دووارەوبوین زەویلەرزەیل لە عراق رخیگ خستە ناو دڵ هاووڵاتییەیل لە ئەگەر رمیان بینایلیان، لە وەختیگ وەزارەت ئاوەدانی و نیشتەجیکردن عراقی، ئامادەکاری ئەرا شیوەیلیگ لە دیزاین بیناسازی کەێد، تا فەرمانگە و نویسینگەیل ئەندازیاری حکومەتی و تایبەت وەپیان پانەند بوون، تا مەوقەی زەویلەرزە بیوەی بوون، لەسای مەزەنەیلیگ وە چگن عراق ئەرا ناوچەی زەویلەرزە لە ساڵ ٢٠٥٠.
ئەو زەویلەرزەیلە ک دانە ناوچەیلیگ جیاجیا لە عراق وەردەوامن، و دویاتریان تا مەوقەی نویسین ئی راپۆرتە لە هەولێر بوی ک تونیەگەی رەسیە ٣.٩ پلە، و لە هاماری نەینەوا و تونی ٤.٣ پلە، لەوەختیگ ناوچەگە کەفتیەسە گورجی لە زەویلەرزە، لەو مەوقە ک زەویلەرزەیگ دووانەکی ویرانکەرە دادە باشوور تورکیا و باکوور سوریا، ئەوەیش لە شەش شوبات گوزەشتە، ک هەزاران تەکان لەرزە لەشوینی بوی.
شیوەیلیگ دیزاین دیاریکریاگ
حەسەن مدەب وەڕیەوبەر ناوەند نیشتمانی راویژکاری ئەندازیاری ئویشێد: کار ئەرا داناین دیزاین دیاریکریاگ لە گشت بینایل وەردەوامە، چ لە بینایل چەن قاتی یا لە ماڵەیل، تا ئەگەر زەویلەرزەیگ رویدا بیوەی بوون، چوینکە مەزەنە کریاگە لە ساڵ ٢٠٥٠ عراق بکەفێدە بان کڕ زەویلەرزە لە جەهان، و زەویلەرزە بەێد لە بەغداد.
مدەب لە قسەیلی ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز وت: ئی دیاریکریاگەیلە، ئەوەسا بوونە کەلتوریگ لەناو عراق بڵاو کریەێد، و لەبان گشت فەرمانگەیل ئەندازیاری بەشەو کریەێد، و چەوەڕی فەرمانیگ وەزارەتی یا لە ئەمینداریەتی گشتی کەیمن تا ئی دیزاینەیل بیناسازیە جیوەجی بکریەن، و بینایل لە مەوقەی زەویلەرزە بیوەی بوون، و وەی نزیکە کۆنگرەیگ لەی باوەتە ئەنجام دریەێد.
دەربارەی بینا توکمەیل، دیاری کرد ک ئەگەر ستوین کۆنکریت لەناو بینایل بوین، و بەسیانە وەگەرد قەواسەی بیناگە، خو یە توکمە و بیوەیە، وە ئەگەر ئەوە لەناوی نەوی خو ئەوەیش وەگورەی هاز زەویلەرزەگە و قایمی بیناگە زەرەد وەپی رەسێد، وەلێ لە بینای ئاسایی، دیوارەیل وە خشت کریانە و قەواسەگە کۆنگریت و ئاسنە، ک یە زەویلەرزە زەرەد وەپی رەسنێد.
پسپۆڕەیل هوکار رمیان بینایل وە سێ هوکار سەرەکی دیاری کەن، و هەمیش گرنگترین چیینەیل بینا دەسنشان کەن ک نوای زەویلەرزە گرێد، دووپات لە کوالیتی کەرەستەیل بیناسازی و سەرپەرستی ئەندازیاری مەوقەی دروسکردن بینا کردن.
بینا قایمەیل
ئەندازیار شارستانی فارس کەریم دیاری کەێد ک ئەو بینایلە ک وەشیوی کونجیاگ دیزاین و دروس کریانە، توانای نواگردن زەویلەرزە دیرن تا نەڕمیەن، و گرنگترین ئی بینایلە ئەوانەس ک وە ستوین کۆنکریت کریانە، و ئەو بینایلە ک بەرزییان کەمە یا ناوڕاسە، ک ئەوانە زیاتر لە بینا بەرزەیل نوای زەویلەرزە وەرخودان زەویلەرزە کەن.
کەریم لە قسەیلی ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز: هوکارەیل سەرەکی ئەرا رمیان بینایل چوودەو ئەرا کەمی ئاسن ناو کۆنکریتەگە، یا چەمەتوەگە کوالیتیی نزمە، و هەمیش دیزاین ئەندازیاری، ک یانە دەور سەرەکی لە چەسپیان یا رمیان ماڵەیل دیرن.
سێسویکەی زەویلەرزەیل
عامر جابری وەڕیەوبەر راگەیانن کەسەی کەشناسی عراق، وەرجەیە ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز سێسویکەی ناوچەیل زەویلەرزە لە عراق دیاری کردیە، دیاری کرد ک عراق ئەو کاریگەریەیل سروشتیە لەناوی نییە ک سەنگەیل یا تووکڵ زەوی بجویلنێد، چ لە دەریایل مەزن یا ناوچەیل کویەی فراوانیگ.
جابری وتیش: دەسەی کەشناسی و رەوانگەی زەویلەرزە ئەو ناوچەیلە دیاری کردگە ک جویر سێسویکەیگ نشان دەن، (چەمچەماڵ و کەلار لە سلێمانی، و خانەقین و مەندەلی لە دیالە، و قەزای بەدرە لە واست)، وتیش؛ فرەی زەویلەرزەیل عراق ک هاتێ هاووڵاتیەیل هەس وەپی بکەن، نیەڕەسێدە زەرەد مرۆیی یا دارایی.
کەرەستەیل بیناسازی
هیشام دخیل موقاول و پسپۆڕ لە چین بیناسازی، باس ئەو کەرەستەیلە کەێد ک لەناو بیناسازی وەکاریان تیارن، ک ئویشێد: هیمان عراق کەرەستەیل بیناسازی ئاسایی وەکار تیارێد، هەرچەن شیوەیل نوویگ هەس، باوجی ئەوانە لە یابان و دەوڵەتەیل پیشکەفتگ هەس، ک مینەێدە بان ویژدان موقاول و خاوەن بیناگە لە وەکارهاوردن کەرەستەیل لە ئاست کوالیتی جەهانی خاسیگ، وەگەرد گرنگی سەرپەرشتیاری ئەندازیاری.
دخیل لە قسەیلی ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز دیاری کەێد ک سرووشت بیناسازی لە ناوچە تا ناوچە جیاوازە، ئەرا نموونە، لە خوەرئاوا ئەگەر خشت نەوود، سەنگ وەکار تیارن، و لە باکوور بلۆک وەکار تیارن، و لەناوچەیل ناوڕاس هەرچەن بلۆک هەس، وەلێ هیمان خشت وەکار تیارن، ک هەر ئەوەیش لە بیناکردن باشوورە.
دووپات کەێد ک خاسترین کەرەستە خوەی خشتە، و ترمستۆن سووکە، و ئەرا ئەو ناوچەیلە تەمەی وەپی کریەێد ک زەویلەرزە لەناویان بوود، ک ئەگەر کەفتە بان کەسیگ زەرەد وەپی نیەڕەسنێد، ک جویر ئەو بلۆکە سەنگین نییە ک لە باکوور وەکاری تیارن، لە خود وەختەگە لە زمسان و تاوسان گەرمی لەلی رەد نییەوود، و نرخی لە نرخ بلۆکیش نزیکە.
هەمیش هوشداری دەێد گرنگە دویر لە کەرەستە بەدەیل بکەفێ، چوینکە کاریگەری گەن لەبان بیناگە دیرن، ک ئەگەر چشتیگ روی بەێد وەزوی رمیەێد، وتیش: کارخانەیل ناوخوەیی بەرهەمیان خاسە و چەودیاریکردن هابانیان، وەپیچەوانەی کەرەستەیل هاوردە، ئەراوە رخمان لە کەرەستەیل هاوردە چوود.