شەفەق نیوز/ بازرگانیکردن وە مادەی هوشبەر، لە عراق لەی ساڵەیل دویاییە وە شیوەی گەورەیگ باوەو بویە، تا ئەوەنە ک دەسنریا بان سەدان کیلوگرام لەلای بازرگانەیلی، و نەیش وە مادەیلیگ ئاسان، و گشتی کەفتیەسە وەر رخ مەرگباری.

یەیشە لە وەختیگ تیەێد ک ریخریایەیل کۆمەڵایەتی تەقەلا دەن تاکە کەسەیل هوشیار بکەن، و هەسیگ لەلایان پەیا بکەن تا روی وەرەو نواگردن ئی سیمای رخبەرە بکەن، ک هەڕەشەی پەیوەندی کۆمەڵایەتی لەلای خانوادەیل وەشیوەی گەورەیگ دەێد، و مکیسیان کەن تا ناچار ئالوودەیل وە چارەسەری بکەن.

ژیان نوویگ

(ع) دویەتیگە لەناو تەمەن بیس ساڵان، یەکیگە لە قوربانیەیل ئالوودەبوین هوشبەری، ئویشێد: من ئایمیگ سادەم، باوجی باس باوەتەگەم سادە نییە، ک لەڕی یەکیگ لە دویەتەیل هاوڕییم لە مەکتەو هووکارەی هوشبەری بویم.

(ع) لە قسەیلی ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز ئویشێد: دویای ئەوە ک هوشبەری لەو دویەتە بردم چوینکە ژانیگ لە دگانم داشتم، وە سنگ ئارامکردن ژانەگە، نەزانستم ک ئەو کوت هوشبەری بویچگە ئیجویر کار گەورەیگ وە ژیانم کەێد،  ک کەمکەم رەسیمە کریستال، و هوشبەری بویە چارەسەریگ ئەرا هەر چشتیگ، و لە گشت شوینیگ مینەی کردیام، وهەنای هوشبەری خواردیام گشت گرفتەیلم تەواو بویان، و تا سێ ساڵ وەیجویرە ژیانم گوزەران کردم.

دیاری کەێد، من دویت خوەنەوار زیرەکیگ بویم، و باوانم ئومیدەیل گەورەیگ وەپیم داشتم، هەرچەن مەوقەی خواردن ئەو هوشبەریە دڵم ئارام نەوی باوجی وەگەرد وەختەگە ڕازی لە کردەوی خوەم نەویم، و ئی کارە لەلای گشت وەکارهاوردەیل هوشبەری باوە، وتیش: هەس وە ئارامی وەختانە لە رخ و نیگەرانی یا خەمباری کاردانەوەی سروشتییگە مەوقەی وەکارهاوردن هوشبەری، وەلێ دویای وەکارهاوردنی ئی هەسە وتەواوی ئاڵشت بوود.

هەمیش ئویشێد: لە سەرەتا وەخوەم نەزانستم ک ژیانم دەسکردە وەرەودویاچگن، باوجی هەنای وەخوەم زانستم ک دی ئالوودەی ئەو مادە بویمە، دی نەتوەنستم واز بارم، تا یەکەم جار رەسیمە وازهاوردن لە مەکتەو، ئیجا لەدەس باوانم وایم تا شوی بکەم و شویەگەمیش بخەمە تەڵەی هوکارەبوین وە هوشبەری وە دەسپیچگ دڵداری.

دویەتەگە لە قسەیلی ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز دیاری کەێد ک دویای چەن ساڵیگ لە وەکارهاوردن هوشبەری، لە لەش و مەغزم دیار دا، و دەرچی" دویای ساڵانیگ لە وەکارهاوردن هوشبەر کاریگەری وەبان لەش و دروینم داشتیە، تویش هەوکردن(چڵککردن) شانە نەرمەیل بویمە ک پەیوەندی دیرێد وە ئەو دەرزیەیل تەعقیم نەکریاگ وەکاری هاوردویم، تەنانەت دوو جار مناڵ لەبارم چی وە تەواوی بی هازەو بویم، هویچ پەیوەندییگ کۆمەڵایەتی نەمەن، تەنانەت داڵگمیش واز لەلیم هاورد، لە گشتی گرنگتر، لە ژیان بیزار بویم و مردن خوازیم زیاتر لە چەنجاریگ تەقەلا دام خوەم بکوشم"، دووپاتکرد" لە کۆتایی من و شویەگەم دەسگیر کریایمن یەیش سەرەتایگ بوی ئەرا ژیانیگ نوو و بڕیاردام وە تەواوی لە ئالوودەبوین دویرەو  بکەفم لە دویای تواوبوین ماوەی زیندانیەگە".

ژیان نوویگ لە سەنتەر (الحیاة) ئەرا خاسەوبوین

سەنتر (الحیاة)  ئەرا خاسەوبوین له پارێزگای زیقار، سێیەم سەنتەر چارەسەرکردن پسایەیل دەروینی و ئالوودەبوین مادەیل هوشبەرە لە عراق، لە بەسرە یەکیگ هەس سیستەم کەرەنتینە وەکار تێریەێد سەر وە ئەنجومەن داد باڵایە،  خەسەخانەی عەتاش ها لە بەغدا وە شیوەی خوەی بەخشانە چارەسەر کەێد ئەرا ئەو کەسەیلە ئەزرەتی کەن بچن ئەرای، و لە ناسریەیش سەنتەر چارەسەرکردن ژیان هەس.

ئیبراهیم سائغ جیگیر وەریەوبەر سەنتەرەگە ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز باسکرد، " سەنتەر چارەسەرکردن  (الحیاة) لە ناسریە قاویشی بیماریەیل دەرونیە و ئەرا سەنتەریگ تایبەت وە چارەسەرکردن پسایەیل دەروینی و‌ئالوودەبوین وە مادەیل هوشبەر کلکریەیەن لەژیر ناو (سەنتەر  خاوسەوبوین ژیان)، باوجی سەنتەریگ تایبەت نییە و سەر وە بەش سەنتەرەیل تەندروسیە لە وەزارەت تەندروسی فیدراڵی، و سەر وە ناوەندەیل تەندروسیە و لەژیر ئیدارەی خەسخانەی فێرکاری حسێن و فەرمانگەی تەندروسی زیقارە.

وتیش، " سەنتەرەگە لە سەرەتای ئمساڵەو تا ئیسە پیشوازی لە  نزیکەی 900 حالەت کردیە ک وە دەس بیماریەیل دەرونی ناڵن، و زیاتر لە 250 پسای ئالوودە بوین وە مادەی هوشبەر  لەماوەی سێ مانگ گوزەشتە چارەسەر کریانە"، ئاشکەرایکرد" ئی سەنتەرە وەگورەی مادەی  40/1 لە یاسای بەرەنگاربوین هوشبەر شمارە 50 ساڵ 2017 دروسکریایە، ک لەلی هاتیە هەر کەسیگ وە شیوەی ئارەزوومەندانە داوای چارەسەر لە دەزگایەیل تەندروسی بکەێد  لە روی یاساوە پرسیاریگ وەردی نیەکریەێد،  و پابەن بوینیگ نهێنی هەس لەباوەت چارەسەرکردن مەدەنیەیل و زانیاریەیلیان وەگورەی ئەو یاسا لە مادەی 41".

سائغ دووپاتکرد،" فرەیگ ئەو کەسەیلە ک سەنتەرەگە پیشوازی لەلیان کەێد وەرد کەسوکاریان بوینە، چوینکە کەسوکار ئالوودە بویەگە دەسمیەتی سەنتەرەگە دەن لە وەردەوامبونیان لە چارەسەرەگە"، وتیش" لەێرە شمارەی فرەیگ لە ژنەیل هەس لە بیماری دەروینی چارەسەر کریەن، باوجی تائیسە ئەرا ئالوودەبوین مادەی هوشبەر سەردانیکەر نەیاشتیمنە".

وتیش: ئیسە سەنتەرەگە فراوانکردن خوازێد و هاوردن کاردەیل نوویگ، وهۆڵەیل وەرزشی و هونەری خوازێد، و تا بڕەسێدە سەنتەریگ لە ئاستیگ نموونەیی، ئیمە ٨٠ شەوخەف خوازیمن، چوینکە ئیسە تەنیا ٢٠ شەوخەف هاناوی.

پرۆتۆکۆل چارەکردن لەناو سەنتەر ئالودەبویەیل هوشبەری،  سائغ دووپاتکرد ک بیمارەگە لە ١٠ تا ١٥ رووژ لەناو سەنتەرەگە مینێد، و مادەیل هوشبەری لەلی بڕیەێدەو، وەگەرد بردن پەیمانی وە پابەندی وە رەفتار خاس لەناو سەنتەرەگە و پابەندی وە رینمایل پزشکی، وەگەردی ئەوەیش دەرچگن لە قاویشەگە وەبی سڵای پزشکی ئەرای نییە، ودویای دەرچگن بیمارەگە سەنتەرەگە وە پەیوەندییگ مانگانە ئەرا تاقیکردن وەگەردی مینێد، و لە ٦ تا ١٣ مانگ وەیجویرە مینێد.

ماف مرۆڤ: ئاخرێ ئارەزوومان هاتە جی

لەلای خوەییش،  نویسینگەی کۆمسیۆن ماف مرۆڤە پارێزگاگە باس خوەشهاڵی خوەی کرد دویای دامەزرانن سەنتەرەگە، و دووپات کرد ک دویای مەینەتی فرەیگ ئارەزووی هاتە جی.

 داخل مشرفاوی وەڕیەوبەر نویسینگەگە ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز وت: پارێزگای زیقار هەکاتی ئەو پارێزگایل باشوور کەفتە وەر شەپول گەورەیگ لە هاتن و پڕۆپاگەندە ئەرا هوشبەری، و داوایلیگ لەلاینەیلیگ حکومەتی و کۆمەڵگای شارستانی بوی، و نویسینگەی کۆمسیۆن ماف مرۆڤ لە پارێزگاگە لەناو ئی لایەنەیلە بوی ئەرا دروسکردن سەنتەریگ ئەرا چارەکردن ئالوودەیل وە هوشبەری، ئیجا ئارەزوومان وە دروسکردن سەنتەر (الحیاة) ئەرا خاسەوبوین هاتە جی، و ئیدارەی ماف مرۆڤ پەیوەندی وەگەرد سەنتەرەگە دیرێد، ئەرا چەودیریکردن خاسەوبوین وچارەسەری.

وتیش: هەرچن هیمان کارەیل سەنتەرەگە ئاسانە و رەنجەیل جیاواز و گەورەیگ خوازێد تا وەردەوام بوود لە کارەیلی، باوجی تەقەلایل حکومەتی گەپیگ خوازیمن تا ئی هویر گرنگە لەبان زەوی راسی بڕەسنیمنە سەرکەفتن، تا بتوەنیمن ئەوەگ وەرجەیە وەسەرمان هات لە ملەو بکەیمن، و دەس وە ژیان نوویگ لە چارەکردن ئالوودەیل هوشبەری لە پارێزگاگە بکەیمن.

 لەی دویاییە، فەرماندەیی پۆلیس زیقار لە باشوور عراق، دەسگیرکردن "نەزوری و عەفیفی" راگەیان، ک ناودیارترین بازرگانەیل هوشبەری لە ناوچەیل باکوور و باشوور پارێزگاگە بوین.

سەرچەوەیگ ئەمنی پایەدار ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز وت: ئۆپراسیۆنیگ چینەیی وە سەرپەرشتی ئەفسەرەیل دژە هوشبەری شەترە باکوور پارێزگای زیقار رەسیە دەسگیرکردن بازرگانیگ هوشبەری وەناو "عەفیفی" و ١٥ حەپ هوشبەری وەپی بویە، ک لە ناوچەی قەلعەت سکەر هاوردیەسەی، و دیاری کرد ک دویەم ئۆپراسیۆنەگە لە گورمەت بەنی سەعەد جیوەجی کریا و رەسیە دەسگیرکردن بازرگانیگ هوشبەری وەناو (نەزوری) و یەک کێلو مادەی کریستال وەپی بویە.

لەلای خوەییش، فەریق روکن سەعەد حەربیە فەرماندەی ئۆپراسیۆنەیل سۆمەر لە کۆنگرەیگ رووژنامەوانی ئاژانس شەفەق نیوز ئامادەی بوی وت: لە بنەمای زانیاریەیل سەرچەوەگە، هاووڵاتییەیل کاریگەری گەورەیگ لە دەسگیرکردن بازرگانەیل هوشبەری داشتن، و دووپات کرد ک ئەو هاوکاریە سیمای رەنگینیگە نشان هەس هاووڵاتی وە وەرپرسایەتی وەرانوەر مقەیەتیکردن کۆمەڵگا لە رمیان دەێد.

دیاری کرد، شمارەی ئەو بازرگانەیل هوشبەریە ک لە سەرەتای ئی ساڵە گریانە رەسیە ٧٤٢ بازرگان هوشبەری، و دیاری کرد هاوکارییگ بیسنوور لەلایەن دادوەری عراقی هەس، ک سزای زیاتر لە ٤٠٠ بازرگان هوشبەری تا ئیسە دریایە.