ئاواره‌بوین هه‌زاره‌ها خیزان له‌په‌ڕ وڵاته‌یل و بى سه‌روشوونكردن ڕوڵه‌یل جایه‌ڵ وجوان كورده‌یل فه‌یلى له‌عراق، كاره‌سات گه‌وراو دڵته‌زنیگ بوى، ك هویچ وژدانیگ باسیان نه‌كردو ناویان ناورده بان زوان.
ئه‌وه‌ك ئى چین زوڵملیكریاگه ته‌رفتوین كرد، وه‌ته‌ماى ئه‌وه بوى هویچ وه‌ختى واى ئه‌جه‌ڵ نه‌گریگه‌ى و كوڕاى كوڕى حوكم ئى وڵاته بكه‌ن و هه‌تا هه‌تاس سه‌رفراز و بیخه‌م بژیه‌یگ، وه‌لى له‌خودا غافڵ بوى و جویر ئه‌وه‌ك ئویشن( سه‌گ هار چل ڕووژ عومریه)، چوینكه هه‌ر زاڵمیگ زه‌واڵیگ دیریگ و مه‌حاڵه تاسه‌ر هه‌ق له‌ژیره‌و بووگ و ناهه‌ق سه‌ربكه‌فیگ، هه‌ر له‌وه‌ر ئه‌وه‌یش كورده‌یل فه‌یلى له‌گشت كه‌سیگ زیاتر زوڵم و زوورله‌لیان كریاو ته‌نانه‌ت دویاى ڕمیان بته سه‌رسه‌خته‌گه‌ى به‌غداو په‌یابوین حوكم تازه‌ى دیموكراسى و ئازادیخوازیش مه‌سه‌له‌ى ئى چینه یه‌كلاوه نه‌كریاو زیاتر له‌هه‌فت ساڵه كورده‌یل فه‌یلى چه‌وه‌ڕى خه‌مخوه‌ریگ كردن زه‌خمیان بپیچیگ، وه‌لى وه‌دروو دڵیانیش خوه‌ش نه‌كردن، تا ئه‌وه بوى له‌وه‌خت ئاخرین دادگاییكردن سه‌ران رژیم دادگاى باڵاى تاوانه‌یل عراقى وژدان هاورده كار و زانست مه‌حاڵه كورده‌یل فه‌یلى ده‌سوه‌ردار هه‌قه‌یلیان بوون، هه‌ر له‌وه‌ر ئه‌وه‌یش وه‌بڕیاریگ له 29 / 11/ 2010 ده‌نگ هه‌ق به‌رزه‌و كردو ئه‌و ڕووژه بویه ڕووژ تاریخییگ ئه‌را عراقیه‌یل وه‌گشتى و كورده‌یل فه‌یلى وه‌تایبه‌ت.
هه‌ر وه‌ى بوونه‌یشه‌وه، وه‌گووره‌ى خه‌وه‌ریگ ماڵپه‌ڕ په‌یامنێر: بڕیاره ده‌سه یا لوجنه‌یگ ئه‌را هاوردنه‌وه‌ى په‌نابه‌ره‌یل كورد فه‌یلى دامه‌زریه‌یگ و سه‌ردان ئیران بكه‌ن له‌وه‌ر خاتر هانداین ئه‌و په‌نابه‌ر و ئاواره‌یله‌و هاتنه‌وه‌یان ئه‌را باوه‌ش وڵات خوه‌یان. وه‌ل ئه‌وه‌یشا حكوومه‌ت عراق دویاى ده‌رچگن بڕیار دادگاى باڵاى تاوانه‌یل ئاشكراى ئه‌وه كردگه ك ئاماده‌س قه‌ره‌بوو یا ته‌عویز خیزانه‌یل فه‌یلى بكاو گشت هه‌قه‌یلیان ئه‌ڕایان دابین بكاو له‌وانه‌یش هاوردنه‌وه‌ى شوناسنامه‌ى عراقییان. هه‌ڵبه‌ته یه‌یش هه‌ق ڕه‌وایگه‌و گشت عراقیه‌یل ئى راسیه زانن ك فه‌یلیه‌یل چوین ئاواره‌و ده‌روه‌ده‌ر كریان و له‌زێد وماواى باوگ وباپیره‌یلیان وه‌زووره‌ملى كووچ وه‌پیان كریا.
تائیسه‌یش وه‌زع و گوزران كورده‌یل فه‌یلى له‌ناونى دو ده‌وڵه‌ت سه‌خت و سته‌مه، له‌عراق هیمان هه‌قه‌یلیان ناته‌سه‌وه‌و له‌لایه‌ن بیوژدانه‌یله‌و ماڵ و موڵكه‌یلیان نه‌دریاسه‌وه‌و له‌ئیرانیش له‌ژیر چه‌تر به‌دبه‌ختى و ماڵویرانى ژیه‌ن. هه‌ر له‌وه‌ر ئه‌وه‌یش ئویشیمنه گشت په‌نابه‌ره‌یل كورد فه‌یلیمان له‌ئیران و گشت شوونه‌یل تر دونیا: هاتندان وه‌خه‌یر، چه‌وه‌ڕیدان كه‌یم.