ديريگ و ده‌ور رووژنامه‌نويس له‌كوومه‌ڵگايه‌يل پيشكه‌فتگ ئه‌هميه‌ت تايبه‌تيگ وه‌پی دريه‌يگ ، هه‌ر له‌وه‌ر ئه‌وه‌يش ره‌سانن يا ئعلام وه ده‌سڵات چوارم دانريه‌يگ . هه‌ر وه‌ی سه‌به‌بيشه مقه‌يه‌تيكردن و جه‌ختكردن له‌ئازادی رووژنامه‌گه‌ری و هه‌ڵكه‌فتن هه‌ل گونجياگ ئه‌را چالاكی رووژنامه‌نويسه‌يل له‌يوا ئه‌كا ك وه‌گووره‌ی گه‌ردين و گرده‌وكردن و ده‌سكه‌فتن و ريكخستن هه‌واڵ و زانياريه‌يل ك هه‌وه‌جه‌يگ گرنگ ياموهم گشت تاكيگ كوومه‌ڵگاسه‌و له‌وه‌خت جيوازكردن و په‌خشه‌وكردن ئه‌و زانياريه‌يله هويچ جووره ريگرتن و مه‌رزداركردنيگ وجوود نه‌ياشتووگ و كاروه‌ده‌سه‌يل ره‌سانن يا ئعلامه‌يل بتويه‌نن له‌بان بنه‌مای ئه‌خلاقيه‌ت كار رووژنامه‌گه‌ری له‌ده‌ستوور وڵات جيگير بكريه‌يگ و قانوون و ده‌ستوور ئه‌رای بنريه‌يگ و كار له‌بانی بكه‌ن . وه‌مه‌عنايگ تر هه‌ق گشت كه‌سيگ له وه‌ده‌سهاتن زانياريه‌يل خواست و ئاگاداربوين له وه‌زع كوومه‌ڵگا سه‌رچه‌وه گرتگه له‌هه‌وه‌جه‌يل مقه‌يه‌تيكردن به‌رژه‌وه‌ندی گشتی ك وه‌ده‌سهاوردنی كار خواستيگه له‌ڕيگه‌ی دابينكردن ئازادی رووژنامه‌گه‌ری و دابينكردن هه‌ق گشت جووره چالاكييگ ئازادانه‌ی رووژنامه‌گه‌ريه‌وه ئه‌نجام بدريه‌يگ .
بيجگه ئه‌وه‌ك ئازادی رووژنامه‌گه‌ری و دابينكردن هه‌ق گشت و ده‌سكه‌فتن هه‌واڵ و زانياری له‌ڕيگه‌ی هه‌واڵ و راپۆرته‌يل ره‌سانن و كار رووژنامه‌نويسه‌يل پڕ ئه‌زموونه‌وه تيه‌يگه دی ، له‌هه‌مان وه‌خت ئه‌رك رووژنامه‌نويس ئه‌وه‌سه وه زانياری راس و دروس كار بكا له‌بان گشت باوه‌ت و رويداگه‌يل و وه‌گووره‌ی هه‌وه‌جه‌ی كوومه‌ڵگاو به‌رژه‌وه‌نديه‌يل گشتی وڵات بڕه‌سيه‌يگه وه‌رده‌س مه‌ردم . وه‌ل ئه‌وه‌يشا ئازادی رووژنامه‌نويسی هه‌وه‌جه وه‌داناين مه‌رزه‌يليگ ديريگ ك بايه‌سه رووژنامه‌نويسه‌يل له‌كاره‌يليان پابه‌ند بوون وه‌پی و ئی مه‌رزه‌يليشه له‌وه‌ر ئه‌وه دانريه‌يگ تا مقه‌يه‌تی به‌رژه‌وه‌نديه‌يل ملله‌ت و نيشتمان بكا .
رووژنامه‌نويس بايه‌سه وه ئازادانه ده‌سی بڕه‌سيگه سه‌رچه‌وه‌يل هه‌واڵ و بايه‌سه وه‌ئازادانه كار گه‌ردين خوه‌ی ئه‌نجام به‌يگ ئه‌را وه‌ده‌سهاوردن زانياری له‌بان ئه‌و رويداگه‌يله ك له‌ژيان گشتی رووژانه رويده‌يگ . بيگومان بنه‌مای كار سه‌روه‌خوه‌يی نويسانن له ئمتيازات مه‌عنه‌وی و ئه‌هميه‌ت رووژنامه‌نويسه‌يله‌و هويچ جووره فشاريگ ناو ده‌زگايه‌يل ره‌سانن له‌لايه‌ن خاوه‌ن ده‌زگايه‌يل ره‌سانن و وه‌ڕيه‌وبه‌ره‌يل ده‌زگاگه‌وه يا فشار ده‌ره‌كی له‌لايه‌ن ده‌سڵات و كاروه‌ده‌سه‌يل وڵات و دام وده‌زگايه‌يل ئابووريه‌وه ئه‌را دياريكردن چوينيه‌تی ناوه‌ڕوك په‌خشكرياگه‌يل په‌سه‌ن نيه . رووژنامه‌نويس هه‌ق خوه‌يه هه‌ر جووريگ بنويسيگ و نيه‌وگ فشار بخريه‌يگه بانی .