شەفەق نیوز/ لەی ماوەیل دویاییە، سیمای چزداین ناوبەین ژن و شوی لە عراق زیای بویە، لە وەختیگ پسپۆڕەیل هوکار بڵاوبوین ئی سیمای رخبەرە لەناو کۆمەڵگا ئاشکرا کەن، بڕیگتر بانگواز ئەرا گرنگی داناین یاسایلیگ تایبەت وە چزداین کەن.

دەسەڵاتەیل دادوەری عراق ئاشکرای توومارکردن نزیکەی ٢٤٠٠ چزداین ئەلیکترۆنی لە یەکەم مانگەیل ئمساڵ کردن، لە وەختیگ ک پارەکە عراق وەگورەی ئامار وەریەوبەرایەتی پولیس کۆمەڵایەتی  رەسیە ١٩٥٠ چزداین، فرەی قوربانیەیلی ژن بوینە.

چزم وە پویل داگە

خانم ئوم ئەیسەر ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز ئویشێد: شویەگەم داوای بڕیگ پویل لەلیم کرد، و هەڕەشەم دا ک ئەگەر داواگەی جیوەجی نەکەم واز لەلیم تیارێد، و منیش توانای ئەو پویلە نەیاشتم، هەرچەن فەرمانبەر حکومەتم، وتیش: شیروایی هاوسەرگیریم هێمایی بوی، ک هیشتەی وە ئاسانی بڕیار وازهاوردن لەلیم بەێد.

سیمای چزداین ئەلیکترۆنی تایبەت لەناو ژن و شویەیل لە تەمەن بویچگ بڵاو بوود، لەوانەگ لە ژینگەی کەلتور و رەوشت خوارینیگ هاتنە، وەگورەی قسەی خانمە تۆێژەر کۆمەڵایەتی زەینەب جواد، ئەوەیش لەوەر ئەوە ک ئەوانە ئامادە ئەرا وەرپرسایەتی هاوسەرگیری نیین، ئەراوە وە هەر چوینیگ بوود خوازن جیاوە بوون، وەگەرد کارەیلیگتر جویر ئەوە ک ژنەگە چەو لەو ژنەیل بڕێد، و دەسوەردان باوان، و بیکاری و هوشبەری.

چارەی گیچەڵەگە

زەینەب خان لە قسەیەی ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز دیاری کەێد چارەگە هادەس پەرلەمان، وە داناین یاسایلیگ تونتر لەباوەت چزداین و سزاگەی ک وەگەرد تاوانەگە بگونجیەێد، ئەرا نواگیری ئی سیما ک وەشیوەی رخبەریگ لەناو کۆمەڵگا بڵاو بویە.

ئاسایی و ئەلیکترۆنی

نبراس سالم مامووستای زانکۆ لە قسەیلی ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز وت: چزداین وەگشتی چ ئەلیکترۆنی بوود یا ئاسایی،  خوازێد پویل یا چشتیگ دەروینی یا زانیاری یا هەر چشتیگتر بکەفێدە دەسی، چ ئەگەر باوەتەگە لەناوبەین دوو کەس بوود، یا کەسیگ و کۆمپانیایگ، یا ناوبەین ژن و شوی.

سالم دیاری کەێد ک تاوانەیل چزداین ناوبەین ژن و شوی لە ئەنجام گرفتەیل خیزانی زیادەو بوی، ک شایەت بڕەسێدە تەڵاق یا جیاوەبوین دادوەری، ئەراوە یەکیگ لەلیان چز ئەوەکە دەێد تا چشتیگ بکەفێدە دەسی.

 

سزای چزداین

عەلی تمیمی پسپۆڕ یاسایی، سزای چزداین ئەلیکترۆنی لە یاسا دیاری کەێد ک ئویشێد: یاسای سزادان عراقی لە مادەی ٤٥٢ سزای هەفت ساڵ زیندانی لەبان چزداین یا ناچارکردن کەسیگ دەێد تا پویل یا چشتیگتر وەپی بەێد،  و سزاگە بوودە ١٠ ساڵ زیندانی ئەگەر چزداینەگە وە زوورکاری یا ناچارکردن بویە.

 تمیمی هەمیش لە قسەیلی ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز ئویشێد:  ئەگەر چزداینەگە لەلایەن فەرمانبەریگ یا کەسیگ وە کاریگ خزمەتگوزاری گشتی ئەرکدار کریاگە، و فەرمانبەرەگە پویل دادە فەرمانبەریگتر و وەڕی چزدەر، لەیرا چوودە ناو خانەی رشوەت، ک سزای ١٠ ساڵ زیندانی دەێد وەگورەی بڕیار ١٦٠ ئەرا ساڵ ١٩٨٣ لە یاسای سزادان عراقی.

پسپۆڕ یاسایی هەمیش ئویشێد: چەسپانن تاوان چزداین وەڕی دان تاوانبارەگە تیەێد ک بوودە شایەت لەبان ئەو توومەتبارەیل، یا وەو ڤیدیۆیلە ک ئەرا دووپاتکردن لە راسیەگەی پسپۆڕ خوازێد، و توومەتبارگە نەکەفێدە ئەو گومانە ک هەنای بوودە شایەت لەبان ئەو توومەتبارەیل خوەی لە سزای یاسایی قورتار بوود، بەڵام وەکەرد هەر دانیگ باوەتیگ جیا لەبانی واز بوود، وەلێ هاتی خوەی هەکاتی (شەمشوون جەبار) هویرەو کەێد، ک ئویشێد: لەبان خوەم و دوژمنەیلم.