زاگرۆس بوودە شوینیگ ئەرا ئاڵوگووڕ روشنهویری، ک یاد خواردن و کەلتور و مۆسیقا و میژوومان بکەن.

لە راپۆرتەگە دەسنشان کرد ک  ریەگە رووبەر فرەیگ پووشێد، کاریش ئەرا فراوانکردنی وەردەوامە، هاووەخت نشاندەرەیل  گەشت رووژانە لە کۆتایی هەفتەیل دابین کەن ک لە عەنکاوە دەسوەپی کەێد.

راپۆرتەگە لە زوان ماکارۆن وتیش: ئەگەر بەشداریکردن شمارەی فرەیگ  لە بەشداربویەیل ئیرنگە فراوان نیەکریەێد، ک چشتەیل گام وە گام کەفنە ری، چوینکە ئیسە گەشتیگ هەفتانە وەڕیەو چوود.

 میژوو ریشەدار 

وە قسەی محمد، ئەوانەگ وەرپرس ریوبان زاگرۆسن، تەقەلا دەن هەرێم کوردستان بکەنە یەکیگ لە خوازیاگترین و سەرکەفترین شوینەیل خوەرھەڵات ناوڕاس.

 لە کۆتایی راپۆرتەگە باس کرد ک  شمارەی فرەیگ ریوبان درویژ  لە ساڵەیل گوزەشتە لە خوەرھەڵات ناوەڕاس واز کریانە، لەوانە ريوبان وادی رەم لە ئوردن، ریوبان سینا و ری و کویەی دەریای سوور لە میسر، ک ری دەێدە  بەشداربوەیل تا بڕەسنە ناوچەیلیگ ک وە دەگمەن کەسەیلیگ بیگانە وەپیان رەسن.