شه‌فه‌ق نيوز/ مه‌ناره‌ێ لار مزگفت گه‌وراێ ئه‌لنورى له شار موسڵ عراقى به‌رزه‌و په‌لاماره‌يلى داگيركارى مه‌غولى ئه‌و پشتگووشختنه ك هاته تويشه له سه‌رده‌م سه‌دام حسێن هويچ كاريگه‌رى له‌لى نه‌ياشت و قورتاريشى بوى له په‌ماره‌يل ئاسمانى له وه‌خت جه‌نگ ناونى عراق و ئيران و داگيركارێ ئه‌مريكييش له 2003.
وه‌لێ دوياێ سێ ساڵ له حوكم ريكخرياگ ترۆريستى داعش، ئه‌و مه‌ناره بويه ته‌نيا كومايگ كوچگ له ناوڕاس شاريگ ويرانكرياێ.
ريكخرياگ داعش ده‌سكرده مينڕيژكردن مزگفت و مه‌ناره‌يگ ك ته‌مه‌نى 850 ساڵه و پڕى له ته‌قينه‌وه كرد وه‌ل پيشڕه‌وێكردن هيزه‌يل عراقى و ته‌قانه‌وه‌ێ.
گرته‌يل قه‌واره‌ێ ئه‌و ويرانكاريه ك ره‌سيه مه‌ناره‌ێ حه‌دبا ده‌كه‌فت ك به‌رزيه‌گه‌ێ 45 مه‌تره جوور داريگ ريشه بڕياێ له وه‌ختيگ ك ته‌نيا گومه‌زه سه‌وزه‌گه‌ێ له‌لى مه‌نده‌و.
جه‌نگ له دويرى چه‌ن بنايه‌يگ ده‌سوه‌پيكرد وه‌ل ده‌نگ و زرمه‌ێ تانگ و شريقه‌ێ گوله له‌وه‌رده‌م ده‌روازه‌ێ سه‌ره‌كێ، ك زه‌ره‌د له‌يوايگ وه‌پى نه‌ڕه‌سى و قازيفه‌يگيش مورته‌ر له باڵه‌خانه‌گه‌ێ شانى كه‌فته خوار.
له‌ژير گومه‌ز مزگفته‌گه‌يش ئه‌بو به‌كر ئه‌لبه‌غدادى سه‌ركرده‌ێ ريكخرياگ ترۆريستى داعش خوتبه‌يگ دا له يه‌كيگ له رووژه‌يلي جومعه له يۆليۆ/ ته‌ممووز 2014 و له‌تى ئاشكراێ خوه‌ێ وه مير له‌بان ده‌وڵه‌ت خه‌لافه‌ت كرد، له‌و خاكه‌يله ك كه‌فتوێنه ژير ده‌سڵات ريكخرياگ داعش له عراق و سورياێ هاوسا.
له ماوه‌ێ مانگه‌يليگ ك ريكخرياگ داعش په‌لاماره‌يليگ له‌تيان ئه‌نجام دا، ئه‌لبه‌غدادى فه‌رمان جيوه‌جيكردنيان دا له شوونه‌يليگيش جوور پاريس و له‌نده‌ن و كاليفۆرنيا، وه‌ل ئه‌وه‌يشا گورج هاوپه‌يمان سه‌ربازێ ناوده‌وڵه‌تييش دامه‌زريا وه سه‌رۆكايه‌تى وڵاته‌يل يه‌كگرتگ ئه‌را روێ وه ڕوێ بوينه‌وه‌ى ئه‌و ريكخرياگ ترۆريستيه.
دوياێ سێ ساڵ ئه‌و مه‌نبه‌ره ك ئه‌لبه‌غدادى له بانى خوتبه دا بويه خوه‌ڵ و ويران كرياو ته‌نيا به‌شيگ له مه‌ناره‌گه‌ێ له‌ناو ئه‌و ويرانه دياره‌و پڕ بوى له قه‌ازيفه‌و مين وه‌بى له‌ده‌سچگن به‌ش ناوخوه‌يى وه ته‌مامى.
ئه‌را يه‌كه‌مجار بوى ئه‌لبه‌غداى خوه‌ێ له‌و مزگفته‌و ده‌ربخه‌ێد ئه‌را جه‌هان، ئه‌و گرته ره‌سمه‌يليشه ك له‌و وه‌خته‌يله خريانه وه‌رچه‌و ته‌نيا گرتيگ تۆماركرياێ سه‌ركرده‌ێ ريكخرياگ داعش بوين تا رووژ ئمڕوو.
له‌ى باوه‌ته‌و، سه‌رچه‌وه‌يل سه‌ربازێ ئه‌مريكى و عراقى باس له‌وه كردن ك ئه‌لبه‌غدادێ ئه‌را ماوه‌يگه له موسڵ و له ڕقه‌ێ سوريا واز له ئه‌رك جه‌نگ هاوردگه و هيشته‌سه‌ێ جى ئه‌را سه‌ركرده‌يل ناوچه‌يى و گومان ئه‌وه‌يش ئه‌كريه‌ێد له ناوچه‌ێ مه‌زرێ ناونى هه‌ردوگ وڵات عراق و سوريا خوه‌ێ شاردوێده‌و، وه‌ل ئه‌وه‌يشا راپۆرته‌يل فريه‌يگيش باس له كوشيانى ئه‌كه‌ن و له‌وانه‌يش راپۆرته‌يل روسيا و ئيران.
دوياێ خوتبه‌گه‌يشى له ساڵ 2014، ئه‌لبه‌غدادى له‌بان مه‌نبه‌ر داوه‌زێ ئه‌را نمازخوه‌نين وه لايه‌نگره‌يلى له ناو محراوه‌گه ك ئيسه بويه‌سه ويرانه.
ئى مزگفته ناوێ نريا مزگفت ئه‌لنورى، ئه‌ويش چووده‌و ئه‌را ناو نوره‌دين ئه‌لزه‌نكى ك جه‌نگيگ ئه‌نجام دا له هه‌ڵمه‌ته‌يل سه‌ليبى يه‌كه‌م له ئماره‌تيگه‌و ك روێوه‌ر فريه‌يگ داشت و ئيسه بويه‌سه توركيا و سوريا و عراق، ئه‌و مزگفتيشه له ساڵه‌يل 1172 و1173 وه‌رجه مردنى دامه‌زريا و خوه‌ندنگايگ ئايينييش گرتوێده خوه‌ێ.
ئمجا هه‌ناێ ك ئبن به‌توته‌ێ گه‌شتكه‌ر سه‌ردان شاره‌گه كرد دوياێ دو سه‌ده له رووژگار به‌رزێ مه‌ناره‌گه‌ێ 45 مه‌تر بوێ و وه‌ڕاسى لاره‌و بوێد و هه‌ر وه‌و خاتريشه وه مه‌ناره‌ێ ئه‌لحه‌دبا يا لار ناو ده‌ركرد.
مێژوو مزگفت سه‌ربازێ و ئايينى رووح موسڵ پيك ئه‌يه‌رن، موسڵ شاريگه تايفه‌يل جوراوجوور له‌تى نيشته‌جيه، وه‌لێ زوورم مه‌ردمه‌گه‌ێ سنى مه‌زه‌ون و هيزه‌يل چه‌كدار عراقييش له زوورم سه‌ده‌ێ 20 به‌ش فريه‌ێ ئه‌فسه‌ره‌يلى له خه‌ڵك ئه‌و شاره بوين.
مه‌ناره‌ێ مزگفته‌گه وه هه‌فت خه‌ت له خشت نه‌خشه‌كيشرياێ بنيات نريا وه شيواز ئه‌ندازيارێ سه‌ختيگ ك ديزاين فريه ناوداريگ بوى و وجوود داشت له وڵات فارس و ئاسياێ ناوين.
ئيسه‌يش له‌و نه‌خشه‌كاريه ته‌نيا چشت كه‌ميگ له‌ناو ويرانه له‌لى مه‌ندگه‌و جه‌نگ ماوه‌ێ هه‌يشت مانگ وه پشتگيرى وڵاته‌يل يه‌كگرتگ له موسڵ ماڵه‌يل و باڵه‌خانه‌يل فريه‌يگ ويران كرد له شوونه‌يل جياجياێ شاره‌گه‌و نزيكه‌ێ يه‌ك مليۆن كه‌س له مه‌ردمه‌گه‌ێ واين وه‌ره‌و شوونه‌يل تر و مه‌ردمان فريه‌يگيش له‌وه‌رده‌م ئه‌و مزگفت ويرانكرياگه كوشيان له وه‌خت گوزه‌ركردنيان وه وه‌رده‌م خه‌ت روى وه‌ڕوێ بوينه‌وه‌ى وه‌ره‌و ديم هيزه‌يل عراقى و ناڵانن له‌وه‌ر ورسگى و تيه‌نگێ و ترس و له‌رز.